4/I Batalion Wartowniczy
4/I Batalion Wartowniczy[a] – oddział Wojsk Wartowniczych i Etapowych, pełniący służbę ochronną na granicy II Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja |
Wojska Wartownicze |
| Podległość |
DOG „Warszawa” |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytuj4/I batalion wartowniczy sformowano w 1919 roku[2]. Funkcjonował w strukturze Okręgu Generalnego „Warszawa”[1]. W skład batalionu wchodziło dowództwo oraz 4 kompanie po 3 plutony. W dowództwie, oprócz dowódcy batalionu, służyli oficerowie: sztabowy, adiutant, prowiantowy i kasowy; podoficerowie: mundurowy, prowiantowy, rusznikowy, sanitarny oraz 6 ordynansów[1]. Na początku 1921 roku batalion stacjonował w Warszawie[3].
Służba graniczna
edytujPod koniec września 1920 roku zapadła w Ministerstwie Spraw Wojskowych decyzja o likwidacji Korpusu Strzelców Granicznych[4]. 29 września 1920 dyrektywa Ministerstwa Spraw Wojskowych nakazała batalionom wartowniczym ochronę granic. W sumie na 48 baonów wartowniczych, do służby granicznej przeznaczono 21 baonów[5]. Rozporządzeniem MSWojsk. z 13 listopada 1920 nakazano luzowanie kolejnych pułków Strzelców Granicznych. 4 Pułk Strzelców Granicznych, pełniący służbę na granicy zachodniej od Bałtyku do granicy DOG „Poznań”, oraz batalion morski ochraniający granicę morską, luzowały trzy bataliony wartownicze: 2/I z siedzibą dowództwa w Chojnicach, 4/I w Kościerzynie, oraz 1/VIII z Wejherowa[6].
Luzowanie oddziałów Strzelców Granicznych w DOG „Pomorze” rozpoczęto 4 grudnia 1920 roku. Całość granic przylegających do tego okręgu podzielono na pięć odcinków. Odcinek czwarty od Bałtyku do Jeziora Kruszyńskiego[b] obsadził batalion nr 4/I z miejscem postoju dowództwa w Kościerzynie[6]. Długość odcinka wynosiła 120 km[7]. Dowództwa kompanii rozlokowano w Wejherowie, Tłuczewie, Sierakowicach i Parchowie[8].
- Sąsiednie bataliony
Uwagi
edytuj- ↑ Pełna nazwa batalionu wartowniczego zawierała kolejny (arabski) numer batalionu w ramach dowództwa okręgu generalnego (DOG) i numer (rzymski) DOG[1].
- ↑ Rozkaz Dowództwa Okręgu Generalnego precyzował odcinek w sposób następujący: od południowego brzegu jeziora Żarnowieckiego do jeziora Kruszyńskiego to jest do północnej politycznej granicy powiatów Kościerzyna i Chojnice[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 13.
- ↑ Wykaz garnizonów 1921 ↓, s. 39.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 113.
- ↑ Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 14.
- ↑ a b Dominiczak 1975 ↓, s. 121.
- ↑ a b c Rozkaz DOG „Pomorze” ↓, s. 1.
- ↑ Rozkaz DOG „Pomorze” ↓, s. 2.
Bibliografia
edytuj- Henryk Dominiczak: Granica polsko-niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Teresa Prengel-Boczkowska, Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Wartownicze”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
- Rozkaz Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze” dotyczący obsady granicy → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Wykaz garnizonów znajdujących się na terenie podległym Ministerstwu Spraw Wojskowych wg stanu z dnia 1 lutego 1921 roku, L. 11000 taj./Piech. I Ewid.. [w:] Adiutantura Generalna Naczelnego Wodza, sygn. 701/2/94 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1921-02-01. [dostęp 2017-10-04].