Aleksandra Jentysówna

działaczka socjalistyczna i rewolucyjna

Aleksandra Jentysówna (pseud. Janka) (ur. 2 lipca 1861 w Depułtyczach Królewskich koło Chełma, zm. 1920 w Rostowie nad Donem) – działaczka polskiego i rosyjskiego ruchu robotniczego, nauczycielka.

Aleksandra Jentysówna
Data i miejsce urodzenia

2 lipca 1861
Depułtycze Królewskie

Data i miejsce śmierci

21 kwietnia 1920
Rostów nad Donem

Zawód, zajęcie

nauczycielka

Życiorys

edytuj

Była córką Adama Jentysa (1818-1863), właściciela dóbr Sobieszczany, który dzierżawił majątek w Depułtyczach Kościelnych[1]. Po ukończeniu edukacji pracowała jako nauczycielka matematyki w Aleksandryjsko-Maryjskim Instytucie Wychowania Panien w Warszawie[2].

Była współzałożycielką i członkinią Komitetu Centralnego I Proletariatu. W 1883 została aresztowana i osadzona w Cytadeli Warszawskiej. W wyniku procesu w 1885 zesłana na Syberię. Tam poznała i poślubiła rosyjskiego adwokata Iwana Bułhakowa[3]. Po zakończeniu wyroku w 1890 pozostała w Rosji, aktywnie uczestnicząc w ruchu robotniczym[4].

Nawiązania w kulturze

edytuj

Postać Aleksandry Jentysówny jest przedstawiona w filmie biograficznym o życiu Ludwika Waryńskiego Biały mazur 1979[5] oraz w sztuce Jana Koechera Sąd nieostateczny[6]. O związku Jentysówny z Ludwikiem Waryńskim wspomina Dionizja Wawrzykowska-Wierciochowa w książce Z orlego gniazda[7]. Aleksandra Jentysówna została również przedstawiona w powieści historycznej Marii Jentys-Borelowskiej Z wyroku cara. Dziennik zesłanki (ISBN 978-83-942285-1-4)[8].

Przypisy

edytuj
  1. Gmina Chełm, Depułtycze Królewskie. [dostęp 2010-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  2. Barbara Wierzbicka: Sejm i Senat. Architektura i wnętrza. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1997, s. 11. ISBN 83-7059-298-8.
  3. Palestra 3-4/2008, Marek Sołtysik "Blizny Bolesława Prusa"
  4. Jaskóła Tomasz, Krótki słownik polityków XX wieku. [dostęp 2010-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-02)].
  5. Filmweb.pl, Biały mazur (1979)
  6. Jolanta Zykun, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-10].
  7. Dionizja Wawrzykowska-Wierciochowa: Z orlego gniazda. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1977.
  8. Adam Waga: Maria Jentys-Borelowska – „Z wyroku cara. Dziennik zesłanki”. Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Warszawa. [dostęp 2024-11-22].