10 Brygada Artylerii Ciężkiej

10 Brygada Artylerii Ciężkiej (10 BAC) – związek taktyczny ciężkiej artylerii Wojska Polskiego.

10 Brygada Artylerii Ciężkiej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1945
Tradycje
Kontynuacja	71 pułk artylerii ciężkiej
Dowódcy
Pierwszy	płk Wasilij Klimkowski
Organizacja
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	3 Armia WP 5 Dywizja Artylerii

152 mm haubicoarmata wz. 1937 (MŁ-20)

Formowanie i zmiany organizacyjne

Sformowana została, w rejonie Zamościa, na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 50 z 10 października 1944 roku jako jednostka 3 Armii WP. Wobec zaprzestania formowania armii weszła w skład 5 Dywizji Artylerii.

W 1945 roku w Toruniu brygada przeformowana została w 71 pułk artylerii ciężkiej i podporządkowana dowódcy 13 Brygady Artylerii Ciężkiej. W 1948 jednostka została dyslokowana do Chełmna. W lipcu 1949 roku pułk został usamodzielniony oraz wzmocniony ludźmi i sprzętem z rozwiązywanego 30 dywizjonu artylerii ciężkiej. W 1951 roku 71 pac przeformowany został w 21 Brygadę Artylerii Ciężkiej.

Brygada wchodziła w skład 6 Dywizji Artylerii Przełamania z Grudziądza, a od jesieni 1956 w skład 5 Dywizji Artylerii Armat. W 1955 roku jednostka przemianowana została na 21 Brygadę Artylerii Armat. W terminie do 15 sierpnia 1957 roku brygada została przeformowana w 92 dywizjon artyleryjskiego rozpoznania pomiarowego.

Dowódcy jednostki

• płk Wasilij Klimkowski 13.XI.1944–3.VIII.1945

Skład organizacyjny

Dowództwo i sztab

• 3 x dywizjon artylerii
  • 3 x bateria artylerii
• park artyleryjski

Stan etatowy: żołnierzy – 1129 (oficerów – 116, podoficerów – 308, kanonierów – 705)

Podstawowy sprzęt i uzbrojenie

• 152 mm haubico-armata – 36
• rusznice przeciwpancerne – 36
• karabiny maszynowe – 18
• samochody – 102
• ciągniki – 45

Przekształcenia

10 Brygada Artylerii Ciężkiej → 71 pułk artylerii ciężkiej → 21 Brygada Artylerii Ciężkiej → 21 Brygada Artylerii Armat → 92 dywizjon artyleryjskiego rozpoznania

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii, Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.