13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych

13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych dotyczy zniesienia niewolnictwa i robót przymusowych. Została uchwalona przez Kongres Stanów Zjednoczonych 31 stycznia 1865 i weszła w życie 18 grudnia 1865 roku.

Prezydent Abraham Lincoln częściowo zniósł niewolnictwo wydając Proklamację Emancypacji, która weszła w życie 1 stycznia 1863 roku i obowiązywała wyłącznie na terenie Skonfederowanych Stanów Ameryki. Także wiele stanów, których Proklamacja Emancypacji nie dotyczyła, zniosły niewolnictwo na poziomie legislacji stanowej. W chwili wejścia w życie 13. poprawki jedynymi stanami, w których niewolnictwo było jeszcze zalegalizowane były Delaware, Kentucky, Missouri, Maryland i New Jersey. Istniało jednak przekonanie, że Proklamacja Emancypacji mogła być widziana tylko jako tymczasowy akt prawny wprowadzony na potrzeby wojny secesyjnej i 13. poprawka miała zapewnić zniesienie niewolnictwa na stałe.

Treść poprawki

W oryginale poprawka stanowi, że:

Section 1. Neither slavery nor involuntary servitude, except as a punishment for crime where of the party shall have been duly convicted, shall exist within the United States, or any place subject to their jurisdiction. Section 2. Congress shall have the power to enforce this article by appropriate legislation.

co można przetłumaczyć jako:

§ 1. Nie będzie w Stanach Zjednoczonych lub jakimkolwiek miejscu podległym ich władzy ani niewolnictwa, ani przymusowych robót, chyba że jako kara za przestępstwo, którego sprawca został prawidłowo skazany. § 2. Kongres ma prawo zabezpieczyć wykonanie niniejszego artykułu przez odpowiednie ustawodawstwo.

Ratyfikacja^[1]

Kolejność ratyfikacji 13. poprawki przez stany

Zgodnie z trybem ratyfikacji poprawek przewidzianym w piątym artykule Konstytucji Stanów Zjednoczonych 13. poprawka weszła w życie wraz z ratyfikacją jej przez trzy czwarte stanów. Ponieważ w dniu jej zaproponowania przez Kongres w skład Unii wchodziło 36 stanów, zatem poprawka weszła w życie wraz z ratyfikacją jej przez 27 stanów. Miało to miejsce 6 grudnia 1865 roku, gdy ratyfikowała ją Georgia. Już po wejściu w życie poprawka została jeszcze symbolicznie przyjęta przez pozostałe 9 stanów, w tym 130 lat później, w 1995 roku, przez stan Missisipi.

Lp.	Stan	Data ratyfikacji
1	Illinois	1 lutego 1865
2	Rhode Island	2 lutego 1865
3	Michigan	3 lutego 1865
4	Maryland	3 lutego 1865
5	Nowy Jork	3 lutego 1865
6	Pensylwania	3 lutego 1865
7	Wirginia Zachodnia	3 lutego 1865
8	Missouri	6 lutego 1865
9	Maine	7 lutego 1865
10	Kansas	7 lutego 1865
11	Massachusetts	7 lutego 1865
12	Wirginia	9 lutego 1865
13	Ohio	10 lutego 1865
14	Indiana	13 lutego 1865
15	Nevada	16 lutego 1865
16	Luizjana	17 lutego 1865
17	Minnesota	23 lutego 1865
18	Wisconsin	24 lutego 1865
19	Vermont	9 marca 1865
20	Tennessee	7 kwietnia 1865
21	Arkansas	14 kwietnia 1865
22	Connecticut	4 maja 1865
23	New Hampshire	1 lipca 1865
24	Karolina Południowa	13 listopada 1865
25	Alabama	2 grudnia 1865
26	Karolina Północna	4 grudnia 1865
27	Georgia	6 grudnia 1865
28	Oregon	8 grudnia 1865
29	Kalifornia	19 grudnia 1865
30	Floryda	28 grudnia 1865
31	Iowa	15 stycznia 1866
32	New Jersey	23 stycznia 1866
33	Teksas	18 lutego 1870
34	Delaware	12 lutego 1901
35	Kentucky	18 marca 1976
36	Missisipi	1995^[2]

Kolejność odrzucenia 13. poprawki przez stany

W procesie ratyfikacji, 13. poprawka została odrzucona przez 4 stany: New Jersey, Delaware, Kentucky i Missisipi, jednak po jej wejściu w życie, także i te stany przyjęły ją symbolicznie w ponownym głosowaniu.

Lp.	Stan	Data odrzucenia
1	Delaware	1865-02-08 8 lutego 1865_(dts)
2	Kentucky	1865-02-24 24 lutego 1865_(dts)
3	New Jersey	1865-03-16 16 marca 1865_(dts)
4	Missisipi	1865-12-05 5 grudnia 1865_(dts)

Przypisy

↑ The Constitution of the United States as Amended, 2007, s. 16 (s. 22 dokumentu PDF), ISBN 978-0-16-079091-1 [dostęp 2023-01-17] .
↑ Ben Waldron: Mississippi Officially Abolishes Slavery, Ratifies 13th Amendment. ABC News. [dostęp 2023-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-27)].

Linki zewnętrzne

The Constitution: Amendments 11-27 (ang.)
Thirteenth Amendment Cornell University Law School (ang.)
Thirteenth Amendment-Slavery and Involuntary Servitude Senate Document No. 108-17 (ang.)

[1] The Constitution of the United States as Amended, 2007, s. 16 (s. 22 dokumentu PDF), ISBN 978-0-16-079091-1 [dostęp 2023-01-17] .

[2] Ben Waldron: Mississippi Officially Abolishes Slavery, Ratifies 13th Amendment. ABC News. [dostęp 2023-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-27)].

[1]

[2]