Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie – dokument podpisany przez 35 szefów państw i rządów na zakończenie obrad Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w dniu 1 sierpnia 1975 w Helsinkach. Był to pierwszy przypadek w czasie zimnej wojny, gdy na tak wysokim szczeblu państwa obu bloków zdecydowały się przyjąć wspólne zasady postępowania w stosunkach międzynarodowych[1]. Jego sygnatariuszami stały się 33 państwa europejskie[2] oraz Kanada i USA[3].
Treść
edytujRegulacje przyjęte w Akcie końcowym podzielone zostały na tzw. koszyki. Koszyk I stanowiły Zagadnienia bezpieczeństwa w Europie, na które składały się: Deklaracja zasad rządzących stosunkami między państwami uczestniczącymi oraz Dokument w sprawie środków budowy zaufania oraz niektórych aspektów bezpieczeństwa i rozbrojenia. Za kluczową część koszyka I uważa się[1] katalog zasad obowiązujących w stosunkach międzynarodowych, na które składały się:
- suwerenna równość;
- powstrzymanie się od groźby użycia siły i jej użycia;
- nienaruszalność granic;
- integralność terytorialna państw;
- pokojowe rozstrzyganie sporów;
- nieingerencja w sprawy wewnętrzne;
- poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności;
- równouprawnienie i prawo narodów do samostanowienia;
- współpraca między państwami;
- wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego.
Koszyk II – Współpraca w dziedzinie gospodarczej, naukowej i technicznej oraz środowiska naturalnego – obejmował zagadnienia z zakresu wymiany handlowej, współpracy gospodarczej oraz naukowo-technicznej. Z kolei w koszyku III – Współpraca w dziedzinie humanitarnej i dziedzinach pokrewnych – odniesiono się do zagadnień związanych z kontaktami międzyludzkimi, informacją i współpracą w dziedzinie kultury oraz edukacji. IV koszyk stanowił zapowiedź kontynuacji procesu KBWE[1].
Sygnatariusze
edytuj- Austria
- Belgia
- Bułgaria
- Cypr
- Czechosłowacja
- Dania
- Finlandia
- Francja
- Grecja
- Hiszpania
- Holandia
- Irlandia
- Islandia
- Jugosławia
- Kanada
- Liechtenstein
- Luksemburg
- Malta
- Monako
- NRD
- Norwegia
- PRL
- Portugalia
- RFN
- Rumunia
- San Marino
- Szwajcaria
- Szwecja
- Stany Zjednoczone
- Turcja
- Watykan
- Węgry
- Wielka Brytania
- Włochy
- ZSRR
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Agnieszka Florczak: Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. W: Teresa Łoś-Nowak: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota – mechanizmy działania – zasięg. Wyd. 4. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 141. ISBN 83-229-2520-4.
- ↑ Zabrakło jedynie Andory i Albanii.
- ↑ Agnieszka Florczak: Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. W: Teresa Łoś-Nowak: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota – mechanizmy działania – zasięg. Wyd. 4. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 139–140. ISBN 83-229-2520-4.
Bibliografia
edytuj- Agnieszka Florczak: Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. W: Teresa Łoś-Nowak: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota – mechanizmy działania – zasięg. Wyd. 4. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 138–164. ISBN 83-229-2520-4.
Linki zewnętrzne
edytuj- Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (ang.)
- przekład polski Aktu. stosunki-miedzynarodowe.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-08)].