13 Kołobrzeski Batalion Saperów

13 Kołobrzeski Batalion Saperów (13 bsap) – samodzielny pododdział wojsk inżynieryjnych ludowego Wojska Polskiego.

13 Batalion Saperów
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1944

Rozformowanie

1989

Nazwa wyróżniająca

Kołobrzeski[1][2]

Tradycje
Kontynuacja

13 Ośrodek Szkolenia Specjalistów Wojsk Inżynieryjnych
3 pułk saperów

Dowódcy
Pierwszy

mjr dypl. Adolf Lewkowicz

Ostatni

ppłk dypl. Henryk Wolski

Organizacja
Numer

JW 2467[3][4]

Dyslokacja

Kraków[5]
Dębica

Rodzaj wojsk

Wojska inżynieryjne

Podległość

6 Pomorska Dywizja Piechoty[5]

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Złota odznaka „Za zasługi w zwalczaniu powodzi” (1961–1984) Odznaka Honorowa PCK III stopnia

Sformowany w Dawidówce koło Żytomierza na podstawie rozkazu dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR nr 0130 z 5 lipca 1944 jako jednostka 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty.

Przysięgę żołnierze batalionu złożyli w rejonie Przemyśla 18 października 1944.

Obsada personalna

edytuj
Dowódcy batalionu[6][7]
  • mjr dypl. Adolf Lewkowicz – 08.1944 – 11.1944
  • mjr Michał Bogdanów – 11.1944 – 11.1945
  • por. Mikołaj Radionow – 11.1945 – 02.1946
  • kpt. Henryk Jarosz – 03.1946 – 03.1947[8]
  • kpt Bolesław Kłak – 03.1947 – 04.1948[9]
  • mjr Tadeusz Smażewski – 04.1948 – 11.1951
  • mjr Zenon Sawicz – 11.1951 – 03.1953
  • kpt. Edward Tyli – 03.1953 – 11.1955
  • kpt. Mieczysław Męczyński –11.1955 – 10.1961
  • ppłk Lesław Data – 10.1961 – 03.1968
  • ppłk Ryszard Krąg – 04.1968 – 12.1973
  • ppłk Eugeniusz Pacholarz – 03.1968 – 04.1968, 12.1973 – 12.1978
  • ppłk Jerzy Maruszak – 12.1978 – 04.1987
  • ppłk dypl. Henryk Wolski – 04.1987 – 01.1989

Struktura organizacyjna

edytuj
Etat 04/506[10]
  • dowództwo i sztab
  • 3 x kompanie saperów
    • 3 x pluton saperów
    • drużyna zaopatrzenia
  • kwatermistrzostwo
    • magazyn techniczny
    • drużyna gospodarcza

Razem w batalionie było: 254 żołnierzy, w tym oficerów – 33, podoficerów – 44, szeregowych – 177.

sprzęt:

  • samochody – 3
  • łodzie MN – 1

Batalion w okresie pokoju

edytuj

Po wojnie na terenie kraju rozminowywał tereny woj. krakowskiego w powiatach: Wadowice, Bielsko i Żywiec,oraz woj. rzeszowskiego i kieleckiego. Rozminowywał również Przełęcz Dukielską. W woj. rzeszowskim i krakowskim w akcjach przeciwlodowych ochraniał mosty na rz. Wisłoka. Likwidował skutki huraganu w woj. rzeszowskim. Budował też mosty i wykonywał prace melioracyjne w powiecie radomskim, uczestniczył w renowacji kopców Krakusa, Wandy i Kościuszki w Krakowie. W miejscowości Ropczyce pomagał przy budowie stadionu sportowego. Za zasługi w działaniach wojennych otrzymał krzyż Krzyż Srebrny Virtuti Militari rozkazem Naczelnego Dowódcy WP nr 105 z 4 kwietnia 1946. W okresie pokojowym otrzymał odznaki: „Za zasługi w Zwalczaniu Powodzi”, „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” i „Polskiego Czerwonego Krzyża” III stopnia[11]

W marcu 1946 dyslokowano batalion z Oświęcimia do Krakowa. W 1948 batalion otrzymał sztandar wojskowy ufundowany przez mieszkańców Krakowa. We wrześniu 1948 dyslokowano go z Krakowa do Dębicy[12]. (JW 2467).

Rozkazem MON Nr 0025/Org. z 2 kwietnia 1957 batalion został włączony w skład 9 Dywizji Piechoty.

W 1989 batalion zostaje przekształcony w 13 Ośrodek Szkolenia Specjalistów Wojsk Inżynieryjnych. Z dniem 1 maja 1995 13 OSSWInż został przeformowany w 3 pułk saperów.

Przypisy

edytuj
  1. Według Małej kroniki... był to Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 225 z 29 września 1945
  2. Rozkazem Naczelnego Dowódcy WP Nr 105 z 4 kwietnia 1946 13 Batalionowi Saperów 6 DP nadano wyróżniającą nazwę "Kołobrzeski"
  3. Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.03.1946 roku
  4. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
  5. a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 427.
  6. Malczewski i Polkowski 1970 ↓, s. 166.
  7. Stowarzyszenie Saperów Dębickich - 13 bsap [online], www.saperzy-debica.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  8. Barszczewski 1998 ↓, s. 294.
  9. Kaczmarski i Soroka 1982 ↓, s. 322.
  10. Malczewski i Polkowski 1970 ↓, s. 153.
  11. Kaczmarski i Soroka 1982 ↓, s. 323.
  12. Kajetanowicz 2005 ↓, s. 429.

Bibliografia

edytuj
  • Zdzisław Barszczewski: Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08751-2.
  • Franciszek Kaczmarski, Stanisław Soroka: Wojska inżynieryjne LWP w latach 1945–1979. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06710-4.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
  • Mikołaj Plikus (red.): Mała kronika ludowego Wojska Polskiego 1943–1973. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.