Aleksander Kiryluk pseud. Grom, Jerzyk, Wacek, Jury, Piwnicki (ur. 15 lipca 1904 w Stołpnie (obecnie dzielnica Międzyrzeca Podlaskiego), zm. 17 października 1984 w Warszawie) – działacz komunistyczny, major MO.

Aleksander Kiryluk
Grom, Jerzyk, Wacek, Jury, Piwnicki
major major
Data i miejsce urodzenia

15 lipca 1904
Stołpno

Data i miejsce śmierci

17 października 1984
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1943–1953

Formacja

Armia Ludowa
Milicja Obywatelska

Jednostki

Komenda Wojewódzka MO we Wrocławiu, Bydgoszczy, Rzeszowie

Stanowiska

z-ca komendanta KW MO

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

kierownik działu listów

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Aleksandra Kiryluka na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Syn działacza komunistycznego Emila, brat Józefa, Stanisława, Władysława i Karoliny, również działaczy komunistycznych. Skończył 5 klas szkoły podstawowej, potem był robotnikiem rolnym, od 1923 w Bedlnie. W 1923 wstąpił do Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK). 1926–1928 odbywał służbę wojskową w 35 pułku piechoty w Brześciu i w 9 batalionie KOP w Klecku k. Nieświeża. Po powrocie z wojska wstąpił do KPP. W czerwcu 1930 aresztowany pod zarzutem udziału w zabójstwie prokuratora D. Siedlarza, 22 października 1930 uniewinniony. Był funkcjonariuszem KPP w okręgu Siedlce i członkiem egzekutywy Komitetu Okręgowego (KO) KPP. W 1932 był w ZSRR, po powrocie został funkcjonariuszem Wydziału Rolnego KO KPP w Siedlcach. 27 sierpnia 1933 aresztowany i skazany na 3 lata więzienia i pozbawienie praw obywatelskich na 1,5 roku. Był starostą komuny więziennej we Wronkach. W 1936 zwolniony, nadal prowadził działalność komunistyczną. W 1937 aresztowany na 10 tygodni. Potem był pomocnikiem murarskim w Warszawie. Jesienią 1939 przeniósł się z Warszawy do Lwowa zajętego przez Armię Czerwoną, później został górnikiem w Donbasie. W 1940 wrócił do Lwowa, a w styczniu 1941 wrócił do Warszawy. Od 1943 w PPR i GL, od marca 1944 w oddziale partyzanckim AL w Lasach Parczewskich. Po wojnie został instruktorem Komitetu Wojewódzkiego (KW) PPR w Lublinie, potem wstąpił do MO i został komendantem komisariatu na Targówku. Następnie był zastępcą komendanta wojewódzkiego MO we Wrocławiu i Bydgoszczy i zastępcą komendanta wojewódzkiego MO ds. ORMO w Rzeszowie i Warszawie. W MO uzyskał stopień majora. W listopadzie 1953 otrzymał III grupę inwalidzką i został zwolniony z MO. Później był kierownikiem działu listów i potem działu interwencji w redakcji „Robotnika Rolnego”. Od 1959 na rencie dla zasłużonych. Był odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Pochowany na wojskowych Powązkach (kwatera DII4-6-7)[1].

Bibliografia

edytuj
  • Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 3, Warszawa 1992.

Przypisy

edytuj