1 Samodzielny Dywizjon Wojskowej Straży Granicznej
1 Samodzielny Dywizjon Wojskowej Straży Granicznej[a] – jednostka organizacyjna Wojskowej Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Inspektorat WSG |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujW połowie 1919 Ministerstwo Spraw Wojskowych i Inspektorat Wojskowej Straży Granicznej czyniły przygotowania do przejęcia odcinków granicy na obszarze Pomorza Gdańskiego. Granicę na obszarze Wolnego Miasta miał objąć 1 samodzielny dywizjon Wojskowej Straży Granicznej[1].
13 lipca 1919 3 szwadron 3 pułku Strzelców Granicznych został odesłany do Warszawy i to on stanowił zalążek dla nowo formowanego 1 samodzielnego dywizjonu Wojskowej Straży Granicznej (Strzelców Granicznych)[b][2].
14 lipca 1919 ukazało się rozporządzenie ministra spraw wojskowych odnośnie do dyslokacji i reorganizacji oddziałów granicznych[3]. Tym samym rozporządzeniem nakazano sformowanie przy dywizjonie 1 szwadronu szkolnego WSG[4].
3 marca 1920 oddział został przemianowany na 1 samodzielny dywizjon Strzelców Granicznych, a już rozkazem ministra spraw wojskowych z 7 maja 1920, na bazie dywizjonu nakazano sformowanie 9 pułku Strzelców Granicznych[5]. Rozkaz nakazywał[6]:
W ślad za rozporządzeniem nr 4540/org., celem obsadzenia odcinka wołyńskiego kordonu sanitarnego zarządzam przeformowanie 1 samodzielnego dywizjonu Strzelców Granicznych […]
Dowództwo samodzielnego dywizjonu zostało przemianowane na dowództwo 9 pułku Strzelców Granicznych, a dowódca dywizjonu objął czasowo dowództwo pułku. 1 samodzielny dywizjon StG stał się I/9 pStG, a jego dowództwo utworzono z personelu dowództw szwadronów[6].
Rozmieszczenie dywizjonu
edytujStruktura dywizjonu w lipcu 1919[7][c]:
dowództwo dywizjonu – Warszawa
- szwadron szkolny – Warszawa
- dowództwo 1 szwadronu – [Warszawa
- dowództwo 2 szwadronu – Warszawa
- dowództwo 3 szwadronu – Warszawa (w trakcie formowania)
- dowództwo 4 szwadronu – Warszawa (w trakcie formowania)
W lutym 1920 nie w pełni sformowany dywizjon nadal stacjonował w Warszawie przy ul. Koszykowej 82, a jego szwadron szkolny w Zegrzu[8].
Żołnierze dywizjonu
edytujStan na dzień 7 września 1919[9]:
- dowódca dywizjonu – mjr Ignacy Lipczyński[10]
- adiutant dywizjonu – por. Bolesław Cenzartowicz
- lekarz – por. Zygmunt Łaski
- oficer kasowy – ppor. Tomasz Sekalski
- oficer prowiantowy – urzędnik Wacław Świerzawski
- dowódca 1 szwadronu – por. Roman Rymsza
- dowódca 2 szwadronu – kpt. Adam Laszuk
- dowódca 3 szwadronu – rtm. Aleksander Kozierowski
- dowódca 4 szwadronu – por. Sosnowski
- dowódca szwadronu szkolnego – cz.p.o. por. Sosnowski
- bez przydziału – rtm. Antoni Iłajkowicz
Przekształcenia
edytuj- 3 szwadron I dywizjonu 3 pułku Wojskowej Straży Granicznej → 1 samodzielny dywizjon Wojskowej Straży Granicznej (do 1 II 1920) → 1 samodzielny dywizjon Strzelców Granicznych (do V 1921) → 9 pułk Strzelców Granicznych ↘ rozformowany
Uwagi
edytuj- ↑ Od 28 maja 1920 istniała inna jednostka graniczna o nazwie 1 samodzielny dywizjon Strzelców Granicznych. Jej historia opisana została w artykule 1 Samodzielny Dywizjon Strzelców Granicznych.
- ↑ Późniejszy 9 pułk Strzelców Granicznych[2]
- ↑ Organizacja zgodna z rozkazem MSWojsk. nr 4944/t.og z 14 lipca 1919[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 96.
- ↑ a b Polak 1999 ↓, s. 269.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 89.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 93.
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 109.
- ↑ a b Przeformowanie oddziałów StG ↓, s. 14.
- ↑ a b OdeB WSG ↓, s. 1.
- ↑ OdeB WSG ↓, s. 21.
- ↑ Spisy oficerów WSG ↓, s. 181.
- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 27.
Bibliografia
edytuj- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne. Dokumenty organizacyjne. Wybór źródeł. T. 1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-84-6.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Ordre de Bataille Wojskowej Straży Granicznej 1919–1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.6/81.)
- Imienne spisy oficerów inspektoratu, pułków, samodzielnych dywizjonów i szkoły podoficerskiej Wojskowej Straży Granicznej. 1919–1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.6/112.)
- Materiały dotyczące przeformowania i rozformowania oddziałów Strzelców Granicznych 1920–1921 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.