Aichi H9A
Aichi H9A (二式練習飛行艇, Szkolna Łódź Latająca Marynarki Wzór 2 Model 11) – japońska łódź latająca z okresu II wojny światowej. Była to jedyna seryjnie produkowana łódź latająca zaprojektowana jako samolot szkolno-treningowy. Łącznie zbudowano 31 samolotów tego typu, używane były także jako samoloty patrolowe i samoloty ZOP. W czasie wojny samolot nie był znany aliantom i nie otrzymał amerykańskiej nazwy kodowej.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Konstruktor | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
dwusilnikowa łódź latająca ze skrzydłami w typu parasol o konstrukcji mieszanej |
| Załoga |
5+3 |
| Historia | |
| Data oblotu |
wrzesień 1940 |
| Lata produkcji |
1940–1944 |
| Liczba egz. |
31 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
dwa 9-cylindrowe silniki gwiazdowe typu Nakajima Kotobuki |
| Moc |
2x 710 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
24 m |
| Długość |
16,95 m |
| Wysokość |
5,25 m |
| Powierzchnia nośna |
63,3 m² |
| Masa | |
| Własna |
4900 kg |
| Startowa |
7000 kg (normalna) 7500 kg (maksymalna) |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
316 km/h |
| Prędkość przelotowa |
185 km/h |
| Pułap |
6780 m |
| Zasięg |
2148 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| dwa karabiny maszynowe Typ 92 kal. 7,7 mm
do 500 kg bomb lub bomb głębinowych | |
| Użytkownicy | |
| Japonia | |
Tło historyczne
edytujProdukująca od 1920 samoloty wytwórnia Aichi Kokuki KK zyskała bardzo dobrą reputację, projektując i budując szereg wodnosamolotów i łodzi latających, używanych przez Japońską Marynarkę Wojenną[1]. Prace nad nową łodzią latającą zostały rozpoczęte w styczniu 1940 na zamówienie dowództwa Marynarki Wojennej, które chciało mieć łódź latającą przeznaczoną do szkolenia załóg[2]. Samolot został zaprojektowany pomiędzy majem a grudniem 1940 przez zespół projektowy, kierowany przez Morishige Mori[2].
W czasie projektowania samolot nosił wewnętrzne oznaczenie firmy AM-212[3]. Krótkie oznaczenie Marynarki, H9A, oznacza kolejno: H – łódź latająca, 9 – dziewiąty typ łodzi latającej przyjęty do służby oraz A – producent[4]. Pełna nazwa samolotu brzmi: Szkolna Łódź Latająca Marynarki Wzór 2 Model 11. Wzór 2 oznacza w niej rok wprowadzenia samolotu do służby według kalendarza japońskiego (rok 2602, czyli 1942 według kalendarza juliańskiego)[5].
Historia konstrukcji
edytujPierwszy z trzech prototypów został ukończony i oblatany we wrześniu 1940[2]. Wszystkie trzy prototypy napędzane były silnikami Nakajima Kotobuki 41 Kai 2 o mocy 710 KM przy starcie i 780 KM na wysokości 2900 metrów, o dwupłatowych, drewnianych śmigłach[6]. W pierwotnej wersji samolot miał niezadowalające właściwości pilotażowe i złą charakterystykę startu i lądowania na wodzie[2]. Aby temu zaradzić, silniki zostały umieszczone niżej na skrzydłach, zmieniono konstrukcję klap oraz powiększono rozpiętość i powierzchnię skrzydeł (odpowiednio z 21 na 24 metry i z 58,62 na 63,3 metry kwadratowe)[6]. W tak zmienionej postaci (H9A1) i napędzany przez silniki Nakajima Kotobuki 42 lub 43 z trójpłatowymi, metalowymi śmigłami samolot został przyjęty przez Marynarkę, która zamówiła krótką serię produkcyjną[6]. Łącznie w latach 1942–43 wyprodukowano 24 samoloty tego typu w fabryce Aichi i dodatkowo w 1944 cztery takie samoloty w zakładach Nippon Hikoki[6].
Samoloty służyły do końca wojny do zadań szkolno-treningowych oraz w ograniczonym zakresie do zadań patrolowych w pobliżu Japonii[6]. Do końca wojny pozostały nieznane aliantom i nie otrzymały żadnej amerykańskiej nazwy kodowej[6]. Była to jedyna seryjnie produkowana łódź latająca, zaprojektowana jako samolot szkolno-treningowy[2].
Opis konstrukcji
edytuj
Samolot Aichi H9A był dwusilnikową łodzią latającą ze skrzydłami typu parasol o konstrukcji metalowej krytej lekkimi blachami, sklejką i płótnem[6]. Samolot miał podwozie częściowo chowane do kadłuba[2].
Napęd stanowiły dwa chłodzone powietrzem, 9-cylindrowe silniki gwiazdowe typu Nakajima Kotobuki o mocy startowej 710 KM każdy[6].
Załogę stanowiło do pięciu osób i do trzech uczniów[6].
Samolot mierzył 16,95 metrów długości i 5,25 metrów wysokości, rozpiętość skrzydeł wynosiła 24 metry, a ich powierzchnia 63,3 metrów kwadratowych[6]. Masa własna samolotu to 4900 kilogramów, normalna masa startowa 7000 kilogramów, a maksymalna masa startowa do 7500 kilogramów[6].
Prędkość maksymalna wynosiła 171 węzłów (316 km/h) na wysokości 3000 metrów, a prędkość przelotowa 100 węzłów (185 km/h) na wysokości 1000 metrów[6]. Pułap maksymalny to 6780 metrów, a zasięg samolotu – do 1160 mil morskich (2148 kilometrów)[6].
Uzbrojenie stanowiły dwa pojedyncze karabiny maszynowe Typ 92 kalibru 7,7 mm w otwartych kabinach dziobowej i tylnej oraz do 500 kilogramów bomb lub bomb głębinowych[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Robert C. Mikesh, Shorzoe Abe: Japanese Aircraft, 1910-1941. s. 61.
- ↑ a b c d e f René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 281.
- ↑ William A. Green: Warplanes of the Second World War: Flying Boats. Macdonald, s. 122.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 51-52.
- ↑ René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 52.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. s. 283.
Bibliografia
edytuj- William A. Green: Warplanes of the Second World War: Flying Boats (Volume 5). Macdonald. ISBN 0-356-01449-5.
- René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. Londyn: Putnam, 1979. ISBN 0-370-30251-6.
- Robert C. Mikesh, Shorzoe Abe: Japanese Aircraft, 1910-1941. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1990. ISBN 1-55750-563-2.