Wikipedia

10 Pułk Saperów

10 Pułk Saperów (10 psap) – oddział saperów Wojska Polskiego II RP.

10 Pułk Saperów
Kadra 10 Pułku Saperów (1929-1931)
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1921

Rozformowanie

1931

Tradycje
Święto

23 lipca

Nadanie sztandaru

22 lipca 1923

Dowódcy
Pierwszy

mjr Bronisław Karol Zrogowski

Obecny

ppłk sap. Henryk Czyż

Organizacja
Dyslokacja

Przemyśl

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska lądowe

Rodzaj wojsk

saperzy

Multimedia w Wikimedia Commons
Święto jednostki 23 lipca 1923. Na zdjęciu płk Aleksander Zörner (x)
Żołnierze pułku ze sztandarem (1925)
Gablota ze sztandarem 10 Pułku Saperów (przed 1933)

Historia

edytuj

Pułk został sformowany 22 sierpnia 1921 roku z połączenia „wojennych” 2 bsap mjr. Adolfa Juniewicza, 22 bsap kpt. Ignacego Gicali i 24 bsap por. Adolfa Szmidta. Jego pierwszym dowódcą został mjr Bronisław Karol Zrogowski. Stacjonował w Przemyślu.

W czerwcu 1922 roku z powodu niskiego stanu wody w rzece San w Przemyślu pułk rozebrał most pontonowy i w tym miejscu postawił w ciągu trzech dni prowizoryczny most stały[1].

Od 2 do 5 lipca 1925 roku pułk brał udział w akcji przeciwpowodziowej udzielając pomocy ludności małopolski wschodniej w naprawie i wzmocnieniu wałów ochronnych[2].

Przy pułku działał amatorski teatr pod kierownictwem por. Korneluka[3].

Na początku 1929 roku oddział został skadrowany i otrzymał nazwę „kadra 10 pułku saperów”. Z końcem stycznia 1929 roku w kadrze pozostało trzech oficerów, a pozostali zostali przeniesieni do innych oddziałów[4][5]. 25 marca 1930 roku do kadry zostało przeniesionych 22 oficerów rezerwowych i 5 oficerów pospolitego ruszenia[6]. Wiosną 1931 roku kadra została rozformowana. Oficerowie z dniem 1 kwietnia 1931 roku zostali przeniesieni na nowe stanowiska służbowe[7].

Prace pokojowe

edytuj
  • W sierpniu 1921 r. tłumił pożar lasów w Rudniku nad Sanem, zagrażający magazynom i prochowni, współdziałał w walce z licznymi pożarami w Przemyślu i okolicznych wsiach.
  • W 1921 roku pułk wysadzał przęsła zburzonego w czasie wojny mostu żelaznego na Sanie, zużywając 10 ton amunicji.
  • W 1922 roku. podczas wyjątkowo silnych zatorów lodowych, zostały zerwane podczas ruszenia lodów na Sanie w Przemyślu wszystkie mosty. Pułk utrzymywał, gdy tylko kra częściowo spłynęła, komunikację między obu brzegami za pomocą mostu pontonowego i kładki, a później budował most drewniany na palach długości 70 metrów w ciągu trzech dni, przez wszystkie kompanie batalionu, pracujące na przemian.
  • W 1922 roku pułk budował most na rzece Strwiąż w powiecie samborskim, dług. 80 metrów, most na Sanie w Radymnie długości 80 metrów i most na Dniestrze w Starym Samborze długości 180 metrów, oraz naprawiał szereg uszkodzonych mostów.
  • W 1925 roku pułk pracował przy wysadzaniu zniszczonych konstrukcji mostu kolejowego w Worochcie.
  • W 1927 roku brał udział przy budowie szosy Tuchołka – Smorz[8].

Żołnierze 10 Pułku Saperów

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Żołnierze 10 Pułku Saperów.

Dowódcy pułku:

Zastępcy dowódcy pułku:

  • mjr Bronisław Karol Zrogowski (1922–1923)
  • ppłk inż. Jan Świszczowski (1924)
  • ppłk Adolf Juniewicz – (1925)[12]
  • mjr Edward Nejberg (X 1926[13])
  • ppłk SG dr Marian Jan Steifer (IV 1928–1929)[14]

Sztandar

edytuj

W niedzielę 22 lipca 1923 o godz. 10.00 na Rynku w Przemyślu, Inspektor Armii, generał dywizji Lucjan Żeligowski wręczył pułkowi chorągiew. Mszę świętą odprawił i poświęcił chorągiew ksiądz biskup Karol Józef Fischer[15]

Święto pułkowe obchodzono 23 lipca[16].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ "Ziemia Przemyska" z 4 czerwca 1922r
  2. ↑ Saperzy II Rzeczypospolitej...s.110
  3. ↑ "Polska Zbrojna" nr 38 z 1926r.
  4. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 42.
  5. ↑ Saperzy II Rzeczypospolitej..., s. 44.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 25 marca 1930 roku, s. 92-94.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 107.
  8. ↑ a b c ”Historia pułków i batalionów saperskich w latach 1918 – 1928 s. 397”
  9. ↑ Saperzy II Rzeczypospolitej s. 38
  10. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr. 29 z 26 sierpnia 1922 s. 640
  11. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr. 47 z 25 listopada 1922 s. 853
  12. ↑ Polska Zbrojna nr 236 z 29 sierpnia 1925
  13. ↑ Major Edward Nejberg miał być przeniesiony z 9 Pułku Saperów na stanowisko zastępcy dowódcy 8 Pułku Saperów. Przydział ten został unieważniony. Ostatecznie major Nejberg został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 10 Pułku Saperów. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 46 z 25 października 1926 roku, s. 376 i Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 49 z 17 listopada 1926 roku, s. 401.
  14. ↑ Rocznik oficerski 1928 s. 578
  15. ↑ Ziemia Przemyska Nr 13 z 28 lipca 1923 r., s. 1-2.
  16. ↑ Święto 10 pułku saperów. „Ziemia Przemyska”, s. 1, Nr 31 z 1 sierpnia 1925. 

Bibliografia

edytuj
  • Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
  • Zdzisław Józef. Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
  • Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
  • Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
  • Spis byłych oddziałów wojskowych WP, Przegląd Historyczno-Wojskowy, Warszawa 2000, Nr 2 (183), s. 105-108.
  • „Przegląd Wojskowo – Techniczny” nr 6 z grudnia 1928r.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=10_Pułk_Saperów&oldid=75067083”