12 Pułk Kolejowy im. płk. Antoniego Grabowskiego (12 pkol) – oddział Zgrupowania Wojsk Kolejowych i Drogowych Sił Zbrojnych PRL.

12 Pułk Kolejowy
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1961

Rozformowanie

2001

Patron

Antoni Grabowski[1]

Tradycje
Rodowód

12 Batalion Drogowy
12 Batalion Kolejowy

Kontynuacja

12 Wojskowe Zakłady Budownictwa Kolejowego
4 Ośrodek Przechowania Sprzętu

Dowódcy
Pierwszy

płk Kazimierz Lubryka

Ostatni

płk Wojciech Szczepkowski

Organizacja
Numer

JW 4117[2]

Dyslokacja

Tarnowskie Góry

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska lądowe

Rodzaj wojsk

wojska kolejowe

Podległość

Zgrupowanie Wojsk Kolejowych i Drogowych

Odznaczenia
Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”

Historia

edytuj

W 1961 w garnizonie Tarnowskie Góry został sformowany 12 Batalion Drogowy, który niedługo potem przeformowany został w 12 Batalion Kolejowy i podporządkowany dowódcy 1 Brygady Wojsk Kolejowych. W 1966 jednostka przeformowana została w 12 Pułk Kolejowy.

11 października 1967 pułk otrzymał sztandar ufundowany przez pracowników węzła kolejowego w Tarnowskich Górach i Kopalni Węgla Kamiennego „Julian” w Piekarach Śląskich.

Pułk współpracował z ZSZ PKP czego wyrazem było ufundowanie przez JW 4117 w 1969 roku sztandaru szkoły[3].

W 1975 oddział otrzymał imię płk. Antoniego Grabowskiego ps. „Hiszpan” (1909–1943), uczestnika hiszpańskiej wojny domowej po stronie republiki i dowódcy Grupy Specjalnej Sztabu Głównego Gwardii Ludowej.

W 1989 pułk przeformowany został w 12 Wojskowe Zakłady Budownictwa Kolejowego, a w następnym roku w 4 Ośrodek Przechowania Sprzętu. W 2001 ośrodek został rozformowany.

Jednostka była odznaczona Złotą Odznaką „Zasłużony w rozwoju województwa katowickiego” i Srebrnym Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP”.

Dowódcy

edytuj
  • płk Kazimierz Lubryka (1961–1966)
  • płk Marian Gembora (1966–1970)
  • płk Stanisław Jakubiuk (1970–1976)
  • płk Andrzej Adamowicz (1976–1984)
  • płk Walerian Kabara (1984–1989)
  • płk Wojciech Szczepkowski (1989–2001)

Przypisy

edytuj
  1. Leszkowicz 2022 ↓, s. 751.
  2. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
  3. Historia szkoły. www.zstu.tg.edu.pl, 2009-07-27. [dostęp 2019-08-16].

Bibliografia

edytuj
  • Jan Czerniak, Marek Fojutowski, Artur Wiśniewski: 2 Inowrocławski Pułk Komunikacyjny im. gen. Jakuba Jasińskiego 1918–2003. Inowrocław: 2003.
  • Tomasz Leszkowicz: Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-588-7.