Abdülhamid I

Abdülhamid I (20 marca 1725 - 7 kwietnia 1789) – sułtan z dynastii Osmanów od 1774 do 1789 roku. Syn Ahmeda III i następca brata, Mustafy III.

Abdülhamid I

Sułtan
Okres	od 1774 do 1789
Poprzednik	Mustafa III
Następca	Selim III
Dane biograficzne
Dynastia	Osmanów
Data urodzenia	20 marca 1725
Data śmierci	7 kwietnia 1789
Ojciec	Ahmed III
Rodzeństwo	Mustafa III
Żona	Ayse Seniyeperver Naksidil Nukhetseza Haciye Hatice Ruhsah Humasah Ayse Binnaz Dilpezir Mehtab Misl-i Neyap Mu'teber Nevraz Fatma Sebzafer Mihriban Ayse Rusen
Dzieci	Mustafa IV Mahmud II Murad Nusret Mehmed Ahmed Suleyman Osman Esma Emine Rabia Saliha Alimsah Durusehvar Fatma Meliksah Hibetullah Zekiye

Życiorys

Pierwsze lata

Abdülhamid I był 27. sułtanem Imperium Osmańskiego. Większość swojego życia (do roku 1767) spędził w komfortowym uwięzieniu, co nakazywała tradycja dynastyczna dla uniknięcia wojen domowych. W tym okresie otrzymał wykształcenie, pobierając nauki u swojej matki - Rabii (znanej też jako Faize). Od niej uczył się historii i kaligrafii.

Długie uwięzienie sprawiło, że przyszły sułtan stał się obojętny na sprawy państwa i podatny na wpływy nadwornych doradców. Był z natury pacyfistą, był też bardzo religijny. Gdy objął tron, stan skarbu był tak kiepski, że sułtan nie był w stanie wypłacić corocznej premii janczarom.

Panowanie

Po wstąpieniu na tron w 1774 "oddziedziczył" po bracie Mustafie III wojnę z Rosją, której losów nie zdołał już odwrócić i po klęsce w bitwie pod Kozłudżą oraz niepowodzeniu pod Kerczem został zmuszony do podpisania bardzo niekorzystnego traktatu pokojowego w Küczük Kajnardży.

Pomimo tego początkowego niepowodzenia sułtan jest traktowany jako jeden z najlepszych władców osmańskich. Podczas pożaru Stambułu w 1782 roku zorganizował brygadę przeciwpożarową, a z powodu jego religijności ludność stolicy nadała mu przydomek Veli (tur. Święty).

Starał się przeprowadzić reformy polityczne i ściśle współpracować z rządową administracją oraz działaczami państwowymi.

Pomimo swojego pacyfizmu rozumiał potrzebę modernizacji przestarzałej armii. Starał się zreformować oddziały janczarów oraz flotę wojenną. Udało mu się przeprowadzić spis żołnierzy w pułkach janczarskich oraz rozpocząć wymianę artylerii na bardziej nowoczesną.

Jak na ironię jednak sułtan-pacyfista w następnych latach musiał toczyć kolejne walki. Najpierw Abdülhamid I zdołał się rozprawić z drobnymi buntami w Syrii i Morei. Nie mógł się jednak pogodzić z utratą zwierzchności nad Krymem (jedno z postanowień pokojowych z 1774 roku). Skutkiem tego w 1787 roku wybuchła nowa wojna z Rosją, a następnie Austrią jako rosyjską sojuszniczką. Pomimo że Prusy i Szwecja formalnie wystąpiły w tych konfliktach po stronie Turków, to jednak żadnego wsparcia militarnego sułtanowi nie udzieliły. W trakcie wojny Turcy stracili na rzecz Rosji ważne miasto - Oczaków, którego cała ludność została przez Rosjan zmasakrowana.

Szturm Oczakowa Januarego Suchodolskiego

Gdy Abdülhamid dowiedział się o rzezi Oczakowa, zapadł na poważną chorobę i zmarł 4 miesiące później, w wieku 64 lat. Został pochowany w Bahçekapı, w grobowcu, który sam zaprojektował.

Linki zewnętrzne

• Abd-ul-Hamid, [w:] Encyklopedia Orgelbranda, t. 1, Warszawa: Samuel Orgelbrand, 1859, s. 32 .