Wikipedia

Ahman

Pojęcie z zakresu teologii mormonów

Ahman – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich (mormonów) jedno z imion Boga Ojca[1][2][3]. Osadzone w mormońskich pismach świętych, ma pochodzić z języka adamowego. Stanowi obiekt dociekań mormońskich teologów, utrwalone zostało w mormońskiej kulturze i tradycji. Jako integralna część historii świętych w dniach ostatnich pojawia się również poza Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich.

Bruce R. McConkie, członek Kworum Dwunastu Apostołów i specjalista w zakresie mormońskiej doktryny, w swych pismach analizował imię Ahman

Geneza i źródła

edytuj

Ahman ma być imieniem zachowanym w czystym i niesplugawionym języku adamowym, uniwersalnym prajęzyku obecnym na marginesie mormońskiej teologii[4]. Jest osadzone w pismach świętych ruchu świętych w dniach ostatnich, bezpośrednio wspomniane zostało w Naukach i Przymierzach (rozdziały 78. oraz 95.)[5][1]. Pochodzi z objawienia[a][6][7][10][9] otrzymanego przez Josepha Smitha 1 marca 1832, zawierającego właśnie próbkę wspomnianego wyżej czystego, uniwersalnego języka[11][12].

Prawdopodobna aluzja do niego mieści się również w wersecie 57. szóstego rozdziału Księgi Mojżesza wchodzącej w skład Perły Wielkiej Wartości, w którym Bóg Ojciec określony jest mianem człowieka świętości[13]. Zauważano, że terminy te są albo identyczne, albo przynajmniej bardzo zbliżone znaczeniowo[14][8]. Z tego też względu mormońska teologia zazwyczaj przywołuje to słowo w kontekście omawiania natury Boga jako wywyższonego człowieka posiadającego ciało fizyczne[13].

W mormońskiej teologii

edytuj

Jakkolwiek w kulturze Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich teologia jest traktowana z pewną niechęcią[15], wynikającą prawdopodobnie z przywiązania do doktryny ciągłości objawienia[16], spekulacje na temat tego słowa zdołały się przebić do mormońskiego dyskursu. Bruce R. McConkie, członek Kworum Dwunastu Apostołów oraz specjalista w zakresie mormońskiej doktryny, zauważył podobieństwo tego słowa do imienia jednego z głównych staroegipskich bogów, mianowicie Amona[17], jak również do występującej w judaizmie, innych Kościołach chrześcijańskich oraz w islamie uroczystej formuły amen[18]. Dodał jednocześnie, iż nie jest wykluczone, że termin ten, jakkolwiek w formie zniekształconej i zmienionej, mógł zostać przechowany w rozmaitych religiach[8]. Podobieństwo do formuły amen zauważone zostało także przez innych komentatorów, w powiązaniu z wersetem czternastym rozdziału trzeciego Apokalipsy św. Jana[19].

W mormońskiej tradycji i kulturze

edytuj

Imienia można się także doszukać w nazwie Adam-ondi-Ahman[1], miejsca w hrabstwie Daviess w stanie Missouri, do którego miał się udać Adam po opuszczeniu ogrodu Eden[20]. Również jako część tego terminu został utrwalony w kulturze świętych w dniach ostatnich, w tym w hymnie pióra W.W. Phelpsa[21][22], opublikowanym w pierwszym mormońskim śpiewniku z 1835[23]. Pokrewny w formie i treści wobec utworu Phelpsa hymn autorstwa Elizabeth Ann Smith Whitney stanowi inny przykład obecności tego imienia we wczesnej mormońskiej kulturze[24].

W innych denominacjach ruchu świętych w dniach ostatnich

edytuj

Imię Ahman – jako integralna część szerszej mormońskiej historii – pojawia się również w kontekstach niezwiązanych z Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, zatem w innych grupach szukających swych źródeł w religijnej aktywności Josepha Smitha. Warren Jeffs, prezydent-prorok Fundamentalistycznego Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, używał odnoszącej się do Jezusa Chrystusa frazy Son Ahman w serii dokumentów wysyłanych do amerykańskich mediów oraz bibliotek[25]. Do tego imienia nawiązuje również pierwotna nazwa Sons Ahman Israel, niewielkiej wspólnoty[26][27] łączącej w swych wierzeniach mormonizm z elementami gnostyckimi, w tym manichejskimi[28][29].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W mormonizmie objawienie jest pojęciem bardzo pojemnym i wielopoziomowym. Jak wyjaśnił członek Kworum Dwunastu Apostołów i specjalista w zakresie mormońskiej doktryny starszy Bruce R. McConkie, każdy prawy, pobożny i posłuszny człowiek ma prawo do osobistych objawień od Boga. Joseph Fielding McConkie dodał, że otrzymywanie osobistych objawień stanowi duchowe prawo każdego świętego w dniach ostatnich. Argumentował dodatkowo, że zabieganie o takowe objawienia jest obowiązkiem wiernego. Osobiste objawienia należy wyraźnie odróżnić od objawień dla Kościoła, które może otrzymywać wyłącznie urzędujący prezydent. W tym konkretnym przypadku mowa jest o drugim typie objawień[6][7][8][9].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 29. ISBN 978-0-02-904040-9.
  2. ↑ Ahman, [w:] Camille Fronk Olson i inni, LDS Beliefs: A Doctrinal Reference [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2011, lokalizacja 261, ISBN 1-60908-059-9.
  3. ↑ Craig James Ostler, Michael Hubbard MacKay, and Barbara Morgan Gardner (red.): Foundations of the Restoration Fulfillment of the Covenant Purposes. Salt Lake City: Deseret Book, Religious Studies Center Brigham Young University, 2016, s. 159. ISBN 978-1-9443-9407-3.
  4. ↑ Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 18. ISBN 978-0-02-904040-9.
  5. ↑ Index to the Triple Combination: Ahman. [w:] The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints [on-line]. churchofjesuschrist.org. [dostęp 2021-07-06]. (ang.).
  6. ↑ a b Dallin H. Oaks: Revelation. [w:] Speeches [on-line]. byu.edu, 1981-09-29. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
  7. ↑ a b Revelation, [w:] Camille Fronk Olson i inni, LDS Beliefs: A Doctrinal Reference [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2011, lokalizacja 3736, ISBN 1-60908-059-9.
  8. ↑ a b c Bruce R. McConkie: Mormon Doctrine. Salt Lake City: Bookcraft, 1966, s. 29.
  9. ↑ a b Millet 2014 ↓, s. 11.
  10. ↑ Bruce R. McConkie: Mormon Doctrine. Salt Lake City: Bookcraft, 1966, s. 108.
  11. ↑ Craig James Ostler, Michael Hubbard MacKay, and Barbara Morgan Gardner (red.): Foundations of the Restoration Fulfillment of the Covenant Purposes. Salt Lake City: Deseret Book, Religious Studies Center Brigham Young University, 2016, s. 158. ISBN 978-1-9443-9407-3.
  12. ↑ Craig James Ostler, Michael Hubbard MacKay, and Barbara Morgan Gardner (red.): Foundations of the Restoration Fulfillment of the Covenant Purposes. Salt Lake City: Deseret Book, Religious Studies Center Brigham Young University, 2016, s. 166. ISBN 978-1-9443-9407-3.
  13. ↑ a b Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 852. ISBN 978-0-02-904040-9.
  14. ↑ Son Ahman, [w:] Hoyt W. Brewster, Jr., Doctrine & Covenants Encyclopedia Revised Edition [e-book], Salt Lake City: Deseret Book Company, 2012, lokalizacja 5312, ISBN 978-1-60907-141-7.
  15. ↑ Crapo 1987 ↓, s. 467.
  16. ↑ Crapo 1987 ↓, s. 465.
  17. ↑ Bruce R. McConkie: Mormon Doctrine. Salt Lake City: Bookcraft, 1966, s. 29–30.
  18. ↑ Bruce R. McConkie: Mormon Doctrine. Salt Lake City: Bookcraft, 1966, s. 30.
  19. ↑ Zucker 1968 ↓, s. 48-49.
  20. ↑ Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 19. ISBN 978-0-02-904040-9.
  21. ↑ Craig James Ostler, Michael Hubbard MacKay, and Barbara Morgan Gardner (red.): Foundations of the Restoration Fulfillment of the Covenant Purposes. Salt Lake City: Deseret Book, Religious Studies Center Brigham Young University, 2016, s. 182. ISBN 978-1-9443-9407-3.
  22. ↑ Bruce R. McConkie: Mormon Doctrine. Salt Lake City: Bookcraft, 1966, s. 20–21.
  23. ↑ Craig James Ostler, Michael Hubbard MacKay, and Barbara Morgan Gardner (red.): Foundations of the Restoration Fulfillment of the Covenant Purposes. Salt Lake City: Deseret Book, Religious Studies Center Brigham Young University, 2016, s. 170. ISBN 978-1-9443-9407-3.
  24. ↑ Church Historian Press: Adam-ondi-Ahman ELIZABETH ANN WHITNEY. [w:] At the Pulpit: 185 Years of Discourses by Latter-day Saint Women [on-line]. churchhistorianspress.org. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  25. ↑ William Morris: Defining ‘Ahman’. [w:] A Motley Vision Mormon literature and culture [on-line]. motleyvision.org, 2012-05-11. [dostęp 2021-07-06]. (ang.).
  26. ↑ J. Gordon Melton: Encyclopedia of American Religions, 8th Edition. Detroit: Gale Cengage, 2009, s. 651. ISBN 978-1-4144-1039-5.
  27. ↑ Order of Nazorean Essenes, [w:] Steven L. Shields, Divergent Paths of the Restoration: An Encyclopedia of the Smith–Rigdon Movement [e-book], Salt Lake City: Signature Books, 2021, s. 245, ISBN 978-1-56085-401-2.
  28. ↑ J. Gordon Melton: Encyclopedia of American Religions, 8th Edition. Detroit: Gale Cengage, 2009, s. 650. ISBN 978-1-4144-1039-5.
  29. ↑ Order of Nazorean Essenes, [w:] Steven L. Shields, Divergent Paths of the Restoration: An Encyclopedia of the Smith–Rigdon Movement [e-book], Salt Lake City: Signature Books, 2021, s. 249, ISBN 978-1-56085-401-2.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Ahman&oldid=69975356”