Akcja Pensjonat
Pensjonat – kryptonim akcji przeprowadzonej przez Kedyw Podokręgu AK Rzeszów Obwód Jasło AK w nocy z 5 na 6 sierpnia 1943 roku. Jej celem było uwolnienie członków ruchu oporu z jasielskiego więzienia okupacyjnego, przez które przewinęło się 10-15 tys. więźniów. Przeciętnie przebywało tu ok. 300 więźniów[1].
| II wojna światowa | |||
| Czas |
5/6 sierpnia 1943 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
potrzeba uwolnienia uwięzionych żołnierzy AK | ||
| Wynik |
powodzenie akcji, | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
Położenie na mapie Jasła  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||
Położenie na mapie powiatu jasielskiego  | |||
 49°44′52″N 21°28′17″E/49,747778 21,471389
| |||
Historia
edytujW przygotowaniu uczestniczyła rodzina inż. Madejewskiego związana z AK, strażnicy więzienia: Józef Okwieka „Trójka”, Wawszczak i Myśliwiec. Przeprowadziła ją grupa dowodzona przez por. Zenona Sobotę „Korczak” w składzie: Zbigniew Cerkowniak „Boruta”, Zbigniew Zawiła „Żbik”, Stanisław Dąbrowa-Kostka „Dąbrowa”, Stanisław Magura „Paw” i „Trójka”[1].
Por. Zenon Sobota, dowodząc 5-osobowym zespołem dokonał udanego napadu na duże i silnie strzeżone więzienie w Jaśle. Do tego więzienia dostał się podstępem, dzięki współpracy strażnika więziennego. O godz. 22.50 sterroryzowano strażnika i unieszkodliwiono załogę. Do cel wszedł Sobota ze swoją grupą, a opuścił je z uwolnionymi więźniami o godz. 0.30. Udało mu się uzbroić uchodzących i odciąć wszystkie połączenia telefoniczne, przy pomocy których można by zaalarmować Gestapo.
W wyniku akcji uwolniono 66 więźniów politycznych i umożliwiono ucieczkę 67 więźniom pospolitym. W Żółkowie uciekinierzy podzielili się na dwie grupy; jedna udała się w kierunku Skołyszyna (w Bączalu Dolnym ukrywał ich ksiądz Florian Zając) i dalej Gorlic, druga w okolice Bóbrki[2]. Sprawą uwolnienia więźniów zainteresował się sam generalny gubernator Hans Frank, a efektem tego była zmiana na stanowiskach szefa Gestapo i naczelnika więzienia w Jaśle.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Strzembosz 1983 ↓.
- ↑ zręcin. www.zrecin.vgh.pl. [dostęp 2019-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-01)].
Bibliografia
edytuj- Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983. ISBN 83-06-00717-4.
- Jankowski S.M. Dąbrowa-Kostka St., Rozkaz : zdobyć więzienie, KAW 1988.