LEP (z ang. Large Electron-Positron Collider, Wielki Zderzacz Elektronowo-Pozytonowy) – akcelerator w CERN pod Genewą pracujący w latach 1989–2000[1]. Znajdował się on w tunelu o obwodzie 27 km[1]. Po wybudowaniu w 1989 roku potrafił rozpędzić elektrony i pozytony do prędkości, przy których energia zderzenia wynosiła 91 GeV (wystarczająca do wytworzenia bozonu Z)[1]. Pod koniec jego działania energia zderzeń osiągała już 209 GeV, dzięki czemu wytwarzane były pary bozonów W[1].

Wnęka RF z LEP, teraz prezentowana na wystawie Microcosm w CERN

Posiadał detektory:[1]

  • ALEPH (An Apparatus for LEP pHysics),
  • DELPHI (Detector for Electron, Photon and Hadron Identification),
  • L3 (Letter of intent. no. 3),
  • OPAL (OmniPurpose Apparatus for LEP).

Na podstawie pomiarów długości życia bozonu Z określono, że istnieją tylko 3 generacje neutrin[2].

W 2000 roku LEP został rozebrany, aby zwolnić tunel, w którym się znajdował, pod Wielki Zderzacz Hadronów (LHC)[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f The Large Electron-Positron Collider [online], CERN [dostęp 2021-09-25] (ang.).
  2. Odkrywanie Neutrin [online], www.fuw.edu.pl [dostęp 2021-09-25].