10 Kompania Saperów

10 Kompania Saperów
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1940
Rozformowanie	1947
	Dowódcy
Pierwszy	mjr Jan Dorantt
	Organizacja
Dyslokacja	Musselburgh
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	10 Brygada Kawalerii Pancernej; 1 Dywizja Pancerna

10 Kompania Saperów (10 ksap) – pododdział saperów Polskich Sił Zbrojnych.

Geneza

25 lutego 1942 r. Naczelny Wódz gen. Sikorski podjął decyzję o utworzeniu pierwszej w dziejach oręża polskiego dywizji pancernej. We wrześniu 1942 r. w skład 1 Dywizji Pancernej wchodziły oddziały saperów między innymi 10 kompania saperów. 10 kompania saperów była kontynuatorką Zmotoryzowanego Baonu Saperów, który uczestniczył w walkach w obronie Polski w 1939 r.

W czerwcu 1943 roku kompania została przeniesiona ze Szkocji do Anglii i zakwaterowana we wsi Great Wilbraham^[1]. Pod koniec 1943 roku została przeniesiona do miejscowości East Linton niedaleko Dunbar, gdzie zajmowała się rozbrojeniem i oczyszczeniem wybrzeża z pól minowych i pali przeciwdesantowych^[2].

W składzie 10 Brygady Kawalerii Pancernej i przy takiej obsadzie kompania bierze udział, na wiosnę 1944 roku w ćwiczeniach dywizyjnych i między dywizyjnych w rejonie Scarborough i Pickering w hrabstwie York, a następnie przeszła cały szlak bojowy na kontynencie od sierpnia 1944r^[3].

Działania kompanii

10 kompania saperów została przetransportowana z Wielkiej Brytanii do Francji w ostatnich dniach lipca 1944 roku na statku Ft. Wirgley. 31 lipca o 16:00 została wyładowana na plaże Normandii. Liczyła wtedy 9 oficerów i 254 szeregowych. Podczas rozładunku sprzętu jedna z trzytonowych ciężarówek spadła z żelaznego pomostu i zatonęła. Po wyładunku kompania udała się do obozu zgrupowania saperów w rejonie Bazenville. 6 sierpnia saperzy kompanii zorganizowali dla oddziałów 10 Brygady Kawalerii Pancernej szkolenie obejmujące znajomość i rozbrajania min i pułapek niemieckich używanych w północnej Francji. Uczestniczyli w nim: z pułków pancernych po jednym oficerze i dwóch podoficerów, z 10 pułku dragonów jeden oficer i czterech podoficerów, ze szwadronu sztabowego jeden oficer i jeden podoficer. Uczestnicy stali się instruktorami saperskimi we własnych oddziałach^[4].

Organizacja wojenna kompanii saperów

dowódca kompanii saperów (major)
zastępca dowódcy kompanii saperów (kapitan)
3 plutony liniowe a. 4 drużyny
pluton dowodzenia wraz z pocztem dowódcy

Każdy pluton saperów liczył 2 oficerów (dowódca plutonu – porucznik i zastępca dowódcy plutonu – podporucznik) oraz 70 saperów.

Łącznie kompania liczyła 9 oficerów i 256 szeregowych. Posiadała 1 radiostację dla dowódcy kompanii oraz 66 pojazdów mechanicznych, w tym 12 półgąsienicowych transporterów opancerzonych Halftrack.

Obsada personalna

Dowódcy kompanii:

mjr sap. Jan Dorantt (1942 – X 1943 → dowódca Oddziałów Saperów Dywizyjnych 1 DPanc)
mjr sap. Wiktor Neklaws (X 1943 – 1945 → dowódca 4 bsap)
kpt. sap. Aleksander Koślacz (po zakończeniu działań)

Zastępcy dowódcy kompanii:

kpt. sap. Adam Gorczyca (1942 – 1943 → dowódca 11 kompanii parkowej saperów)
kpt. sap. Stefan Bergander (1943 – 1947)
kpt. sap. Aleksander Koślacz
kpt. Andrzejewski (po zakończeniu działań)

Dowódcy plutonów saperów:

I plutonu – por. sap. Mieczysław Borchólski, ppor. Antoni Gruszka
II plutonu – por. sap. Włodzimierz Jasieński, ppor. Józef Jarosz
III plutonu – ppor. sap. Marian Lewandowski, por. Aleksander Parzycki
plutonu dowodzenia – ppor. sap. Aleksander Grzesik, kpt.sap. Zygmunt Koronkiewicz, por. sap. Sala (po zakończeniu działań)
oficer rozpoznawczy – kpt.sap. Zbigniew Karwiński, ppor. sap. Stanisław Surawski
oficer techniczny – por. sap. Henryk Besser

Zastępcy dowódców plutonów saperów:

I plutonu – ppor. sap. Henryk Besser
ppor. sap. Józef Jarosz
ppor. sap. Stanisław Korzeniowski
ppor. sap. Aleksander Paprocki

Przypisy

↑ Mieczysław Borchólski, Z saperami ..., s. 93.
↑ Mieczysław Borchólski, Z saperami ..., s. 101-102.
↑ "Saperzy w służbie Polsce s. 352-355, 374-380, 458
↑ Kutzner i Tym 2010 ↓, s. 35.

Bibliografia

MieczysławM. Borchólski MieczysławM., Z saperami generała Maczka, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990, ISBN 83-11-07794-0, OCLC 834112494 .
Jacek Kutzner, Juliusz S. Tym: Polska 1 Dywizja Pancerna w Normandii. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2010. ISBN 978-83-7399-404-1.
Adam Szugajew, Saperzy w służbie Polsce, Londyn 1985.

[1] Mieczysław Borchólski, Z saperami ..., s. 93.

[2] Mieczysław Borchólski, Z saperami ..., s. 101-102.

[3] "Saperzy w służbie Polsce s. 352-355, 374-380, 458

[CITEREFKutznerTym201035-4] Kutzner i Tym 2010 ↓, s. 35.

[1]

[2]

[3]

[4]