Alfa Centauri Bb
Alfa Centauri Bb (α Cen Bb) – hipotetyczna planeta pozasłoneczna typu skalistego krążąca w najbliższym względem Słońca układzie gwiezdnym Alfa Centauri, której odkrycie ogłoszono w 2012. W 2015 opublikowano analizy wskazujące, że ta planeta nie istnieje, a jej domniemane odkrycie było związane z błędem obliczeniowym.
.jpg) Alfa Centauri Bb – wizja artysty | |
| Odkrywca |
Dumusque et al. |
|---|---|
| Data odkrycia |
2012-10-16 |
| Charakterystyka orbity (J2000) | |
| Ciało centralne |
Alfa Centauri B (Toliman) |
| Półoś wielka |
0,04 au |
| Okres orbitalny |
3,2357 ± 0,0008[1] |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Masa minimalna (M·sin i) | |
| Temperatura powierzchni |
~1500 K |
Odkrycie
edytujO odkryciu planety poinformowano w 2012[2]. Została wykryta ona metodą dopplerowską[2]. Wykrycie planety wymagało ponad 450 pomiarów HARPS, planeta wywiera tak mały wpływ grawitacyjny na gwiazdę (zmiana prędkości radialnej to zaledwie 1,8 km/h[3]), że niektórzy naukowcy już w momencie jej odkrycia wątpili w jej istnienie i podejrzewali błędy pomiarowe lub obliczeniowe[2]. Zdaniem jej odkrywców statystyczny błąd w wynikach pomiarów wynosi jedynie jeden do tysiąca, czyli istnienie planety było potwierdzone na 99,9%[2].
Zespół, który odkrył planetę będzie się starał potwierdzić jej istnienie używając do tego metody tranzytowej[4]. Do obserwacji zostanie użyty Kosmiczny Teleskop Hubble'a[4]. Biorąc pod uwagę niewielkie rozmiary planety i fakt, że znajduje się ona w układzie podwójnym, możliwości jej wykrycia tą metodą szacowane są na około 10 do 30%[4][5].
W 2015 uczeni z Uniwersytetu Oksfordzkiego opublikowali własne wyliczenia wskazujące, że sygnał, który ma świadczyć o istnieniu planety, prawie na pewno nie jest rzeczywisty i pochodzi z zastosowanego w obliczeniach okna czasowego[6][7].
Charakterystyka fizyczna
edytujPlaneta miała orbitować wokół gwiazdy Alfa Centauri B, podobnej do Słońca[2]. Jej wyznaczona masa była równa 1,13 masy Ziemi, co wskazywało, że jest najprawdopodobniej planetą typu ziemskiego[1]. Miała być oddalona od gwiazdy o zaledwie sześć milionów kilometrów (0,04 au) i okrążać ją co 3,2 dnia[2][3]. W tak niewielkiej odległości było wykluczone, aby na jej powierzchni mogła istnieć ciekła woda i mogło powstać życie podobne do ziemskiego[2][3]. Szacowano, że temperatura na powierzchni planety wynosi około 1200 °C[8], dla porównania temperatura na powierzchni Wenus, najgorętszej planety naszego Układu Słonecznego wynosi około 460 °C[9]. Jeżeli powierzchnia planety miałaby skład podobny do ziemskich skał, mogłaby być stopiona (planetą pokrywałaby lawa)[2][5].
Wpływ gwiazd na planetę
edytujPlaneta miała krążyć wokół gwiazdy będącej składnikiem układu podwójnego α Cen A/B. Gwiazdy dzieli dystans od 11,2 do 35,6 au, okrążają się wzajemnie co około 80 lat[1]. Pomimo perturbacji ze strony gwiazdy α Cen A, wyznaczona orbita planety Alfa Centauri Bb była stabilna w długim okresie[2][5]. Gwiazda Alfa Centauri B ma nieco mniejszą masę niż Słońce (0,93 M☉) i jest chłodniejsza, ale cechuje się podobną (niską) aktywnością[1]. Te czynniki ułatwiają wykrycie potencjalnych planet, a niska aktywność sprzyja stabilności klimatu[1]. Proxima Centauri, która jest związana grawitacyjnie z tym systemem, krąży zbyt daleko, by wywierać wpływ na planetę[1].
Badania statystyczne układów planetarnych wskazują, że planety o małej masie często występują w układach złożonych z kilku obiektów, co sugeruje możliwość istnienia innych ciał orbitujących wokół α Cen B, także w ekosferze (która znajduje się bliżej gwiazdy niż w Układzie Słonecznym)[1]. Planetarnych towarzyszy może posiadać również gwiazda A[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Xavier Dumusque, Francesco Pepe, Christopher Lovis, Damien Ségransan i inni. An Earth-mass planet orbiting α Centauri B. „Nature”, 2012-10-17. DOI: 10.1038/nature11572. ISSN 0028-0836. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Mike Wall: Discovery! Earth-Size Alien Planet at Alpha Centauri Is Closest Ever Seen. space.com, 2012-10-16. [dostęp 2012-10-17]. (ang.).
- ↑ a b c Planet Found in Nearest Star System to Earth: HARPS Instrument Finds Earth-Mass Exoplanet Orbiting Alpha Centauri B. ScienceDaily, 2012-10-16. [dostęp 2012-10-17]. (ang.).
- ↑ a b c Planet Found in Alpha Centauri System. skyandtelescope.com, 2012-10-17. [dostęp 2012-10-19]. (ang.).
- ↑ a b c New Planet Is Closest Yet: Earth-Size Lava World a Space "Landmark". nationalgeographic.com, 2012-10-17. [dostęp 2012-10-19]. (ang.).
- ↑ Devin Powell, Niespodziewane zniknięcie planety z układu Alfa Centauri [online], national-geographic.pl, 30 października 2015 [dostęp 2015-12-10].
- ↑ V. Rajpaul, S. Aigrain, S. Roberts, Ghost in the time series: no planet for Alpha Cen B], „Oxford Journals”, 1, 456, 2015, DOI: 10.1093/mnrasl/slv164, arXiv:1510.05598 [dostęp 2015-12-10].
- ↑ Exoplanet around Alpha Centauri is nearest-ever. BBC, 2012-10-17. [dostęp 2012-10-18]. (ang.).
- ↑ Temperature of Venus. universetoday.com, 2012-10-17. [dostęp 2008-05-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Alfa Centauri Bb w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- Znaleziono planetę w najbliższym Ziemi układzie gwiazd. [w:] AstroNEWS [on-line]. 2012-10-17. [dostęp 2012-10-20]. (pol.).