Alf Francis
Alf Francis, właśc. Alfons Kowaleski[1] lub Alphons Kowalewski[2] (ur. 18 czerwca 1918 w Gdańsku, zm. 28 czerwca 1983 w Oklahoma City[2]) – polski, po II wojnie światowej brytyjski inżynier, projektant i mechanik.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce urodzenia |
18 czerwca 1918 |
| Data i miejsce śmierci |
28 czerwca 1983 |
| Zespół |
Alta Car and Engineering Company, Hersham and Walton Motors, Maserati, Cooper, Vanwall, Rob Walker Racing Team, Derrington-Francis Racing Team, Serenissima Automobili Company |
| Stanowisko |
inżynier, projektant, mechanik |
Życiorys
edytujAlf Francis wyjechał z Polski podczas II wojny światowej do Portugalii, skąd drogą morską dostał się do Liverpoolu w Wielkiej Brytanii, gdzie dołączył do polskiej 1 Dywizji Pancernej. Po II wojnie światowej zmienił obywatelstwo na brytyjskie, imię i nazwisko zmienił na Alf Francis[1].
Po zakończeniu II wojny światowej pracował dla Geoffreya Taylora w firmie Alta Car and Engineering Company. W 1948 roku Francis rozpoczął karierę jako mechanik ds. silników[3]. Zaangażował się w tworzenie zespołu Formuły 1 Hersham and Walton Motors oraz był jego głównym mechanikiem i kierownikiem[1]. W 1949 roku Francis wraz z Johnem Heathem zbudował pierwsze bolidy dla tego zespołu, HWM po raz pierwszy wzięło udział w wyścigu Jersey Road Race 1949, który John Heath ukończył na dwunastym miejscu, stracił do pierwszego Boba Gerarda pięć okrążeń[4]. HWM wygrało wyścigi w Frontières Grand Prix w latach 1950 i 1952, Winfield F2 Race oraz Daily Express International Trophy odpowiednio w 1951 i 1952 roku[5][6].
Francis pracował w Formule 1 jako główny mechanik Stirlinga Mossa w zespołach HWM, Maserati, Cooper oraz Vanwall. Rozwijał silniki Climax F1 i F2 dla zespołu Cooper[3]. Razem z Valerio Colottim stworzył skrzynię biegów o nazwie Colotti-Francis[7], którą zespół Brabham umieścił w pierwszym bolidzie Formuły 1 Brabham BT3 zaprojektowanym przez siebie[8].
Około 1958 roku Francis wyprodukował bolid Walker T45[9].
W 1960 roku Rob Walker Racing Team postanowił po raz pierwszy używać własnego samochodu, a ze względu na koszty poprosili Francisa i Colottiego o zaprojektowanie go[10]. Samochodu tego – o nazwie Walker Special[11] – Rob Walker Racing Team planował użyć w sezonie 1961, ale ostatecznie wybrał jednak Lotusa 18[12].
W 1964 roku razem z Vikiem Derringtonem założył zespół Formuły 1 Derrington-Francis Racing Team[13]. Francis był projektantem w tym zespole a stanowisko szefa objął Stirling Moss[14]. Kierowcą został Portugalczyk Mário de Araújo Cabral, który zakwalifikował się do Grand Prix Włoch 1964 na 19 pozycji[15]. W wyścigu po 25 okrążeniach Cabral wycofał się z niego gdy doszło do zatrzymania pracy silnika z powodu problemów z zapłonem[16][17]. W ciągu sezonu podczas prywatnych testów pojazdu Dan Gurney uszkodził nadwozie, zespół już nigdy nie wziął udziału w wyścigu[1].
W 1965 roku Francis pracował dla Giovanniego Volpiego, który założył zespół Formuły 1 Serenissima Automobili Company w Formigine we Włoszech. W 1966 rozpoczął pracę dla Serenissimy. W 1967 Francis przy współpracy Medardo Fantuzziego przeprojektował i zmodyfikował bolid Formuły 1 McLaren M2B-2, który został nazwany Serenissima M1AF („AF” pochodzi od „Alf Francis”). Alf Francis osobiście testował bolid. Projekt został zarzucony gdy zabrakło funduszy[1]. Istnieją różne teorie, Serenissima M1AF mogła wykorzystywać nadwozie British Racing Partnership[12], Loli[18] lub też, że nadwozie zostało zaprojektowane przez McLarena dla Serenissimy w zamian za silnik Serenissima V8 oraz że bolid został wybudowany wyłącznie przez Francisa. W 1970 roku Giovanni Volpi zamknął pracownię Serenissimy, Alf Francis i George Filipinetti negocjowali przejęcie zabudowań[18].
Alf Francis w 1968 zaprezentował 3-litrowy samochód sportowy Serenissima Mk168, który wziął udział w kilku wyścigach i zdobył kilka podiów[1].
W 1970 roku przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował z różnymi konserwatorami oraz kolekcjonerami samochodów. W Oklahoma City pracował dla dilera Breene'a Kerra[1].
Jego kariera i zasługi dla Formuły 1 zostały opisane w książkach biograficznych Petera Lewisa. Pierwsza z nich została wydana pt. Alf Francis, racing mechanic: his own story przez Foulis 1957[19] oraz przez G. T. Foulis & Co. jako Alf Francis. Racing mechanic. His own story as told to and written by Peter Lewis, etc. [With plates, including portraits.]. w 1957[20] i przez G.T. Foulis pt. Alf Francis, racing mechanic w 1958[21]. Wydanie zostało wznowione w 1991 roku przez Foulis, tym razem książka została wydana jako Alf Francis, racing mechanic 1948-1958[22].
Stirling Moss uznał Francisa za niesamowitego faceta, był on geniuszem jako mechanik, szczególnie jako improwizator[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Motorsport Memorial – Alf Francis. motorsportmemorial.org. [dostęp 2011-04-28]. (ang.).
- ↑ a b Alf FRANCIS. statsf1. [dostęp 2011-02-27]. (ang.).
- ↑ a b Alf Francis--Racing Mechanic****. velocetoday.com, 2004-03-03. [dostęp 2011-04-24]. (ang.).
- ↑ III JCC Jersey Road Race. silhouet.com. [dostęp 2011-04-27]. (ang.).
- ↑ HWM – Alta(Wins). racing-database.com. [dostęp 2011-04-27]. (ang.).
- ↑ CONSTRUCTORS: HWM (HERSHAM AND – WALTON MOTORS). grandprix.com. [dostęp 2011-04-27]. (ang.).
- ↑ Colotti. colotti.com. [dostęp 2011-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-27)]. (ang.).
- ↑ 1962 Brabham BT3 Climax. ultimatecarpage.com. [dostęp 2011-09-12]. (ang.).
- ↑ Mattijs Diepraam: The rear-engined revolution: horses pushing the cart Part 2: Leading towards the post-war revolution. 8w.forix.com. [dostęp 2012-03-17]. (ang.).
- ↑ Walker ???. statsf1.com. [dostęp 2012-03-08]. (ang.).
- ↑ HISTORY. [w:] colotti.com [on-line]. [dostęp 2016-03-31]. (ang.).
- ↑ a b Mattijs Diepraam, „Uechtel”, Rafael Reyna, Leo Breevoort, Jasper Heymans: Grand Prix cars that never raced (work in progress). forix.autosport.com. [dostęp 2012-03-08]. (ang.).
- ↑ CONSTRUCTORS: DERRINGTON-FRANCIS RACING – TEAM. grandprix.com. [dostęp 2011-04-27]. (ang.).
- ↑ PAST FORMULA ONE TEAMS – Derrengton-Francis Formula One Team. formula1team.eu. [dostęp 2011-10-11]. (ang.).
- ↑ Gran Premio d’Italia 1964 – Wyniki kwalifikacji. f1wm.pl. [dostęp 2011-09-26]. (pol.).
- ↑ Gran Premio d’Italia 1964 – Rezultat wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2011-09-26]. (pol.).
- ↑ Felix Muelas, Mattijs Diepraam: Probably not Alf Francis' finest.... forix.com, 1999-04-08. [dostęp 2011-10-11]. (ang.).
- ↑ a b Mattijs Diepraam: Merchants of Venice. forix.com, 2008-04-14. [dostęp 2012-03-17]. (ang.).
- ↑ Alf Francis, racing mechanic : his own story. worldcat.org. [dostęp 2012-03-17]. (ang.).
- ↑ Alf Francis. Racing mechanic. His own story as told to and written by Peter Lewis, etc. [With plates, including portraits..]. worldcat.org. [dostęp 2012-03-17]. (ang.).
- ↑ Alf Francis, racing mechanic;. worldcat.org. [dostęp 2012-03-17]. (ang.).
- ↑ Alf Francis, racing mechanic 1948-1958. worldcat.org. [dostęp 2012-03-17]. (ang.).