Wikipedia

6 kwietnia (mormonizm)

symboliczna data w wierzeniach mormonów

6 kwietnia – data dzienna formalnego zorganizowania Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w 1830. Osadzona w mormońskich pismach świętych, miała być wybrana z Bożego upoważnienia. Odgrywa istotną rolę w teologii i tradycji Kościoła, którego datę założenia upamiętnia, również jako proponowana data dzienna narodzin Jezusa Chrystusa. Jako integralna część mormońskiej historii ma symboliczne znaczenie także dla innych wyznań zaliczanych do ruchu świętych w dniach ostatnich[1][2][3].

James E. Talmage, członek Kworum Dwunastu Apostołów Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w latach 1911–1933. Częste pośród świętych w dniach ostatnich przekonanie o tym, że Jezus Chrystus przyszedł na świat 6 kwietnia, można wywieść z jego opublikowanej w 1915 książki Jesus the Christ.

W Kościele Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich

edytuj

Zgodnie z mormońskimi wierzeniami Joseph Smith, pierwszy prezydent Kościoła oraz twórca ruchu świętych w dniach ostatnich, ponownie ustanowił Kościół Chrystusa na ziemi w tym właśnie dniu na mocy niebiańskiego upoważnienia[1][4]. Kościół upamiętnia tę datę przy okazji pierwszej z dwóch konferencji generalnych przypadających na każdy rok kalendarzowy. Odbywa się ona zazwyczaj w dniach zbliżonych do 6 kwietnia[1].

Znaczenie tej daty dla świętych w dniach ostatnich wynika wszakże również i z innych czynników. Częste w tradycji chrześcijańskiej spory dotyczące rzeczywistej daty dziennej narodzin Jezusa Chrystusa odbiły się niewielkim i w zasadzie nieznaczącym echem w mormońskiej myśli[5]. Jednakże niektórzy prezydenci Kościoła, włączając w to Harolda B. Lee(inne języki)[5] oraz Spencera W. Kimballa(inne języki)[5], potwierdzali, że 6 kwietnia jest rzeczywistą datą przyjścia Chrystusa na świat[5]. Zachęcali przy tym jednak, by wierni nadal obchodzili Boże Narodzenie w okresie pokrywającym się z resztą chrześcijaństwa[5]. Inni, w tym Gordon B. Hinckley, wypowiadali się na ten temat z aprobatą, niemniej jednak oględnie i bez szczegółowych wyjaśnień[6]. Pogląd o 6 kwietnia jako dacie narodzin Jezusa, przynajmniej w tej właśnie denominacji mormońskiej, można wywieść z książki członka Kworum Dwunastu Apostołów Jamesa E. Talmage’a(inne języki) Jesus the Christ(inne języki) z 1915[7][8][9].

Jednocześnie Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich nie ma oficjalnego stanowiska odnośnie do daty rocznej narodzin Chrystusa[5]. Bruce R. McConkie, inny członek Kworum Dwunastu Apostołów oraz specjalista w zakresie mormońskiej doktryny, wyraził opinię władz kościelnych w tej kwestii w sposób prawdopodobnie najbardziej wyrazisty[5]. Stwierdził mianowicie: nie wierzymy, by przy obecnym stanie naszej wiedzy, włączając w to zarówno kościelne, jak i pozakościelne źródła informacji, można było ostatecznie określić, kiedy dzień narodzin Jezusa rzeczywiście nastąpił[5].

Zapis zawarty w wersecie pierwszym dwudziestego rozdziału Nauk i Przymierzy wiąże wedle niektórych datę narodzin Chrystusa oraz datę roczną zorganizowania Kościoła[5]. Pogląd ten jednak pozostaje kontrowersyjny i bywa przedmiotem sporów wśród mormońskich teologów[5]. Osadzenie tej nauki w podstawowym mormońskim kanonie jest zatem w pewnym stopniu niejasne. Niejednoznaczność tą, charakterystyczną dla mormońskiej myśli w ogóle, szczególnie łatwo można dostrzec w perspektywie historycznej. Joseph Smith bowiem świętował Boże Narodzenie 25 grudnia. Jego następcy, Brigham Young, John Taylor, Wilford Woodruff i Lorenzo Snow, nie wypowiadali się na ten temat. Wpływowy wczesny przywódca kościelny i ceniony teolog Orson Pratt twierdził, że Chrystus przyszedł na świat 11 kwietnia. Opierał się przy tym na Księdze Mormona. Jego pogląd nie zyskał wszelako szerokiego poparcia i ostatecznie popadł w zapomnienie. Jakkolwiek przekonanie o tym, że Chrystus przyszedł na świat w kwietniu, silnie utkwiło w zbiorowej świadomości świętych w dniach ostatnich, znajdując nawet odzwierciedlenie w bożonarodzeniowym przesłaniu Pierwszego Prezydium z 1901, to wśród najwyższych rad kapłańskich Kościoła wciąż można było odnaleźć na ten temat rozmaite opinie. Hyrum M. Smith w swoim opublikowanym pośmiertnie A Commentary on the Doctrine and Covenants (1919) odniósł się do pomysłu łączenia daty dziennej narodzin Chrystusa z datą założenia Kościoła wysoce sceptycznie[10][11].

Jakkolwiek podstawą historycznego i teologicznego znaczenia tej daty jest jej omówiony wyżej związek z organizacją Kościoła oraz z Chrystusem, można jej przydać również dodatkowy kontekst[12]. Symboliczny charakter tej daty widać w zasadzie w całej historii Kościoła. Wskazuje się tu kolejno na wydarzenia takie jak przetransportowanie Josepha i Hyruma Smithów z więzienia Liberty do Galiton w związku z przesłuchaniem przed ławą przysięgłych w Galliton (6 kwietnia 1839)[12], poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę świątyni w Nauvoo (6 kwietnia 1841)[12] czy poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę świątyni w Salt Lake (6 kwietnia 1853)[13]. Zwyczaj umiejscawiania istotnych dla Kościoła wydarzeń w tym właśnie dniu z czasem stał się żywą częścią mormońskiej tradycji. Wspomniana już świątynia w Salt Lake poświęcona została 6 kwietnia 1893[14]. Wcześniej, bo w 1877, poświęcono w tym dniu świątynię w St. George[12]. Już pod koniec XX stulecia, 6 kwietnia 2000, poświęcono świątynię w nowojorskiej Palmyrze[12].

W innych denominacjach ruchu świętych w dniach ostatnich

edytuj

Jako integralna część historii mormonizmu data ta przewija się w różnych organizmach religijnych wywodzących swój rodowód od Josepha Smitha. Zachowuje swoje istotne znaczenie symboliczne chociażby w Społeczności Chrystusa, do 2001 znanej jako Zreorganizowany Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich[15]. Co za tym idzie, również i w tej wspólnocie religijnej przyjęło się, by istotne wydarzenia umiejscawiać w tym właśnie terminie. Joseph Smith III, najstarszy syn Josepha Smitha, został wyświęcony na prezydenta-proroka 6 kwietnia 1860[16] podczas konferencji w Amboy w stanie Illinois[17][18]. Ceremonia przełamania gruntu pod budowę świątyni Independence w stanie Missouri odbyła się 6 kwietnia 1990[19]. Wspomniana zmiana nazwy samej wspólnoty na Społeczność Chrystusa również weszła w życie właśnie 6 kwietnia 2001[20]. Jedna z najmłodszych denominacji powstałych w wyniku odłączenia się od Społeczności Chrystusa, mianowicie Ostatkowy Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, również przywiązuje do tej daty duże znaczenie. Łączy ją przy tym ze wspomnianym niżej proroctwem o nadejściu silnego i potężnego. Wierzy, że przepowiednia ta spełniła się 6 kwietnia 2002, kiedy to Frederick Niels Larsen, prapraprawnuk Josepha Smitha, został wyświęcony jako prezydent Ostatkowego Kościoła[21][22].

Nawiązała do tej daty także jedna z pierwszych grup, które odłączyły się od Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich już po migracji świętych do Utah. Kościół Chrystusa Pierwocin, założony z inicjatywy Josepha Morrisa, na datę swej formalnej organizacji wybrał 6 kwietnia 1861[23][24]. Israel A.J. Dennis, twórca efemerycznego Kościoła Pierwocin, wybrał właśnie 6 kwietnia, by w 1895 zawrzeć małżeństwo pluralistyczne. Był to jedyny tego typu przypadek w Utah w okresie między oficjalnym porzuceniem poligamii przez Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w 1890 a 1904, kiedy to największa denominacja mormońska wydała proklamację zrywającą z wielożeństwem w sposób ostateczny. Dennis odwoływał się w ten sposób celowo do daty dziennej stworzenia pierwotnej organizacji kościelnej przez Josepha Smitha. Wykazanie w ten sposób ciągłości instytucjonalnej sygnalizowało późniejsze pojawienie się grup fundamentalistów mormońskich[25].

Przywiązanie do tego konkretnego dnia występuje jednocześnie w grupach łączonych już bezpośrednio właśnie z mormońskim fundamentalizmem. Warren Jeffs, prezydent Fundamentalistycznego Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, przewidywał chociażby, iż data ta miała być datą końca świata. Wpisała się ona w szereg niespełnionych proroctw apokaliptycznych poczynionych przez Jeffsa[26]. Ta sama denominacja uznaje tradycyjną rolę samej daty pośród świętych w dniach ostatnich[27]. Z kolei Prawdziwa Gałąź Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, założona przez Geralda W. Petersona Jr., uznaje, iż właśnie w dniu jej formalnej organizacji, zatem 6 kwietnia 1978, właściwe upoważnienie kapłańskie zostało odebrane przywódcom Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich[28]. Prawdziwa Gałąź wierzy także, iż przekazania odnośnego upoważnienia oraz związanych z nim kluczy ich własnemu kierownictwu dokonał osobiście Joseph Smith. Wspólnota dostrzega w tym wypełnienie się proroctwa zawartego w osiemdziesiątym piątym rozdziale Nauk i Przymierzy. Miało ono przepowiadać nadejście potężnego i silnego, który zaprowadzi porządek w domu Bożym[29]. Jeszcze inną grupą odwołującą się w swej tradycji do tej daty jest Kościół Jezusa Chrystusa Uroczystego Zgromadzenia. Założony przez Alexandara Josepha, zorganizował on swą pierwszą konferencję generalną w kalifornijskim Redlands, 6 kwietnia 1973[30][31].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 61. ISBN 978-0-02-904040-9.
  2. ↑ April 6, [w:] Arnold K. Garr, Richard O. Cowan, Donald Q. Cannon (red.), Encyclopedia of Latter-day Saint History [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2000, lokalizacja 459, ISBN 1-57345-822-8.
  3. ↑ Chapter 9 A People of Faith and Destiny, [w:] Glen M. Leonard, Nauvoo: A Place of Peace, a People of Promise [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2002, lokalizacja 4634, ISBN 978-1-57008-746-2.
  4. ↑ Chadwick 2010 ↓, s. 6–7.
  5. ↑ a b c d e f g h i j Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 62. ISBN 978-0-02-904040-9.
  6. ↑ Chadwick 2010 ↓, s. 8.
  7. ↑ Michael De Groote: What was the real date of Jesus’ birth?. [w:] Deseret News [on-line]. deseret.com, 2010-12-24. [dostęp 2021-07-27]. (ang.).
  8. ↑ Ronald P. Millett: Why So Bold a Statement? Elder James E. Talmage and April 6. [w:] Meridian Magazine [on-line]. latterdaysaintmag.com, 2012-11-12. [dostęp 2023-03-02]. (ang.).
  9. ↑ Chadwick 2010 ↓, s. 5.
  10. ↑ Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 61–62. ISBN 978-0-02-904040-9.
  11. ↑ Chadwick 2010 ↓, s. 7–8.
  12. ↑ a b c d e Adrienne Andros: April 6, an important date in LDS Church history. [w:] The Daily Universe [on-line]. universe.byu.edu, 2002-04-04. [dostęp 2021-07-27]. (ang.).
  13. ↑ Chapter 5. Developments in Nineteenth-century Utah, [w:] David John Buerger, The Mysteries of Godliness: A History of Mormon Temple Worship [e-book], Salt Lake City: Signature Books, 2002, s. 69, ISBN 978-1-56085-305-3.
  14. ↑ 4. A Splendid Accomplishment, 1921-1940, [w:] Devery Scott Anderson, The Development of LDS Temple Worship, 1846–2000: A Documentary History [e-book], Salt Lake City: Signature Books, 2011, lokalizacja 5569, ISBN 978-1-56085-211-7.
  15. ↑ Smith 2006 ↓, s. 185.
  16. ↑ Reorganized Church of Jesus Christ of Latter Day Saints (RLDS), [w:] Arnold K. Garr, Richard O. Cowan, Donald Q. Cannon (red.), Encyclopedia of Latter-day Saint History [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2000, lokalizacja 7511-7512, ISBN 1-57345-822-8.
  17. ↑ Russell 2014 ↓, s. 29.
  18. ↑ Russell 2008 ↓, s. 50.
  19. ↑ Jean Addams 2021 ↓, s. 178.
  20. ↑ Russell 2008 ↓, s. 46.
  21. ↑ Wójtowicz 2016 ↓, s. 80.
  22. ↑ 5.47.3.1 Remnant Church of Jesus Christ of Latter Day Saints, [w:] Steven L. Shields, Divergent Paths of the Restoration: An Encyclopedia of the Smith–Rigdon Movement [e-book], Salt Lake City: Signature Books, 2021, s. 605, ISBN 978-1-56085-401-2.
  23. ↑ Wójtowicz 2016 ↓, s. 81.
  24. ↑ 4.3 Church of Jesus Christ of Saints of the Most High, [w:] Steven L. Shields, Divergent Paths of the Restoration: An Encyclopedia of the Smith–Rigdon Movement [e-book], Salt Lake City: Signature Books, 2021, s. 155, ISBN 978-1-56085-401-2.
  25. ↑ 4.7 Church of the Firstborn, [w:] Steven L. Shields, Divergent Paths of the Restoration: An Encyclopedia of the Smith–Rigdon Movement [e-book], Salt Lake City: Signature Books, 2021, s. 176, ISBN 978-1-56085-401-2.
  26. ↑ Sarah Tory: How the FLDS church consolidated power on the Utah-Arizona border. [w:] High Country News [on-line]. hcn.org, 2016-04-19. [dostęp 2023-03-04]. (ang.).
  27. ↑ Ben Winslow: Warren Jeffs issues new revelation, gets prison phone privileges back. [w:] Fox13 [on-line]. fox13now.com, 2012-04-06. [dostęp 2023-03-04]. (ang.).
  28. ↑ Wójtowicz 2016 ↓, s. 85.
  29. ↑ 4.17.1.7 Christ’s Church, [w:] Steven L. Shields, Divergent Paths of the Restoration: An Encyclopedia of the Smith–Rigdon Movement [e-book], Salt Lake City: Signature Books, 2021, s. 252–253, ISBN 978-1-56085-401-2.
  30. ↑ Wójtowicz 2016 ↓, s. 84.
  31. ↑ 4.17.1.5 Church of Jesus Christ in Solemn Assembly, [w:] Steven L. Shields, Divergent Paths of the Restoration: An Encyclopedia of the Smith–Rigdon Movement [e-book], Salt Lake City: Signature Books, 2021, s. 234–236, ISBN 978-1-56085-401-2.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=6_kwietnia_(mormonizm)&oldid=73517801”