Al-Mu’tazz
Abū ʿAbd Allāh Muḥammad ibn Jaʿfar ibn Muḥammad ibn Hārūn al-Muʿtazz bi-ʾLlāh (arab. أبو عبد الله محمد بن جعفر), znany lepiej pod tytułem królewskim al-Muʿtazz bi-ʾLlāh (arab. المعتز بالله, Ten, którego Bóg umacnia) (ur. 847 w Sammarrze, zm. 16 lipca 869 tamże) – trzynasty kalif Abbasydów.
_from_the_genealogy_Z%C3%BCbdet-%C3%BCt_Tevarih_(1598).jpg)
| |
| kalif | |
| Okres |
od 26 stycznia 866 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
lipiec/sierpień 869 |
| Przyczyna śmierci | |
| Miejsce spoczynku |
Samarra |
| Ojciec | |
| Matka |
Qabiha |
| Małżeństwo |
Fāṭima bint al-Faṭh ibn Chāqān |
| Dzieci | |
| Małżeństwo |
Hassana al-Badawiyya |
| Moneta | |
 Dinar kalifa Al-Mu’tazza | |
Historia
edytujAl-Muʿtazz bi-ʾLlāh został mianowany kalifem przez wojska tureckie w Samarze w 865 roku, kiedy kalif Al-Musta’in (862–866) uciekł do Bagdadu, aby uciec przed wpływami tureckimi[1][2]. Po tym, jak wojska tureckie zmusiły al-Musta’ina do poddania się i abdykacji, al-Muʿtazz został 26 stycznia 866 roku powszechnie uznany za nowego kalifa. Później, pomimo zapewnień bezpieczeństwa, kazał zamordować swojego poprzednika[2][3].
Jednak al-Mu’tazz mógł polegać jedynie na wojskach tureckich w swoich rządach, ponieważ Tahirydzi w Chorassan i Arabowie wspierali al-Musta’ina podczas wojny domowej[2]. Aby zmniejszyć tę silną zależność od Turków, próbował skłócić tureckich dowódców ze sobą. Stracił jednak reputację i autorytet[2].
Odkąd gubernatorzy prowincji uzyskali autonomię, a nawet niepodległość w wyniku walk o władzę w Samarze (patrz: Tulunidzi), sytuacja finansowa al-Muʿtazz pogorszyła się. Kiedy żądania zapłaty wojsk tureckich nie mogły już być spełnione, al-Mu’tazz został obalony i zabity w lipcu lub sierpniu 869 roku. Tureckie wojsko wyznaczyło Al-Muhtadiego (869–870) na jego następcę[4].
Życie prywatne
edytujAl Mu’tazz urodził się w 847 roku w mieście Samarra. Jego ojcem był Al-Mutawakkil, dziesiąty kalif z dynastii Abbasydów, a matką ulubiona niewolnica ojca, konkubina Qahiba[5]. Al-Mu’tazz był w dwóch związkach małżeńskich. Jego pierwszą żoną była Fāṭima bint al-Faṭh ibn Chāqān, z którą dorobił się jednego dziecka, Abdallah ibn al-Mu’tazz. Drugą żoną Al-Mu’tazza była Hassana al-Badawiyya.[6]
Przypisy
edytuj- ↑ Kennedy 2004 ↓, s. 172.
- ↑ a b c d Mutaz. Enzyklopädie des Islams. [dostęp 2024-10-20]. (niem.).
- ↑ Gordon 2001 ↓, s. 97.
- ↑ Kennedy 2004 ↓, s. 149-152.
- ↑ Bosworth 1993 ↓, s. 793.
- ↑ Shawkat M. Toorawa: Ibn al-Sa'i – Consorts of Caliphs. Nowy Jork: New York University Press, 2017, s. 52. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Clifford Edmund Bosworth: al-Muʿtazz bi ’Llāh. W: Clifford Edmund Bosworth, Emeri van Donzel, Wolfhart Heinrichs, Charles Pellat: Encyclopedia of Islam. T. VII. New Edition, 1993, s. 793. DOI: 10.1163/1573-3912_islam_SIM_5668. ISBN 978-90-04-09419-2. (ang.).
- Matthew Gordon: The Breaking of a Thousand Swords: A History of the Turkish Military of Samarra (A.H. 200–275 / 815–889 C.E.). Albany: 2001, s. 97. ISBN 0-7914-4795-2. (ang.).
- Hugh N. Kennedy: The Prophet and the Age of the Caliphates. The Islamic Near East from the sixth to the eleventh century. Londyn: Longman, 2004, s. 149-172. ISBN 0-582-40525-4. (ang.).