20 Brygada Łączności
20 Brygada Łączności Ziemi Kieleckiej (20 BŁ WOWewn.) – oddział łączności ludowego Wojska Polskiego i okresu transformacji ustrojowej. Brygada stacjonowała w Kielcach–Stadionie przy ulicy Szczepaniaka 7[2].
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1964 |
| Rozformowanie |
2001 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Czesław Sitarski[1] |
| Ostatni |
płk Jerzy Szmajda[2] |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
WOW (1965–1992) |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujNa bazie 7 Pułku Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego z dniem 1 stycznia 1964 r. sformowano 22 Samodzielny Batalion Łączności KBW. Jego dowódcą został ppłk Piotr Murmyło, a od 5 czerwca 1964 r. ppłk Czesław Sitarski[4][1]. Jednostka składała się z kompanii dowodzenia, radiowej oraz plutonów: technicznego, samochodowo-remontowego, samochodowego i gospodarczego. Pod koniec kwietnia 1964 r. w skład batalionu włączono trzy plutony kompanii radioliniowej z Podoficerskiej Szkoły Łączności KBW w Prudniku[1].
5 grudnia 1964 r. batalion przeformowano w 7 Pułk Łączności KBW Ziemi Kieleckiej pod dowództwem ppłk Czesława Sitarskiego[1]. W składzie pułku znalazły się dwa bataliony dowodzenia, kompanie: radioliniowa, kablowa i obsługi[4]. Zarządzeniem nr 41 Rady Ministrów z 24 czerwca 1965 r. KBW z dniem 1 lipca 1965 r. zostało podporządkowane Ministerstwu Obrony Narodowej i do końca roku przemianowane na Wojska Obrony Wewnętrznej[5].
Rozkazem Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej Nr 04 z dnia 21 stycznia 1968 r. 7 Pułk Łączności otrzymał nazwę 20 Pułk Łączności WOWewn. Ziemi Kieleckiej[1]. Pułk uczestniczył w wielu ćwiczeniach, m.in. w ćwiczeniu wojsk Układu Warszawskiego pod kryptonimem „Odra-Nysa-69”, ćwiczeniach ogólnokrajowych pod kryptonimem „Kraj-68”, „Kraj-73”, ćwiczeniach regionalnych Głównego Inspektoratu Obrony Terytorialnej pod kryptonimem „Ziemia Kielecka-69”, „Podlasie-70”, „Ziemia Kielecka-72”, „Ziemia Mazowiecka-73”, „Ziemia Kielecka-74”[6][1]. 20 Pułk był także zaangażowany przy produkcji filmowej. W marcu 1968 r. codziennie dwudziestu żołnierzy pracowało dla Wytwórni Filmów Fabularnych w Łodzi podczas przygotowania dekoracji do filmu Pan Wołodyjowski[1]. Pułk brał udział także w likwidacji skutków klęsk żywiołowych. W kwietniu i lipcu 1968 r. w gaszeniu pożarów lasów pod Bliżynem i Brzegami wzięło udział 125 żołnierzy wraz z 9 pojazdami mechanicznymi[1]. 20 Pułk zajmował czołowe miejsca wśród jednostek Wojsk Obrony Wewnętrznej. Trzykrotnie, w latach 1971, 1973 i 1975, minister obrony narodowej przyznał pułkowi medal pamiątkowy Za osiągnięcia w służbie wojskowej[1]. Na podstawie zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z 17 lipca 1976 r. oraz rozkazu dowódcy WOWewn. z 30 września 1976 r. 20 Pułk Łączności przeformowano na 20 Brygadę Łączności WOWewn. Ziemi Kieleckiej[1].
Zgodnie z rozkazem ministra Obrony Narodowej z 15 listopada 1976 r., 20 BŁ WOWew z dniem 9 grudnia 1976 r. została podporządkowana dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W 1980 r. zorganizowana została w brygadzie szkoła podchorążych rezerwy[7]. W maju 1989 r. rozwiązane zostały Wojska Obrony Wewnętrznej. Zmieniły się zatem otoki na czapkach żołnierzy brygady z granatowych na oliwkowe[8]. Z dniem 1 stycznia 1992, 20 Brygada Łączności wyszła z podporządkowania WOW i weszła w podporządkowanie dowódcy Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, otrzymując ponownie granatowe otoki[9][8]. W styczniu 1994 r. nastąpiło połączenie służb technicznych i kwatermistrzostwa w logistykę[10]. W 2000 r. pojawił się projekt przeformowania brygady na jednostkę OT. Nie został on jednak zrealizowany, a w 2001 r. 20 Brygada Łączności Ziemi Kieleckiej została rozformowana[2].
| Struktura organizacyjna 20 BŁ WOWewn. w 1976 r. |
|---|
| dowództwo i sztab |
| batalion radiowy |
| 1 batalion telefoniczno-telegraficzny |
| 2 batalion telefoniczno-telegraficzny |
| batalion radioliniowo-kablowy |
| podoficerska szkoła łączności |
| kompania transmisji informacji |
| kompania remontowa |
| kompania zaopatrzenia |
| kompania specjalna |
| kompania medyczna |
Dowódcy
edytujW latach 1964–2001 dowódcami byli[11]:
- płk Czesław Sitarski (1964–1981)
- płk Lucjan Chmiel (1981–1982)
- płk Aleksander Gruszeczka (1982–1985)
- płk Andrzej Bischoff (1985–1989)
- płk Edmund Smakulski (1989–1991)
- płk Leszek Puziak (1991–1993)
- płk Rober Zawicki (1993–1997)
- płk Jerzy Szmajda (1997–2001)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j Studia_Muzealno_Historyczne-r2017-t9-s59-72.pdf (muzhp.pl)
- ↑ a b c Kowalski 2014 ↓, s. 47.
- ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
- ↑ a b Tadeusz Banaszek. Cyt. Na bazie 7 Pułku KBW z dniem 1 stycznia 1964 r. sformowano 22 Samodzielny Batalion Łączności KBW. Jego dowódcą został ppłk Piotr Murmyło, a od 5 czerwca 1964 r. ppłk Czesław Sitarski s. 59
- ↑ M. Jaworski, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego 1945–1965, Warszawa 1984, s. 265; P. Kaczmarska, Działalność i zadania Dowództwa Wojsk Obrony Wewnętrznej w latach 1966–1977, „Rocznik Archiwalno-Historyczny Centralnego Archiwum Wojskowego” 2013, nr 6/35, 2013, s. 33–35
- ↑ Źródło: Archiwum Wojskowe w Oleśnicy, 20 Pułk WOWewn., sygn. 3370/10/75, k. 15–18
- ↑ Kowalski 2014 ↓, s. 43.
- ↑ a b Kowalski 2014 ↓, s. 44.
- ↑ „Zarządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Obrony Narodowej w sprawie zasad i sposobu noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy pełniących służbę w jednostkach resortu spraw wewnętrznych”, s. 35, 36, 25 październik 1972.
- ↑ Kowalski 2014 ↓, s. 45.
- ↑ Kowalski 2019 ↓, s. 31-47.
Bibliografia
edytuj- Jan Kowalski: Polskie wojska łączności na przełomie XX i XXI wieku. Sieradz: Stowarzyszenie Przyjaciół 15 Sieradzkiej Brygady Wsparcia Dowodzenia, 2014.
- Jan Kowalski: Polskie wojska łączności na przełomie XX i XXI wieku. Sieradz: Światowy Związek Polskich Żołnierzy Łączności, 2019, s. 31-47. ISBN 978-83-948609-1-2.
- Tadeusz Banaszek: 20 Pułk Łączności Wojsk Obrony Wewnętrznej Ziemi Kieleckiej (1968–1976) Studia Muzealno-Historyczne, rok 2017, tom 9, s.59-72. pdf (muzhp.pl)
- Instytut Pamięci Narodowej, 7 pułk KBW, sygn. BU 695/318
- S. Babiarz: Zarys historii jednostek Wojska Polskiego stacjonujących w koszarach na kieleckim Stadionie, Kielce 1995, s. 32, 33