13 Pułk Piechoty Obrony Krajowej
13 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Ołomuniec (LIR. Olmütz Nr. 13) – pułk piechoty cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1889 |
| Rozformowanie |
1917 |
| Tradycje | |
| Kontynuacja |
Pułk Strzelców Nr 13 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Józef Panatowski |
| Działania zbrojne | |
| I wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Brygada Piechoty OK w Krakowie |
Historia pułku
edytuj1 maja 1889 roku w Ołomuńcu został utworzony Morawski Pułk Obrony Krajowej Nr 13 (niem. Mährisches Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 13). Pułk powstał z połączenia trzech samodzielnych oddziałów:
- Batalionu Obrony Krajowej Ołomuniec Nr 15 (niem. Landwehr-Bataillon Olmütz Nr. 15) w Ołomuńcu,
- Batalionu Obrony Krajowej Šumperk Nr 16 (niem. Landwehr-Bataillon Schönberg Nr. 16) w Šumperku,
- Batalionu Obrony Krajowej Moravská Třebová Nr 19 (niem. Landwehr-Bataillon Mährisch Trübau Nr. 19) w Ołomuńcu.
Bataliony pozostały w swoich garnizonach, zachowały dotychczasową numerację i nazwy wyróżniające[1][2] oraz autonomię w zakresie administracji i uzupełnień[3]. Pułk podlegał brygadierowi Obrony Krajowej w Komendzie Obrony Krajowej w Krakowie, generałowi majorowi Theodorowi Neuwirth von Neufels[4].
W 1894 roku bataliony utraciły samodzielność pod względem aministracji i uzupełnień na rzecz pułku, w skład którego wchodziły[3]. Otrzymały również nowe numery: 1. batalion (eks-15), 2. batalion (eks-19) i 3. batalion (eks-16). Pułk zmienił nazwę wyróżniającą z „Morawski” na „Ołomuniec” (niem. Landwehr-Infanterie-Regiment Olmütz Nr. 13) i został włączony w skład Brygady Piechoty Obrony Krajowej w Krakowie[5].
W 1900 roku Brygada Piechoty Obrony Krajowej w Krakowie została włączona w skład Dywizji Obrony Krajowej w Krakowie[6]. W następnym roku brygada została przemianowana na 92 Brygadę Piechoty Obrony Krajowej, a dywizja na 46 Dywizję Obrony Krajowej[7] (od 1905 roku – 46 Dywizja Piechoty Obrony Krajowej).
Podporządkowanie pułku i jego dyslokacja nie ulgła zmianie do 1914 roku[8][9].
Okręg uzupełnień Obrony Krajowej Ołomuniec (niem. Olmütz) na terytorium 1 Korpusu[2].
Kolory pułkowe: trawiasty (grasgrün), guziki srebrne z numerem pułku „13”.
W lipcu 1914 roku skład narodowościowy pułku: 64% – Czesi, 30% – Niemcy[10].
W czasie I wojny światowej pułk walczył z Rosjanami w 1914 i 1915 roku w Galicji. Największe straty pułk poniósł w kwietniu i maju 1915 roku. Żołnierze pułku są pochowani m.in. na cmentarzach wojennych nr: 225 w Brzostku, 263 w Zaborowie, 282 w Wojniczu-Zamoście, 247 w Szczucinie oraz 271 w Biadolinach. W lipcu 1915 roku pułk brał udział w walkach na Lubelszczyźnie. Ponad 10 żołnierzy jednostki pochowano na cmentarzu rzymskokatolickim w Prawnie, kilkunastu w Strzeszkowicach Dużych.
11 kwietnia 1917 roku przemianowany na Pułk Strzelców Nr 13 (niem. Schützenregiment Nr. 13).
Komendanci pułku
edytuj- ppłk / płk Józef Panatowski (1889[11]–1895 → komendant 4 Brygady Piechoty[12])
- płk Heinrich Siegler von Eberswald (1895[13]–1900 → szef Departamentu IVa w c. k. Ministerstwie Obrony Kraju[14])
- płk Karl von Plasche (1900[15]–1905 → stan spoczynku)
- płk Wladimir Janiczek (1905–1909)
- płk Joseph Poleschensky von Marchstrand (1909–1913 → komendant 32 Brygady Piechoty)
- płk Emil Wank (1913–1914[2])
Przypisy
edytuj- ↑ Schematismus 1890 ↓, s. 114, 123, 156, 158, 164.
- ↑ a b c Schematismus 1914 ↓, s. 247.
- ↑ a b Rydel 2001 ↓, s. 46.
- ↑ Schematismus 1890 ↓, s. 19.
- ↑ Schematismus 1895 ↓, s. 34, 256.
- ↑ Schematismus 1901 ↓, s. 43.
- ↑ Schematismus 1902 ↓, s. 57.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 47, 247.
- ↑ Landwehr Infanterieregimenter as at August 1914. austro-hungarian-army.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-03)]..
- ↑ Landwehr-Infanterie-Regimenter as at July 1914.. [dostęp 2010-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-10)].
- ↑ Schematismus 1890 ↓, s. 123.
- ↑ Schematismus 1896 ↓, s. 69, 262.
- ↑ Schematismus 1896 ↓, s. 262.
- ↑ Schematismus 1901 ↓, s. 33.
- ↑ Schematismus 1901 ↓, s. 357.
Bibliografia
edytuj- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1890. Wiedeń: luty 1890. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1895. Wiedeń: luty 1895. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1896. Wiedeń: styczeń 1896.
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1901. Wiedeń: styczeń 1901. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1902. Wiedeń: styczeń 1902. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1914. Wiedeń: styczeń 1914. (niem.).
- Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.
- www.mlorenz.at: Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900-1914. [dostęp 2010-03-13]. (niem.).
- Glenn Jewison & Jörg C. Steiner: Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918. [dostęp 2010-03-13]. (niem.).
- Waldemar Fronczak i in.: Polegli na ziemiach polskich z K.K. Landwehr-Infanterieregiment Nr 13. [dostęp 2010-03-13]. (pol.).