Aktinidia ostrolistna
gatunek rośliny
Aktinidia ostrolistna (Actinidia arguta) – gatunek rośliny z rodziny aktinidiowatych (Actinidiaceae). Pochodzi z Syberii, Rosyjskiego Dalekiego Wschodu, południowego Sachalinu, Mandżurii, Chin, Korei i Japonii[3].
Owoce aktinidii ostrolistnej | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
aktinidia ostrolistna |
Nazwa systematyczna | |
Actinidia arguta (Sieb. & Zucc.) Planch. ex Miq. |
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Jest pnączem. Jej pędy mogą dorastać nawet do 50 metrów. Pędy mają przerywany rdzeń.
- Liście
- Jajowate, zakończone ostro, o piłkowanych brzegach.
- Kwiaty
- Jest rośliną dwupienną, choć spotyka się także egzemplarze jednopienne. Kwiaty obupłciowe, męskie lub żeńskie, drobne, skupione w grona. Składają się z 5-działkowego kielicha, 5-płatkowej korony, 1 słupka i licznych pręcików o ciemnych pylnikach[4].
- Owoce
- Jagody drobne, osiągające najwyżej masę 10 gramów, zielonkawożółte, słodko kwaśne, dość smaczne.
Zastosowanie
edytuj- Owoce są jadalne. Zawierają witaminę C, kwasy organiczne, cukry, sole mineralne. Można ją uprawiać w Polsce, jest bowiem w pełni mrozoodporna (strefy mrozoodporności 4-9[5]). Szczególna mrozoodporność wykazuje odmiana 'Ananasnaya', ma jednak drobniejsze owoce.
- Działanie i zastosowanie: Spożywanie świeżych, surowych owoców zaleca się w leczeniu szkorbutu, paradontozy, tzw. osłabienia wiosennego oraz grypy i przeziębienia.
- Owoce mają klimakteryczny charakter dojrzewania. Nadają się do długiego przechowywania, jednak ważne jest prawidłowe określenie daty zbioru oraz warunki przechowywania[6]. Dobre rezultaty przechowalnicze można osiągnąć stosując preparaty będące inhibitorami etylenu np. 1-Metylocyklopropen[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
- ↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- ↑ a b Tomasz Krupa, Andrij Kistechok, Kazimierz Tomala. Estimating the physicochemical and antioxidant properties of hardy kiwi (Actinidia arguta) treated with 1-Methylcyclopropene during storage. „Agriculture”, s. 9, 2023-8-13. Basel: MDPI. DOI: 10.3390/agriculture13091665. [dostęp 2024-05-26].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- EoL: 392750
- Flora of China: 200013879
- Flora of North America: 200013879
- GBIF: 3189693
- identyfikator iNaturalist: 158005
- IPNI: 316460-1
- ITIS: 506774
- NCBI: 64478
- Plant Finder: 275434
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2620609
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:316460-1
- identyfikator Tropicos: 500145
- USDA PLANTS: ACAR10
- CoL: 64Q3B