10 złotych 1969 25. rocznica PRL
10 złotych 1969 Dwudziesta piąta rocznica PRL – okolicznościowa moneta dziesięciozłotowa, wprowadzona do obiegu 19 lipca 1969 r. zarządzeniem z 10 czerwca 1969 r. (M.P. z 1969 r. nr 25, poz. 192), wycofana 1 stycznia 1978 zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 21 maja 1977 r. (M.P. z 1977 r. nr 14, poz. 79)[1].
| Państwo | |
|---|---|
| Emitent | |
| Typ monety | |
| Nominał |
10 zł |
| Rocznik |
1969 |
| Emisja | |
| Mennica | |
| Nakład |
2 000 000 szt. |
| Data emisji |
19 lipca 1969 |
| Data wycofania |
1 stycznia 1978 |
| Projektant | |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
9,5 g |
| Średnica |
28 mm |
| Materiał | |
| Rant |
ząbkowany |
| Stempel | |
Monetę wybito z okazji dwudziestej piątej rocznicy powstania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[1].
Awers
edytujW centralnym punkcie umieszczono okrąg o średnicy równej połowie średnicy monety, w jego środku godło – orzeł bez korony, pod łapą orła znak mennicy w Warszawie, całość otoczona napisem „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA 1969”[1].
Rewers
edytujNa tej stronie monety znajduje się okrąg o średnicy równej połowie średnicy monety, wypełniony promieniście rozłożonym snopkiem zboża, na jego dole napis „1944–1969”, powyżej monogram projektanta, całość otoczona napisem „•DWUDZIESTA•PIĄTA•ROCZNICA•P•R•L•”, a pod spodem napis „10 ZŁ”[1].
Nakład
edytujMonetę bito w Mennicy Państwowej, w miedzioniklu, na krążku o średnicy 28 mm, masie 9,5 grama, z rantem ząbkowanym, w nakładzie 2 000 000 sztuk, według projektu Jerzego Jarnuszkiewicz[1].
Opis
edytujDziesięciozłotówka rozpoczyna cykl monet upamiętniających rocznice powstania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[2].
Dziesięciozłotówka była jedną z trzynastu dziesięciozłotówek obiegowych z okolicznościowym wizerunkiem bitych w latach 1964–1972 w Mennicy Państwowej, na krążkach o dwóch średnicach[3]:
- 31 mm (1964–1965), 4 typy oraz
- 28 mm (1966–1972), 9 typów.
Okolicznościowe dziesięciozłotówki jeszcze w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku, w obrocie pieniężnym występowały dość powszechnie, ze względu na fakt, że stanowiły ponad 17 procent całej emisji dziesięciozłotówek będących w obiegu (w roku 1973)[4].
Moneta została wycofana z obiegu przez NBP w wyniku systemowej redukcji średnicy dziesięciozłotówek do 25 mm w związku z wprowadzeniem do obiegu monet o nominale 20 złotych i średnicy 29 mm[3].
Powiązane monety
edytujJako okolicznościowe, kolekcjonerskie lub próbne kolekcjonerskie zostały wybite monety upamiętniające następne rocznice PRL[2]:
- okolicznościowa w srebrze, wybita stemplem zwykłym, o nominale 200 złotych, z 1974 r. – 30. rocznica PRL,
- kolekcjonerska w srebrze, wybita stemplem lustrzanym, o nominale 200 złotych, z 1974 r. – 30. rocznica PRL,
- okolicznościowa w miedzioniklu, o nominale 100 złotych, z 1984 r. – 40. rocznica PRL,
- próbna kolekcjonerska w srebrze, o nominale 1000 złotych z 1984 r. – 40. rocznica PRL.
Wersje próbne
edytujIstnieje wersja tej monety należąca do serii próbnej w niklu z wypukłym napisem „PRÓBA” biegnącym ukośnie, na prawej stronie rewersu, wybita w nakładzie 500 sztuk oraz wersje próbne technologiczne w miedzioniklu (20 sztuk) i w złocie (5 sztuk)[5].
W serii prób niklowych istnieje bardzo zbliżony graficznie projekt, z tym że napis „PRÓBA” biegnie pionowo, z góry do dołu, na prawej stronie rewersu, a same litery wszystkich napisów są mniejsze niż w wersji okolicznościowej. Również w serii próbnej niklowej wybite zostały dwa konkurencyjne projekty dziesięciozłotówki[5]:
- 25-LECIE PRL
- XXV LAT PRL
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003, s. 203.
- ↑ a b Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003.
- ↑ a b Janusz Parchimowicz, Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 101–117, ISBN 978-83-87355-01-2.
- ↑ Borys Paszkiewicz, Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 226, ISBN 978-83-62939-00-8.
- ↑ a b Janusz Parchimowicz, Monety polskie, 2003, s. 251-252.
