4TP
4TP (oznaczenie fabryczne PZInż 140) – prototyp polskiego lekkiego czołgu rozpoznawczego z okresu sprzed II wojny światowej.
 Nieuzbrojony prototyp 4TP | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Państwowe Zakłady Inżynierii (PZInż) |
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
2 osoby |
| Historia | |
| Prototypy |
15 sierpnia 1937 roku |
| Produkcja |
1936–1937 |
| Wycofanie |
1939 |
| Egzemplarze |
1 prototyp |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
Silnik gaźnikowy PZInż 425: 95 KM przy 3600 obr./min, pojemność 3880 cm³, 8-cylindrowy, 4-suwowy, widlasty, chłodzony cieczą, średnica cylindra 82 mm, skok tłoka 92 mm Docelowo: Nowy silnik PZInż 725 – gaźnikowy, 6-cylindrowy rzędowy, 5180 cm³, 100–120 KM |
| Transmisja |
Silnik gaźnikowy |
| Poj. zb. paliwa |
ok. 300 litrów |
| Pancerz |
stalowy, nitowany, 8–17 mm |
| Długość |
3,84 m |
| Szerokość |
2,08 m |
| Wysokość |
1,75 m |
| Prześwit |
0,32 m |
| Masa |
4,33 t |
| Moc jedn. |
22 KM/t |
| Nacisk jedn. |
0,34 kg/cm² |
| Osiągi | |
| Prędkość |
55 km/h |
| Zasięg pojazdu |
po szosie 450 km, w terenie 240 km |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) |
0,70 m |
| Rowy (szer.) |
1,60–1,70 m |
| Kąt podjazdu |
38° |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 × nkm wz. 38FK kal. 20 mm (200 nab.) 1 × Karabin maszynowy wz. 30 kal. 7,92 mm (2500 nab.) | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
Należał do rodziny nowoczesnych pojazdów gąsienicowych, skonstruowanych w całości w Polsce pod koniec lat trzydziestych przez inż. Edwarda Habicha. Ten czołg miał szansę wejść na uzbrojenie wojsk pancernych Wojska Polskiego, w miejsce używanych dotąd tankietek TK/TKS.
Historia
edytujInżynier E. Habich, kierownik oddziału Biura Studiów PZInż., opracował w 1936 r. projekt lekkiego czołgu rozpoznawczego o ciężarze 4 ton, nazywanego 4TP (PZInż 140). Projekt bazował – podobnie jak polskie tankietki i czołg 7 TP – na pierwowzorze firmy Vickers, tzw. czołgu patrolowym. Równolegle z czołgiem 4TP, bazując na tym samym pierwowzorze[1], wykonano również jeden egzemplarz doświadczalny czołgu pływającego (PZInż 130), w którym w celu zmniejszenia ciężaru zastosowano żeberkowe koła nośne i specjalne gąsienice.
Prototypy obu wozów wykonane były z próbnymi wieżami bez uzbrojenia. W opracowaniu były wieże: dla czołgu PZInż 140 z jednym nkm-em 20 mm i jednym km-em 7,9 mm, a dla czołgu PZInż 130 z jednym z tych dwu karabinów. Rozważano także umieszczenie w czołgu PZInż 140 działka 37 mm. W maju 1939 r. 4TP przeszedł ostatnie próbne jazdy. W sumie w czasie wszystkich testów przejechał ok. 4300 km bez poważniejszej awarii. Gdy już wydawało się, że nowy czołg może wejść do seryjnej produkcji, Sztab Główny uznał, że w ciągu kilku lat 4TP będzie już przestarzały. Projekt zamknięto[2].
Inne pojazdy
edytujNa podwoziu 4TP został opracowany ciągnik artyleryjski PZInż 152 i niszczyciel czołgów PZInż 160.
Przypisy
edytuj- ↑ Rajmund Szubański, "Polska Broń Pancerna 1939". Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1982
- ↑ Zamiast tankietek. Czołg 4TP PZInż.-140 - Kampania Wrześniowa 1939.pl [online], www.1939.pl [dostęp 2017-11-21].
Bibliografia
edytuj- Janusz Magnuski. Czołgi rozpoznawcze PZInż.-130 i PZInż.-140. „Nowa Technika Wojskowa”. 1993. nr 11. s. s. 8-12. ISSN 1230-1655.
- Janusz Magnuski. Czołg lekki PZInż. 140. „Nowa Technika Wojskowa”. 2005. nr 4. s. s. 51-54. ISSN 1230-1655.
Linki zewnętrzne
edytuj- Polski lekki czołg rozpoznawczy 4TP (PZInż.140). pibwl.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-01)]. w serwisie Polska Broń Pancerna 1918-39