Aleksander Cybulski (żołnierz)
Aleksander Antoni Cybulski (ur. 23 maja 1895 w Żarkach na Lubelszczyźnie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major lekarz Wojska Polskiego, doktor nauk medycznych, ofiara zbrodni katyńskiej.
 major lekarz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 maja 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
19 pułk ułanów |
| Stanowiska |
zastępca kierownika naukowego |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Michała i Anastazji z Dobrowolskich. Absolwent Szkoły Realnej Zrzeszenia Nauczycieli im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Lublinie (1917)[1] i Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1926)[2]. W latach 1915–1918 w Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1918 w Wojsku Polskim. Skierowany do 19 pułku ułanów. Podporucznikiem mianowany w 1919. Po ukończeniu oficerskiego kursu gospodarczego przeniesiony do Wojskowego Urzędu Gospodarczego w Dęblinie. Od lipca 1920 lekarz 12 pułku ułanów. Następnie służy w Stacji Sanitarnej Dworca Gdańskiego w Warszawie. W marcu 1921 skierowany przez Oddział II Sztabu Głównego na Górny Śląsk, brał udział w akcji plebiscytowej. W październiku 1921 odkomenderowany w celu ukończenia studiów.
W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Awansował do stopnia porucznika w 1922 (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 i 92 lokatą w korpusie służby sanitarnej). W 1923 był kadrze II Batalionu Sanitarnego. Służył jako nadetatowy podlekarz w 8 pułku piechoty (odkomenderowany na studia na Uniwersytecie Warszawskim)[3] a następnie w 7 pułku piechoty. W 1926 był młodszym ordynatorem Szpitala Wojskowego w Modlinie. Ukończył jednoroczny kurs w szkole higieny. 12 kwietnia 1927 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 26. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych[4]. Do 1928 wykładowca w Szkole Podchorążych Sanitarnych[5]. W latach 1928–1934 wykładowca[5][6] a następnie (1934) kierownik naukowy Oddziału Higieny Szpitala Szkolnego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego. Publikował artykuły w literaturze fachowej na temat problemów służby zdrowia w Wojsku Polskim. Opracował szczegółową analizę dotyczącą KOP: Stan zdrowotny Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1925–1931[7]. W marcu 1939, w stopniu majora, w dalszym ciągu pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Sanitarnego na stanowisku zastępcy kierownika naukowego oddziału higieny wojennej Szpitala Szkolnego[8].
W kampanii wrześniowej ewakuowany z CWSan. na wschód, wzięty do niewoli przez Sowietów, osadzony w Kozielsku. Figuruje na liście jeńców Kozielska z dnia 4.03.1940[1]. 28 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, lista wywózkowa 052/4 z 27.04.1940 poz. 102, nr akt 2868[9]. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 22.05.1943, figuruje na liście AM-238-2705[10] i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 2705. W Archiwum dr Robla nazwisko Cybulskiego jest w spisie sporządzonym w kalendarzyku przez współjeńca Łukasza Zwierkowskiego (pakiet 03-04) oraz w kalendarzyku znalezionym przy szczątkach Floriana Nowakowskiego[1].
Życie prywatne
edytujŻonaty z Haliną Karozo, miał synów Zbigniewa i Janusza.
Awanse
edytuj- podporucznik – 1919
- porucznik – 1922
- kapitan – 1927
- major
Ordery i odznaczenia
edytuj- Złoty Krzyż Zasługi (18 lutego 1939)[11]
- Medal Niepodległości (2 sierpnia 1931)[12][6]
Upamiętnienie
edytuj- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
- Dąb Pamięci posadzony przez Parafię NMP Królowej Polski w Dobrzyniewie Kościelnym, Kopisk 24. certyfikat nr 000136/000118/WWL/2008[13].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, 2015, s. 804.
- ↑ BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Rocznik Oficerski MSWojsk., 1923, s. 147, 1134, 1205.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 124.
- ↑ a b Rocznik Oficerski MSWojsk., 1928, s. 716, 737.
- ↑ a b Rocznik Oficerski MSWojsk., 1932, s. 329, 826.
- ↑ Cybulski A., Stan zdrowotny Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1925–1931, Lekarz Wojskowy 1933, XXI, 7,8, s. 339–351,400–413.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 371, 492.
- ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 714.
- ↑ Amtliches Material zum Massenmord von Katyn, 1943, s. 238.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Tomasz Lewandowski, Adam Nielski, Katyń - strona główna [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2017-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2009-11-19] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- http://ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl/wpis/513
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Katyń, Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, pod red. Marka Tarczyńskiego, Warszawa 2000, ISBN 83-905590-7-2.