Adam Wilczyński (oficer)
Adam Wilczyński (ur. 22 października 1896 w Rutce-Tartaku, zm. 30 marca 1968 w Sopocie) – major piechoty Wojska Polskiego, „murmańczyk”, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 major piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
22 października 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 marca 1968 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Batalion „Wilk” |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
         
| |
Życiorys
edytujUrodził się 22 października 1896 w Rutce-Tartaku, w rodzinie Feliksa i Marii. W trakcie I wojny światowej był oficerem Armii Imperium Rosyjskiego.
W lutym 1918 walczył w szeregach 3. kompanii 6 pułku strzelców polskich. Po rozwiązaniu I Korpusu Polskiego przedostał się na północ Rosji. Od lipca 1918 walczył w szeregach polskiego Oddziału Dźwińskiego pod dowództwem ówczesnego kapitana Mariana Sołodkowskiego. Następnie objął dowództwo nad tym oddziałem i 22 grudnia 1918 na jego czele przybył do Archangielska. Tam został odznaczony „Orderem Wybitnej Służby” przez brytyjskiego generała podporucznika Edmunda Ironside, głównodowodzącego wojskami sprzymierzonymi w północnej Rosji „za świetne zachowanie się w boju”. W Archangielsku dowodzony przez niego oddział liczący 4 oficerów, 2 podoficerów i 21 żołnierzy został wcielony do Oddziału Wojska Polskiego w północnej Rosji, który był częścią Armii Polskiej we Francji[1].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Przydzielony do 8 pułku piechoty Legionów w Lublinie i służył w tej jednostce w stopniu podporucznika. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej Armii gen. Hallera. Pełnił wówczas służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Warszawa”[2].
1 czerwca 1921 pełnił służbę w Dowództwie Okręgowej Szkole Podoficerów Nr I, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 21 pułk piechoty w Warszawie[3]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 285. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 21 pułk piechoty[4]. W 1923 pełnił służbę w Oficerskiej Szkole dla Podoficerów w Bydgoszczy, pozostając oficerem nadetatowym 14 pułku piechoty we Włocławku[5]. W 1924 pełnił służbę w 14 pułku piechoty[6].
Z dniem 20 października 1924 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 15 batalionu granicznego w Ludwikowie[7]. 1 grudnia 1924 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 82. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. W 1926 pełnił funkcję dowódcy 20 batalionu granicznego w Nowych Święcianach.
7 grudnia 1926 został przeniesiony z KOP do 83 pułku Strzelców Poleskich w Kobryniu, do dyspozycji dowódcy pułku[9]. W maju maja 1927 otrzymał przeniesienie do 84 pułku piechoty w Pińsku na stanowisko dowódcy III batalionu detaszowanego w Łunińcu[10][11]. W 1930 została opublikowana jego praca zatytułowana Zarys historji wojennej 84-go pułku piechoty. 28 stycznia 1931 został przeniesiony do Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia w Rembertowie[12][13]. Z dniem 1 października 1932 został przeniesiony z Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie do 57 pułku piechoty wielkopolskiej w Poznaniu na stanowisko kwatermistrza[14]. 31 sierpnia 1935 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Małkinia na stanowisko komendanta[15]. 1 września 1938 dowodzona przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Małkinia, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant rejonu uzupełnień”. W 1939 w dalszym ciągu pełnił służbę na tym stanowisku.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dowodził sformowanym przez siebie w Małkini batalionem piechoty „Wilk” w ramach Dywizji Kawalerii „Zaza”. 4 października 1939 został ranny w okolicach miejscowości Czarna. Trafił do niewoli niemieckiej. Po zakończeniu wojny i odzyskaniu wolności osiadł w Sopocie. Tam zmarł 30 marca 1968.
Jego żoną była Bronisława z domu Szubska.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 138[16]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6836
- Krzyż Niepodległości z Mieczami (15 kwietnia 1932)[17]
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1938)[18]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania, 1922)[19][20]
- Krzyż Wojenny (Francja)[20]
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)[20]
Przypisy
edytuj- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 211, 457, 475.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 32 z 25 sierpnia 1920, poz. 789.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 84, 943 tu podano, że urodził się 22 września 1896.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 42.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 164, 406, 1510.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 156, 350.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 75 z 21 lipca 1925 roku, s. 397.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 734.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 52 z 7 grudnia 1926 roku, s. 428.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 146.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 98, 175.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 10.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 26, 802.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 415.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 110.
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 373.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612. „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 11 grudnia 1922, s. 905.
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 98.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1923. [dostęp 2016-06-05].
- Rocznik Oficerski 1924. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1924. [dostęp 2016-06-11].
- Rocznik Oficerski 1928. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1928. [dostęp 2016-06-11].
- Rocznik Oficerski 1932. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1932. [dostęp 2016-06-11].
- Henryk Bagiński: Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1920. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa. Zakłady Graficzno-Wydawnicze „Książka”, 1921.
- Adam Wilczyński. stankiewicze.com. [dostęp 2015-11-10].