18 Lwowski Batalion Strzelców
18 Lwowski Batalion Strzelców – batalion piechoty Polskich Sił Zbrojnych.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1942 |
| Rozformowanie |
1947 |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Tradycje | |
| Święto |
31 października[1] |
| Nadanie sztandaru |
15 września 1946[2] |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk dypl. Ludwik Domoń |
| Ostatni | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Vittorio Veneto (II 1946)[3] |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
| Odznaczenia | |
| |
Wchodził w skład 6 Lwowskiej Brygady Piechoty.
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujUtworzony ze składu osobowego 18 pułku piechoty 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty, Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Przybył do Iraku w rejon obozu wojskowego Quizil Ribat, w ramach II ewakuacji z ZSRR. Z uwagi na reorganizację 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty z dniem 31 października 1942 roku dokonano rozformowania 18 pułku piechoty i z dniem 3 listopada z większości jego składu osobowego utworzono zgodnie z etatami brytyjskimi 18 batalion strzelców i włączono do 6 Samodzielnej Brygady Strzelców. Następnie z dniem 11 marca 1943 roku 18 batalion strzelców otrzymał miano "18 Lwowski Batalion Strzelców", a 6 Brygada, 6 Lwowskiej Brygady Piechoty. Z dniem tym po rozwiązaniu 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty, batalion wraz z brygadą został dołączony do 5 Kresowej Dywizji Piechoty[4]. Od listopada 1942 roku do przesunięcia batalionu do Palestyny w sierpniu 1943 roku, w batalionie prowadzono intensywne szkolenie i polepszano stan zdrowotny i kondycję żołnierzy[5]. Dalsze dzieje batalionu znajdują się w opisie działań i walk 6 Lwowskiej Brygady Piechoty.
Struktura organizacyjna
edytuj- kompania dowodzenia
- pluton łączności
- pluton saperów
- pluton gospodarczy
- cztery kompanie strzeleckie
- poczet dowódcy
- trzy plutony strzeleckie
- trzy drużyny strzelców
- sekcja moździerzy
- kompania wsparcia
- pluton moździerzy
- pluton rozpoznawczy (13 carierów)
- pluton przeciwpancerny (działa 6-funtowe)
Batalion etatowo liczył 39 oficerów i 744 szeregowych. Posiadał 55 samochodów
Działania batalionu
edytujPo wojnie batalion, będąc w składzie wojsk okupacyjnych, pełnił między innymi służbę wartowniczą. W lutym 1946 ochraniał obiekty wojskowe i komunikacyjne w rejonie Vittorio Veneto[6].
|
|
|
|
|
|
Symbole batalionu
edytujSztandar
Sztandar, ufundowany przez społeczeństwo włoskiego miasta Predappio, został wręczony batalionowi 15 września 1946 roku[7].
Na stronie głównej, w środku krzyża kawalerskiego umieszczono białego orła, którego kształt odbiega znacznie od wzoru z roku 1927. Na ramionach krzyża nazwy miast oraz daty ich wyzwolenia, w górnym lewym i prawym dolnym rogu - herb miasta Predappio, a w dolnym lewym i prawym górnym rogu - herb Lwowa. Na stronie odwrotnej w centrum wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej, wobec czego napis: "Bóg, Honor i Ojczyzna" znalazł się na ramionach krzyża kawalerskiego. W lewym górnym rogu - odznaka 2 Korpusu, w prawym górnym - oznaka rozpoznawcza dowództwa 2 Korpusu i oddziałów pozadywizyjnych, w lewym dolnym - oznaka 18 Batalionu Strzelców Lwowskich, noszoną na kołnierzach kurtek, w prawym dolnym - oznaka 5 Kresowej Dywizji Piechoty[7].
Obecnie sztandar eksponowany jest w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie[8].
Odznaka
Odznaka specjalna: wykonana z białego oksydowanego metalu o wymiarach 21 x 18 mm. Na ażurowej tarczy, lew trzymający koło zębate; jedną łapę opiera na plakietce z cyfrą "18". Nakładana na patki koloru granatowego z żółtą wypustką[9]. Zatwierdzona rozkazem dowódcy 2 Korpusu nr 2 z 4 stycznia 1946 roku.
Żołnierze batalionu
edytuj- Dowódcy batalionu
- ppłk dypl. Ludwik Domoń (3 XI 1942 - 10 VIII 1944)[10]
- p.o. mjr Franciszek Osmakiewicz (od 17 V - 6 VI 1944)[11]
- mjr/ppłk dypl. Aleksander Florkowski (10 VIII 1944 - 1947)
- Zastępcy dowódcy batalionu
- mjr Franciszek Osmakiewicz (do VI 1944)
- mjr dypl. Aleksander Florkowski (VI - 10 VIII 1944)[12]
- kpt. Tadeusz Pawulski (10 VIII 1944 - VI 1945)[12]
- kpt. Bronisław Łokaj (także p.o. dowódcy baonu)[13][14][15]
- Oficerowie
- ppor. Romuald Ochęduszko († 13 V 1944 Monte Cassino)
Upamiętnienie
edytuj19 marca 1969 Prezydent RP na Uchodźstwie August Zaleski nadał batalionowi Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari[16]. Dekoracji dokonał 2 października 1972 minister obrony narodowej gen. Stefan Brzeszczyński w sali sztandarowej Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie[17].
Z inicjatywy mjr. Kazimierza Światocho została wykonana urna-wotum z wygrawerowanymi nazwiskami 131 poległych żołnierzy batalionu, którą w 1983 poświęcono na Jasnej Górze[18].
Przypisy
edytuj- ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Święto 18 Lwowskiego Baonu Strzelców. „Biuletyn”. Nr 44, s. 65, Grudzień 1982. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Krząstek i Żak 1997 ↓, s. 169.
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 125.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 77-79.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 100-101.
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 143.
- ↑ a b Murgrabia 1990 ↓, s. 46.
- ↑ Murgrabia 1990 ↓, s. 123.
- ↑ Partyka 1997 ↓, s. 82.
- ↑ Zbiorowa 1988 ↓, s. 2.
- ↑ Wawer 2009 ↓, s. 240.
- ↑ a b Panecki (red.) 1994 ↓, s. 239.
- ↑ Zbiorowa 1988 ↓, s. 205.
- ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 33, s. 98-99, Grudzień 1977. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Jan Hasiak. Bohaterowie Ziemi Krzeszowskiej. „Rotunda”. Nr 4, s. 1-2, 2003.
- ↑ Krzysztof Filipow. Sztandar 18. Lwowskiego Batalionu Strzelców. „Białostockie Teki Historyczne”, Nr 9/2011. Uniwersytet w Białymstoku. ISSN 1425-1930.
- ↑ O lwowianach, Lwowie, Małopolsce Wsch. i Wołyniu. Odznaczenia. „Biuletyn”. Nr 23, s. 47, Grudzień 1972. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Urna-wotum 18 LBS na Jasnej Górze. „Biuletyn”. Nr 46, s. 38, Grudzień 1983. Koło Lwowian w Londynie.
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Krząstek, Andrzej Żak: Z ziemi włoskiej do Polski. Warszawa: Wydawnictwo Marrow SA, 1997. ISBN 83-907396-5-8.
- Jan Partyka: Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939-1945. Wojska Lądowe. Rzeszów: Wydawnictwo Libri Ressovienses, 1997. ISBN 83-902021-9-0.
- Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
- 5 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks", 1997. ISBN 83-87103-20-9.
- Wojsko Polskie 1939-1945 - Barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
- Jerzy Murgrabia: Symbole wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Wydawnictwo Bellona, 1990. ISBN 83-11-07825-4.
- Białostockie Teki Historyczne Tom 9/2011 Krzysztof Filipow - Sztandar 18 Lwowskiego Batalionu Strzelców str. 205-206 ISSN 1425-1930. [dostęp 2016-12-31].
- Zbigniew Wawer: Monte Cassino 1944. Warszawa: Bellona, 2009. ISBN 978-83-11-11496-8.
- Zbiorowa: Osiemnastacy w walce. 18 Lwowski Batalion Strzelców wspomnienia. Londyn: Koło Oddziałowe 18 Lwowskiego Batalionu Strzelców, 1988.
- Tadeusz Panecki (red.): 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza. Warszawa: Bellona, 1994. ISBN 83-11-08291-X.
- Andrzej Suchcitz (red.): 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947 Zarys dziejów. Londyn: Fundusz Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, 2012. ISBN 978-0-9559724-0-9..