16 Armia Lotnicza
16 Armia Lotnicza (16-я воздушная армия) – związek operacyjny Armii Radzieckiej przejęty przez Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej.
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1942 |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa bitwa na łuku kurskim Operacja Bagration operacja wiślańsko-odrzańska operacja berlińska[1] | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Historia
edytuj16 Armia Lotnicza została sformowana w 1942 roku. W 1943 roku brała udział w bitwie kurskiej (5 lipca - 23 sierpnia 1943). W tym czasie dowództwo 16 Armii Lotniczej tworzyli następujący oficerowie: dowódca Siergiej Rudenko, zastępca dowódcy do spraw politycznych Aleksiej Winogradow, szef sztabu Piotr Brajko oraz szef zarządu politycznego W. Wichrow[3]. Po utworzeniu, kolejno podlegała i prowadziła działania bojowe na rzecz: Frontu Dońskiego, Frontu Białoruskiego, 1 frontu Białoruskiego i 2 frontu Dalekowschodniego[4]. W czasie bitwy pod Bobryjskiem prowadzonej w czasie Operacji Bagration dowodzący 16 Armią Lotniczą gen. Rudenko użył bojowo przeciw armii niemieckiej 400 bombowców. Atakowane były przeprawy na rzece Berezynie pod osłoną 126 myśliwców[5]. Uczestnicząc w operacji wiślańsko-odrzańskiej w styczniu 1945 miała do dyspozycji 2190 samolotów[6].
W końcowym okresie istnienia Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich armia stacjonowała na terenie Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W tym czasie wchodziła w skład Zachodniej Grupy Wojsk[7].
Dowództwo armii
edytujDowódca:
- gen. płk. Siergiej Rudenko
Szef sztabu:
- gen. por. P. I. Brajko[8]
Struktura organizacyjna
edytujSkład w 1945[9]:
- 3 Korpus Lotnictwa Myśliwskiego - gen. lejtn. Jewgienij Sawicki
- 3 Korpus Lotnictwa Bombowego - gen. mjr Afanasiej Karawacki
- 6 Korpus Lotnictwa Myśliwskiego - gen. mjr Ibragim Dzusow
- 6 Korpus Lotnictwa szturmowego - gen. mjr Boris Tokariew
- 9 Korpus Lotnictwa szturmowego - gen. mjr Iwan Krupski
- 13 Korpus Lotnictwa Myśliwskiego - gen. mjr Boris Sidniew
Skład w 1990[10]:
- dowództwo i sztab – Wünsdorf;
- 16 Gwardyjska Swirska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego - Damggarten:
- 125 Dywizja Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego - Brand:
- 126 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego - Zerbst,
- 6 Gwardyjska Doniecko-Segedzka Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego - Magdeburg:
- 105 Dywizja Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego - Grossenhaim,
Jednostki podporządkowania armijnego:
- 11 Witebski pułk lotnictwa rozpoznawczego - Welcow;
- 931 Zabajkalski pułk lotnictwa rozpoznawczego - Wemoihen;
- 294 pułk lotnictwa rozpoznawczego - Alsztedt;
- 226 pułk lotnictwa mieszanego - Szperenberg;
- 356 pułk lotnictwa szturmowego - Brands;
- 368 pułk lotnictwa szturmowego - Tutow;
- 83 pułk łączności - Rangsdorf;
- 1266 batalion radioliniowy - Wittenberg;
- 315 batalion remontowy - Furstenwalde;
- 485 batalion zabezpieczenia lotnisk - Wemoihen;
- 1138 Stanowisko Dowodzenia - Wunsdorf;
- 597 Centrum Obliczeniowe - Wunsdorf;
- 503 Centrum Przetwarzania Danych - Wunsdorf;
- 227 Centrum Dowodzenia — Wunsdorf.
Przypisy
edytuj- ↑ Worobjow, Parotkin i Szymanski 1971 ↓, s. 493,495.
- ↑ Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 144.
- ↑ Kołtunow i Sołowjow 1971 ↓, s. 465.
- ↑ Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 144, 145.
- ↑ Czujkow 1982 ↓, s. 18.
- ↑ Duffy 2007 ↓, s. 333.
- ↑ Depczyński 2015 ↓, s. 361.
- ↑ Worobjow, Parotkin i Szymanski 1971 ↓, s. 495.
- ↑ Dolata 1971 ↓, s. 589.
- ↑ Depczyński 2015 ↓, s. 361–363.
Bibliografia
edytuj- Wasilij Czujkow: Koniec Trzeciej Rzeszy. Warszawa: 1982. ISBN 83-11-06846-1.
- Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
- Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.
- Christopher Duffy: Czerwony szturm na Rzeszę. Warszawa: 2007. ISBN 978-83-05-13471-2.
- G. Kołtunow, B. Sołowjow: Bitwa pod Kurskiem. Warszawa: 1971.
- Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- F.D. Worobjow, I.W. Parotkin, A.N. Szymanski: Ostatni szturm (operacja berlińska 1945 r.). Warszawa: 1971.