Aichi D3A

Aichi D3A
(Dane D3A1 / D3A2)
	; Aichi D3A Val z lotniskowca „Akagi”
	Dane podstawowe
Państwo	Japonia
Producent	Aichi Kokuki KK, Showa
Typ	pokładowy bombowiec nurkujący
Konstrukcja	dolnopłat o konstrukcji metalowej
Załoga	2
	Historia
Data oblotu	styczeń 1938
Lata produkcji	grudzień 1939 – 1944
Wycofanie ze służby	1945
Liczba egz.	około 1500
	Dane techniczne
Napęd	1 silnik gwiazdowy, 14-cylindrowy w układzie podwójnej gwiazdy chłodzony powietrzem Mitsubishi MK8D Kinsei 43 (Ha 33-43) lub Kinsei 44 / Mitsubishi MK8E Kinsei 54(Ha 33-54)
Moc	startowa:; Kinsei 43 – 1000 KM; Kinsei 44 – 1070 KM; Kinsei 54 – 1300 KM
	Wymiary
Rozpiętość	14,365 m
Długość	10,185 m (D3A1 Model 11) / 10,231 m (D3A2 Model 22)
Wysokość	3,348 m / 3,45 m
Powierzchnia nośna	34,91 m²
	Masa
Własna	2408 kg / 2570 kg
Startowa	max.: 3896 kg / 4128 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	386 km/h na wysokości 3000 m (D3A1 Model 11) / 433 km/h na 6200 m (D3A2 Model 22)
Prędkość przelotowa	296 km/h
Prędkość wznoszenia	na 3000 m:; 6 min 27 s (D3A1 Model 11) / 5 min 48 s (D3A2 Model 22)
Pułap	8100 m / 10 900 m
Zasięg	1410 km (max. 2370 km) (D3A1 Model 11) / 1560 km (max. 2380 km) (D3A2 Model 22)
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	2 x km Typ. 97 kalibru 7,7 mm (w osłonie silnika); 1 x km Typ 92 kal. 7,7 mm (ruchomy); 1 x bomba 250 kg (pod kadłubem); 2 x bomba 60 kg (pod skrzydłami)
	Użytkownicy
	Japonia
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aichi D3A (Wzór 99) (jap. 九九式艦上爆撃機 kyūkyū-shiki kanjō bakugekiki; alianckie oznaczenie kodowe Val) – dwumiejscowy japoński pokładowy bombowiec nurkujący (typu 99) z okresu drugiej wojny światowej; był to jeden z dwóch bombowców nurkujących użytkowanych przez państwa Osi.

Jego konstrukcja była wzorowana na niemieckim samolocie kurierskim Heinkel He 70. Prototyp, początkowo oznaczany AM-17, zbudowano w grudniu 1937 roku. Pierwszy lot, już pod nazwą D3A1, odbył w styczniu 1938 roku. Samoloty seryjne D3A1 Model 11 produkowane od grudnia 1939 roku miały mniejszą rozpiętość skrzydeł (z 14,5 na 14,37 m), inną osłonę kabiny i silnik o większej mocy (MK8D Kinsei 43, moc startowa 735 kW/1000 KM, 794 kW/1080 KM na wysokości 2000 m). Dla poprawy stateczności dodano płetwę przed statecznikiem pionowym. Z powodów ekonomicznych zastosowano stałe podwozie.

W czerwcu 1942 roku samolot unowocześniono, zwiększając moc silnika (MK8E Kinsei 54 o mocy startowej 956 kW/1300 KM, 809 kW/1100 KM na wysokości 6200 m); tak zmodyfikowany samolot nosił oznaczenie D3A2 Model 12. Do produkcji seryjnej od sierpnia 1942 trafiła wersja D3A2 Model 22 z powiększonymi zbiornikami paliwa. Zbudowano 470 seryjnych D3A1 i 815 D3A2 w zakładach Aichi Kōkūki KK oraz 201 D3A2 w zakładach Shōwa Hikōki Kōgyō KK. Razem z prototypami powstało łącznie 1495 samolotów tego typu. Samolot zwrotnością dorównywał myśliwcom, toteż często używano go do zwalczania wrogich bombowców. Używano ich jeszcze w 1944 roku, choć samoloty te były już wtedy mocno przestarzałe. Niektóre egzemplarze przebudowano na wersję szkolną D3A2-K.

Samoloty tego typu przenosiły przeciwpancerne bomby o masie 250 kg, bądź bomby ogólnego przeznaczenia (high-explosive) o wadze 242 kilogramów

D3A przygotowują się do startu do ataku na Pearl Harbor
D3A z „Shōkaku” wracają na lotniskowiec po ataku na USS „Enterprise” podczas bitwy koło wschodnich Wysp Salomona
D3A spadający koło krążownika USS „San Diego” podczas bitwy koło wysp Santa Cruz
D3A startujący z lotniskowca „Akagi” podczas rajdu na Ocean Indyjski

Bibliografia

Krzysztof Zalewski. Bombowiec nurkujący D3A Val. „Nowa Technika Wojskowa”. 1992. 6 (12). s. 25-26. ISSN 1230-1655.
AlexanderA. Lüdeke AlexanderA., Weapons of World War II, Bath: Parragon, 2011, s. 224, ISBN 978-1-4454-2435-4, OCLC 744570428 .