Aleksandr Fieklisow

rosyjski oficer służb specjalnych

Aleksandr Siemionowicz Fieklisow (przykrycie Aleksandr Fomin, ur. 24 lutego?/9 marca 1914 w Moskwie, zm. 26 października 2007 tamże) – pułkownik, funkcjonariusz i agent wywiadu radzieckiego, dyplomata m.in. rezydent Pierwszego Zarządu Głównego Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego w Ambasadzie ZSRR w Waszyngtonie od 1960 do 1964. Bohater Federacji Rosyjskiej (1996)[1]

Aleksandr Fieklisow
Александр Феклисов
ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Aleksandr Siemionowicz Fieklisow

Data i miejsce urodzenia

9 marca 1914
Moskwa

Data i miejsce śmierci

26 października 2007
Moskwa

Zawód, zajęcie

dyplomata,
funkcjonariusz i agent wywiadu

Odznaczenia
Bohater Federacji Rosyjskiej
Order Wojny Ojczyźnianej II klasy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonej Gwiazdy Order Czerwonej Gwiazdy Order „Znak Honoru” Medal „Za zasługi bojowe”

Życiorys

edytuj

Służbę w wywiadzie rozpoczął w czerwcu 1939. Od lutego 1941 był rezydentem wywiadu INO Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych / INU NKGB w Konsulacie Generalnym ZSRR w Nowym Jorku. Podawane są dane, również powołujące się na jego oświadczenia z 1996, że w tym czasie zwerbował Juliusa Rosenberga.

Po powrocie do ZSRR w październiku 1946 pracował w centrali Pierwszego Zarządu Głównego Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego. W sierpniu 1947 został zastępcą rezydenta Komitetu Informacji w ambasadzie ZSRR w Londynie. Po powrocie do Związku Radzieckiego w 1950 objął stanowisko zastępcy szefa II Departamentu (wywiad przeciwko Wielkiej Brytanii) Pierwszego Zarządu Komitetu Informacji. W połowie 1950 został szefem II Departamentu I Zarządu KI. Następnie w listopadzie 1951, po likwidacji Komitetu Informacji i przejęciu wywiadu zagranicznego ponownie przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR, stanął na czele Wydziału ds. Wielkiej Brytanii I Zarządu Głównego MGB. We wrześniu 1952 roku przyjechał do Warszawy, aby przejąć od polskiego kontrwywiadu bardzo ważnego szpiega Harry’ego Houghtona, który był wówczas prowadzony przez Wydział II Departamentu I MBP pod ps. „Miron”. Ponieważ Houghton wracał do Wielkiej Brytanii, miał go przejąć polski wywiad zagraniczny (Departament VII MBP). Podjęto decyzję o jego przejęciu przez wywiad radziecki (lecz pod polską flagą), oficerem prowadzącym został Fieklisow, Harry Houghton otrzymał nowy pseudonim „Szach”.

Po likwidacji MGB (1953) i przejęciu jego obowiązków przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, 25 czerwca został tam skierowany na stanowisko zastępcy głównego doradcy MWD ds. wywiadu w Czechosłowacji. Rok po utworzeniu Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego w 1954, w grudniu 1955, został szefem I Wydziału (wywiad przeciwko USA) Pierwszego Zarządu Głównego KGB.

W sierpniu 1960 został wysłany do pełnienia służby jako rezydent Pierwszego Zarządu Głównego Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego w składzie misji dyplomatycznej w Waszyngtonie, przebywał tam do 1964.

Po powrocie do kraju pracował w Pierwszym Zarządzie Głównym jako wyższy oficer centrali. W 1968 roku został zastępcą komendanta Szkoły nr 101 Pierwszego Zarządu Głównego Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego. Od 1974 w rezerwie KGB i od 1986 na emeryturze.

Odznaczenia

edytuj

I inne.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Leszek Pawlikowicz, Tajny front zimnej wojny. Uciekinierzy z polskich służb specjalnych 1956-1964, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2004, ISBN 83-7399-074-7.
  • Nigel West & Oleg Tsarev, Klejnoty koronne: Brytyjskie tajemnice z archiwów KGB, Wydawnictwo Magnum 2000 (ISBN 83-85852-45-X)