Agathidium plagiatum

	Agathidium plagiatum
	(Gyllenhal, 1810)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	grzybinkowate
Podrodzina	Leiodinae
Plemię	Agathidiini
Rodzaj	Agathidium
Podrodzaj	Agathidium (Neoceble)
Gatunek	Agathidium (Neoceble) plagiatum
Synonimy
	Anisotoma plagiatum Gyllenhal, 1810; Anisotoma plagiata Gyllenhal, 1810; Agathidium besucheti Hlisnikovský, 1972; Agathidium garganicum Fiori, 1915; Agathidium hellenicum Reitter, 1885; Agathidium hummleri Reitter, 1908; Agathidium roubali Hlisnikovský, 1964; Agathidium signatipenne Hlisnikovský, 1964; Agathidium striatum Krynicky, 1829; Agathidium vittatum Motschulsky, 1839;

Agathidium plagiatum – gatunek chrząszcza z rodziny grzybinkowatych i podrodziny Leiodinae.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1810 roku przez Leonarda Gyllenhaala pod nazwą Anisotoma plagiata^[1].

Charakterystyka

Chrząszcz o ciele długości od 2,5 do 2,9 mm, mocno wysklepionym, błyszczącym, ubarwionym czarno z czerwonobrunatnymi brzegami przedplecza i smugami na pokrywach oraz czerwonawoczarnym odwłokiem. Wierzch ciała pozbawiony jest mikrorzeźby. Głowa ma stosunkowo rzadko i bardzo delikatnie punktowane czoło niewyraźnie odgraniczone od nadustka, natomiast od ciemienia wydzielone wyraźną bruzdą. Skronie są krótkie, ale dobrze widoczne, długości wynoszącej od 1/5 do ¼ długości oka. Czułki mają człon trzeci tak długi jak dwa następne razem wzięte, a ostatni dwukrotnie krótszy od poprzedniego. Przedplecze jest owalne w zarysie. Prawie tak długie jak szerokie pokrywy mają kąty przednie niemal proste oraz dobrze wykształcone bruzdki przyszwowe osiągające połowę ich długości. Zapiersie u samca zaopatrzone jest w jasno owłosioną, głęboką jamkę. Stopy przedniej i środkowej pary u samca są rozszerzone, pięcioczłonowe, tylnej zaś czteroczłonowe. U samicy stopy przedniej pary są pięcioczłonowe, a pozostałych par czteroczłonowe^[2].

Występowanie

Owad o borealno-górskim typie rozsiedlenia. Zamieszkuje głównie buczyny. Bytuje pod odstającą korą, w murszejącym drewnie i w ściółce pod przegrzybiałym listowiem^[2]^[3].

Gatunek palearktyczny, podawany z Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Szwecji, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Mołdawii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Serbii, Czarnogóry^[1] i Kaukazu^[2]^[3]. W Polsce znany jest z Sudetów, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskej, Tatr, Pienin, Beskidów Wschodnich, Bieszczadów, Gór Świętokrzyskich, Puszczy Białowieskiej i okolic Białegostoku^[4]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek narażony na wymarcie (VU)^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b Agathidium (Neoceble) plagiatum (Gyllenhal, 1810). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-08].
↑ ^a ^b ^c Marian Nunberg: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze – Coleoptera: z. 15 Grzybinki – Leiodidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.
↑ ^a ^b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Histeroidea i Staphylinoidea prócz Staphylinidae. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (5), 1978.
↑ gatunek: Agathidium (Neoceble) plagiatum (L. Gyllenhal, 1810). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-03-08].
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[fe-1] Agathidium (Neoceble) plagiatum (Gyllenhal, 1810). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-08].

[Nunberg-2] Marian Nunberg: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze – Coleoptera: z. 15 Grzybinki – Leiodidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.

[Burakowskietal-3] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Histeroidea i Staphylinoidea prócz Staphylinidae. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (5), 1978.

[biomap-4] tunek: Agathidium (Neoceble) plagiatum (L. Gyllenhal, 1810). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-03-08].

[Farkacetal-5] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]