AMX-10RCfrancuski współczesny opancerzony wóz rozpoznawczy.

AMX-10RC
Ilustracja
AMX-10RC
Dane podstawowe
Państwo

 Francja

Producent

GIAT

Typ pojazdu

opancerzony wóz rozpoznawczy

Trakcja

kołowa (6x6)

Załoga

4 (dowódca, kierowca, działonowy, ładowniczy)

Historia
Prototypy

1977

Produkcja

1979–1986

Egzemplarze

480 szt.

Dane techniczne
Silnik

1 silnik Hispano-Suiza HS-115 lub Baudouin 6F-11 SRX o mocy 260 lub 280 KM

Długość

9,15 m
6,36 m (kadłuba)

Szerokość

2,95 m

Wysokość

2,68 m (do stropu wieży)
1,58 m (kadłuba)

Prześwit

0,30 m

Masa

15 880 kg (bojowa)

Osiągi
Prędkość

85 km/h (droga)
35 km/h (teren)
7,2 km/h (pływanie)

Zasięg pojazdu

1000 km

Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)

1,65 m

Ściany (wys.)

0,8

Kąt podjazdu

50%

Przechył boczny

30%

Dane operacyjne
Uzbrojenie
armata czołgowa F2 GIAT kal. 105 mm (38 nab.)
1× karabin maszynowy AA NF-1 kalibru 7,62 mm (sprzężony z armatą, 4000 nab.)
Wyposażenie
4 (2×2) wyrzutnie granatów dymnych
Użytkownicy
Francja, Maroko, Katar, Ukraina
Rzuty
Rzuty

Historia

edytuj

We wrześniu 1970 roku rozpoczęto pracę nad budową nowego opancerzonego wozu rozpoznawczego, który mógłby zastąpić używany Panhard EBR[1]. Prace zlecono biuru konstrukcyjnemu AMX (Ateliers de construction d’Issy-les-Moulineaux)[1]. Wśród założeń była unifikacja konstrukcji z gąsienicowym bojowym wozem piechoty AMX-10P[1]. W latach 1971–1973 wyprodukowano trzy prototypy, które poddano wszechstronnym badaniom[1].

Produkcję seryjną rozpoczęto w 1979. Umieszczoną ją w zakładach w Roanne należących do koncernu GIAT, a wieże produkowano w Tarbes[2]. Miała ona trwać do 1987 roku, lecz dostawy zakończyły się faktycznie w 1994 roku[2]. Łącznie w tym okresie zbudowano 480 wozów tego typu.

Opis konstrukcji

edytuj

Opancerzony wóz rozpoznawczy AMX-10RC jest pojazdem kołowym w układzie 6 × 6. Kadłub został wykonany ze spawanych płyt aluminiowych[3]. Według publikowanych informacji, opancerzenie ma chronić wnętrze przedziału bojowego przed pociskami przeciwpancernymi z broni maszynowej kalibru do 12,7 mm i odłamkami[3]. Kadłub podzielony jest klasycznie na przedział kierowania z przodu (stanowisko kierowcy jest po lewej stronie), bojowy pośrodku i napędowy z tyłu. Na środku kadłuba zamontowana jest wieża typu czołgowego z armatą kal. 105 mm. Z armatą sprzężony jest karabin maszynowy kal. 7,62 mm. W wieży znajdują się stanowiska pozostałych trzech członków załogi: dowódcy (z prawej), działonowego (z prawej przed dowódcą) i ładowniczego z lewej strony.

Początkowo wozy produkowany był z silnikiem wysokoprężnym Hispano-Suiza HS-115, które później zastąpiono we wszystkich wozach silnikiem wysokoprężnym Baudouin 6F-11 SRX o większej mocy. Wóz ma zawieszenie hydropneumatyczne, umożliwiające opuszczanie i podnoszenie oraz przechylanie kadłuba[4]. W celu unifikacji konstrukcji z gąsienicowym bojowym wozem piechoty, zrezygnowano z tradycyjnego układu kierowniczego, a skręty są wykonywane na sposób czołgowy, przez zróżnicowanie prędkości obrotowej kół po obu stronach[4]. Na niektórych podłożach wóz może obracać się w miejscu, z kołami poruszającymi się w przeciwnych kierunkach[4]. Wóz jest przystosowany do pływania dzięki dwóm pędnikom z tyłu, z prędkością do 7,2 km/h[4].

Wóz wyposażony jest w komputerowy system kierowania ogniem COTOC.

Na pokładzie przewozi on 38 nabojów do armaty, 4000 nabojów do karabinu maszynowego i 40 granatów dymnych. Do strzelania z armaty stosowane są pociski kumulacyjne, odłamkowo-burzące i podkalibrowe.

Użycie

edytuj

Pierwsze opancerzone wozy rozpoznawcze AMX-10RC zostały wprowadzone na uzbrojenie francuskiego 2. Pułku Huzarów (fr. 2 Regiment de Hussard) w 1979. Następnie systematycznie wprowadzany był do uzbrojenia jednostek rozpoznawczych francuskich sił szybkiego reagowania (FAR). Łącznie we francuskich jednostkach znalazło się około 350 samochodów tego typu[2].

Wozy tego typu zakupiło także Maroko w liczbie 108 sztuk oraz Katar – 12 sztuk[5]. W 2021 nieliczne wozy przekazano Kamerunowi[5].

Wozy te zostały użyte bojowo w trakcie francuskiej operacji pokojowej w Czadzie w latach 1983–1984. Brały udział w operacji Pustynna Burza w Iraku w 1991 roku. Używane są również w ramach sił pokojowych ONZ w Kosowie.

Około 40 sztuk maszyn zostało dostarczonych do sił zbrojnych Ukrainy i uczestniczą w wojnie na Ukrainie[6]. Latem 2023 roku potwierdzono utratę kilku egzemplarzy[7], w tym jedną maszynę która została przez Rosjan zdobyta i odholowana z pola walki. [8] Pojawiły się także głosy krytyki ze strony ukraińskich dowódców, którzy negatywnie oceniali opancerzenie pojazdu, jako zbyt cienkie, sprawiające że wozy nie nadawały się do szturmów i innych bezpośrednich działań na pierwszej linii frontu, za to dobrze spisywały się w roli wozów wsparcia ogniowego, działających w pewnej odległości od frontu.[9]

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Nita 2022 ↓, s. 71.
  2. a b c Nita 2022 ↓, s. 72.
  3. a b Nita 2022 ↓, s. 76.
  4. a b c d Nita 2022 ↓, s. 77.
  5. a b Nita 2022 ↓, s. 82.
  6. Adam Świerkowski: Dlaczego Ukraińcy krytykują francuskie wozy. Defence24. [dostęp 2023-07-03].
  7. 99701 — Postimages [online], postlmg.cc [dostęp 2023-08-13].
  8. [#Ukraine...] [online], Twitter [dostęp 2023-08-13] (ang.).
  9. Dlaczego Ukraińcy krytykują francuskie wozy AMX-10RC? [KOMENTARZ] [online], defence24.pl, 3 lipca 2023 [dostęp 2023-08-13] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Michał Nita. AMX-10RC. „Nowa Technika Wojskowa”. 2001. nr 6. s. 16-22. ISSN 1230-1655. 
  • Michał Nita. „Czołg na kołach” – francuski AMX-10RC. „Nowa Technika Wojskowa”. 9/2022, wrzesień 2022. Magnum-X. 

Linki zewnętrzne

edytuj