Aepyornithomimus

rodzaj wymarłego dinozaura

Aepyornithomimuswymarły rodzaj dinozaura, teropoda z grupy celurozaurów i ornitomimozaurów oraz rodziny ornitomimów[1].

Aepyornithomimus
Tsogtbaatar et al, 2017
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

tetanury

(bez rangi) celurozaury
Nadrodzina

ornitomimozaury

Rodzina

ornitomimy

Rodzaj

Aepyornithomimus

Gatunki

Aepyornithomimus tugrikinensis

Skamieniałości nieznanego nauce dinozaura znaleziono w Mongolii, w okolicy Tögrögiin Shiree, jakieś pół setki kilometrów na północny zachód od Bayn Dzak. Szczątki znajdowały się pośród eolicznych osadów formacji Djadokhta, datowanej na kredę późną. Leży ona między formacją Bayanshiree powstałą w cenomanie lub turonie a formacją Baruungoyot datowaną na santon bądź kampan. Autorzy opisu rodzaju wskazali, że o ile pośród skał tej formacji często znajdywano skamieniałości innych teropodów takich jak dromeozaury czy Parvicursorinae, o tyle pozostałości ornitomimozaurów należały w niej do rzadkości (znaleziono je wcześniej dwukrotnie), a nowy okaz ewidentnie zaliczał się do tej właśnie grupy celurozaurów. Ponadto żadnego ornitomimozaura nie znaleziono wcześniej w tej lokalizacji. Odnalezione skamieniałości obejmowały kości dystalnej części kończyny dolnej, tak więc kości skokową, piętową, dystalną trzecią kość śródstopia oraz kompletną stopę. Kości wyróżniały się takimi cechami, jak dwie nierówne wklęsłości na wspomnianej trzeciej kości śródstopia, zakrzywione powierzchnie łączące się z innymi kośćmi na drugiej i czwartej kości śródstopia oraz nachylenie przyśrodkowego kłykcia na proksymalnym paliczku czwartego promienia. Prócz tych autapomorfii, które umożliwiły zespołowi Tsogtbaatara opisanie nowego rodzaju, kości cechowały się również właściwościami spotykanymi u przedstawicieli rodziny ornitomimów, pozwalającymi na zaliczenie nowego okazu do tej właśnie rodziny. Jak inne ornitomimozaury, Aepyornithomimus cechował się bezzębnym dziobem, długimi kończynami górnymi i silnymi dolnymi. Tsogtbaatar i współpracownicy ukuli nową nazwę rodzajową, odnosząc się do mamutaka (Aepyornis)[1], wielkiego nielotnego ptaka z Madagaskaru, który wyginął w czwartorzędzie[2] i budowa stopy którego przypominała budowę stopy nowego dinozaura. Z kolei mimus oznacza w łacinie „podobny”. Jedyny gatunek zaliczony do tego rodzaju nosi epitet tugrikinensis, który odwołuje się do miejsca znalezienia szczątków[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Tsogtbaatar Chinzorig, Yoshitsugu Kobayashi, Tsogtbaatar Khishigjav, Philip J. Currie, Mahito Watabe i Barsbold Rinchen. First ornithomimid (Theropoda, Ornithomimosauria) from the Upper Cretaceous Djadokhta Formation of Tögrögiin Shiree, Mongolia. „Scientific Reports”. 7, Numer artykułu: 5835, 2017. DOI: 10.1038/s41598-017-05272-6. PMID: 28724887. PMCID: PMC5517598. (ang.). 
  2. James P. Hansford, Samuel T. Turvey, Unexpected diversity within the extinct elephant birds (Aves: Aepyornithidae) and a new identity for the world's largest bird, „Royal Society Open Science”, 5 (9), 2018, s. 181295, DOI10.1098/rsos.181295, PMID30839722, PMCIDPMC6170582 (ang.).