16 Batalion Saperów (LWP)
16 Batalion Saperów (16 bsap) – pododdział wojsk inżynieryjnych ludowego Wojska Polskiego.
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1945 |
Rozformowanie |
2001 |
Tradycje | |
Święto |
3 listopada |
Nadanie sztandaru |
25 września 1960 |
Kontynuacja |
11 Batalionu Saperów |
Dowódcy | |
Pierwszy |
mjr Piotr Siemienczenko |
Ostatni |
ppłk dypl. Leszek Dąbrowicz (11 bsap) |
Organizacja | |
Numer | |
Dyslokacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
Historia batalionu
edytujBatalion sformowany został wiosną 1945, w łódzkiej dzielnicy Stoki i w miejscowości Żaków k/Łodzi, jako jednostka organizacyjna 11 Dywizji Piechoty, według etatu Nr 04/556. Podstawą formowania jednostki był rozkaz Naczelnego Dowódcy WP nr 58/Org. z 15 marca 1945. Podstawę organizacji jednostki stanowił rozkaz Nr 01 dowódcy 11 DP z 23 marca 1945. Oddział nie wziął udziału w działaniach wojennych. Po zakończeniu II wojny światowej, w dniach 24 maja – 6 czerwca 1945 batalion marszem pieszym dotarł do Lubska skąd w dniach 10-12 czerwca przegrupował się do Jasienia, a po kilku dniach do miejscowości Brody. W dniach 23-24 października batalion przemaszerował do Żar. W listopadzie tego roku jednostka przeformowana została na pokojowy etat Nr 2/6.
Po przeszkoleniu i osiągnięciu gotowości bojowej jednostka ochraniała zachodnią granicę państwową, wykonywała zadania dywizyjne i rozminowywała teren w strefie przygranicznej, wzdłuż Nysy na odcinku od Gubina do Zgorzelca. Rejon rozminowania obejmował: na północy i wschodzie rz. Odra, na zachodzie Nysa Łużycka, na południu miejscowości: Pieńsk, Węgliniec, Bolesławiec, Chojnów, Legnica i Prochowice. Batalion stacjonował w Lubsku, a następnie w Żarach. Najtrudniejszym odcinkiem rozminowania był rejon: Gubin, Brody, Zasiek i Trzebiela. W ramach rozminowania batalion wykrył i unieszkodliwił ponad 50 tys. min przeciwpancernych i ok. 130 tys. min przeciwpiechotnych, a także ok. 60 tys. bomb i pocisków i innych niebezpiecznych przedmiotów. Sprawdził i rozminował ok. 13 tys. km kw. terenu, 1201 miejscowości (w tym 60 miast), 77 mostów drogowych, 4 lotniska, 100 km. dróg i 936 km. torów kolejowych. W późniejszych latach powojennych batalion rozminowywał tereny województw: wrocławskiego, zielonogórskiego, łódzkiego i rzeszowskiego (po 1956 r. Bieszczady).
W czasie rozminowania zginęło 15 saperów, a 8 zostało rannych.
Latem 1960 w Wąsoszu żołnierze batalionu w ciągu 31 dni zbudowali most żelbetowy o nawierzchni asfaltowej na rzece Warcie. Był to najdłuższy most zbudowany przez jednostkę.
25 września 1960 gen. bryg. Wacław Czyżewski wręczył dowódcy batalionu, mjr. Zygmuntowi Zawadzkiemu sztandar.
3 listopada 1992 Minister Obrony Narodowej polecił[4] 16 bsap przyjąć dziedzictwo tradycji:
- Zmotoryzowanego Batalionu Saperów 10 Brygady Pancerno–Motorowej 1939 (sic!)[5]
- Zmotoryzowanej Kompanii Saperów 10 Brygady Kawalerii Pancernej 1939-1942
- Oddziałów Saperów 1 Dywizji Pancernej 1942-1947
oraz ustanowił dzień 3 listopada – Świętem batalionu.
30 listopada 1992 Minister Obrony Narodowej polecił przyjąć z dniem 1 grudnia 1992:
- 16 Batalionowi Saperów w Żarach nazwę 11 Batalionu Saperów,
- 47 Batalionowi Saperów w Tczewie nazwę "16 Batalionu Saperów".
W październiku 1993 jednostka dyslokowana została do garnizonu Świętoszów.
11 listopada 1995 w Świętoszowie gen. dyw. Janusz Ornatowski wręczył dowódcy batalionu, mjr. Leszkowi Dąbrowiczowi nowy sztandar ufundowany przez społeczeństwo Łęknicy.
11 Batalion Saperów, funkcjonujący w oparciu o pokojowy etat Nr 29/158/0, został rozformowany w terminie do 31 grudnia 2001.
Obsada personalna
edytuj- Dowódcy batalionu
- mjr ACz Piotr Siemieńczenko(III 1945 – IV 1947)[6][7][a]
- mjr Włodzimierz Sikorski (IV 1947 – II 1948)
- kpt. Stanisław Stępniak (II 1948 – I 1950)
- kpt. Feliks Matyjaszkiewicz (I – XII 1950)
- kpt. Tadeusz Kleinwachter (p.o. XII 1950 – III 1951)
- kpt. Edward Dąbrowski (III 1951 – IV 1954)
- por. Aleksander Kabara (IV 1954 – XII 1959)
- mjr Zygmunt Zawadzki (XII 1959 – XII 1962)
- mjr Zbigniew Paprzycki (XII 1962 – XII 1969)
- kpt. Zdzisław Żurawski (p.o. VIII 1965 – VIII 1966)
- mjr inż. Jan Mendaluk (XII 1969 – XII 1970)
- mjr Henryk Radzymiński (XII 1970 – VII 1976)
- kpt. dypl. Józef Bednarz (VII 1976 – IX 1978)
- mjr dypl. Kajetan Toniarz (IX 1978 – X 1981)
- kpt. mgr inż. Andrzej Dąbrowicz (X 1981 – II 1986)
- mjr mgr inż. Ryszard Dąbrowski (II 1986 – IX 1987)
- kpt. dypl. Andrzej Piękny (IX 1987 – 1993)
- mjr dypl. Leszek Dąbrowicz (1993-2001)
- Polegli w czasie rozminowania kraju
- szer. Bolesław Knap-Konopka († 4 VIII 1945)
- szer. Stanisław Kuzio
- szer. Stanisław Grabowski
- st. szer. Franciszek Matraszek
- szer. Wojciech Wojtysiak
- st. szer. Adolf Halbowicz
- st. szer. Mieczysław Poradny
- st. szer. Mikołaj Wasyliszyn
- st. szer. Marian Krekora
- st. szer. Czesław Staroński
- plut. Majer Nomberg
- plut. Herman Śmiejko
- chor. Stanisław Konarski
- kpr. Bernard Mrowiec († 1962)
Uwagi
edytuj- ↑ W Zeszytach Lubuskich nr 22 na str. 30 podane jest mjr Piotr Siemiaszenko.
Przypisy
edytuj- ↑ Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.3.1946 roku
- ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
- ↑ a b Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 427.
- ↑ Decyzja Nr 94/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 listopada 1992 r. (Dz. Rozk. MON z 1992, poz. 51). W decyzji Nr 94/MON posłużono się nazwą "11 Batalion Saperów" chociaż zmiana nazwy nastąpiła na podstawie decyzji Nr 101/MON z dnia 30 listopada 1992 r.
- ↑ Właściwie Batalion Motorowy Saperów Nr 90 10 Brygady Kawalerii.
- ↑ Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy.... s. 252.
- ↑ Malczewski i Polkowski 1970 ↓, s. 169.
Bibliografia
edytuj- Zdzisław Barszczewski: Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08751-2.
- Dziennik Rozkazów MON z 1992
- Informator 16 bsap 1945-1990, Jednostka Wojskowa 2833 w Żarach, brak daty.
- Wiesław Chłopek, 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego. Zarys dziejów, Wydawnictwo "Chroma", Żary 2005, wyd. I, ISBN 83-922412-3-1.
- Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
- Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy : przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydaw. TRIO : Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
- F. Kaczmarski, S. Soroka, Wojska inżynieryjno-saperskie 1945-1979, wyd. MON Warszawa 1982.
- Wydawnictwo Lubuskiego Towarzystwa Kultury 1987 r. – Zeszyty Lubuskie nr 22 /Gubin,zarys historii miasta