100 mm armata morska wz. 1891 Canet
100 mm armata morska wz. 1891 Canet – typ francuskich armat morskich opracowanych w zakładach Schneider et Cie i produkowanych w czterech wzorach: Modèle 1889[2], Modèle 1891, Modèle 1895 i Modèle 1897. Armaty używane były głównie przez marynarkę francuską i rosyjską.
.jpg)
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Prototypy |
Canet Modèle 1889 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Kaliber |
100 mm |
| Długość lufy |
4497 mm[1] |
| Donośność |
13 400 m[1] |
| Prędkość pocz. pocisku |
do 720 m/s[1] |
| Długość |
4646 mm (z zamkiem) |
| Masa |
5200 kg (cały zestaw)[1] |
| Kąt ostrzału |
+35° |
| Wysokość linii ognia |
1000 mm[1] |
| Szybkostrzelność |
5 strz./min[1] |
Armata posiadała lufę o długości względnej L/45 (45 kalibrów)[1]. Zamek śrubowy, otwierany w lewą stronę[1]. W 1916 roku armaty zostały zmodernizowane przez obrócenie lufy o 180°, przez co zespół oporopowrotny znalazł się na górze, co umożliwiło zwiększenie kąta podniesienia do 35°, a co za tym idzie donośności[3]. Strzelały nabojami rozdzielnego ładowania o masie pocisków 13,5 kg[1].
Użycie
edytujPolska
edytujW 1924 roku dwie armaty wzoru 1891² zakupiła z kredytu we Francji polska Marynarka Wojenna, dostarczone w styczniu 1925 roku[4]. Zostały one zamontowane na rufie kanonierek ORP "Generał Haller" oraz ORP "Komendant Piłsudski", jednak okazały się zbyt ciężkie, co pogorszyło stateczność okrętów, dlatego prawdopodobnie w 1926 roku zostały zdemontowane[4] i ostatecznie zamienione na armaty 75 mm wz. 97. Następnie armaty te zamontowano na lądzie (Kępa Oksywska), gdzie do 1939 roku służyły jako bateria artylerii nadbrzeżnej – bateria „Canet”[5]. Podczas kampanii wrześniowej, jedna z armat uległa zniszczeniu już 1 września 1939 w nalocie niemieckiego lotnictwa. Druga armata służyła do ostrzeliwania niemieckich sił trałowych i pozycji lądowych aż do wyczerpania amunicji (19 września 1939)[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Nadolny 2018 ↓, s. 25.
- ↑ Wzór 1889 był prototypem, na którym bazowano, budując pozostałe modele: 1891, 1895 i 1897.
- ↑ Nadolny 2018 ↓, s. 22-23.
- ↑ a b Nadolny 2018 ↓, s. 23-24.
- ↑ Armata Canet 100 mm
- ↑ Wielka Encyklopedia Uzbrojenia 1918-1939. [dostęp 2010-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-05)].
Bibliografia
edytuj- Waldemar Nadolny: Artyleria okrętowa. Edipresse Polska S.A., 2018, seria: Wielki Leksykon Uzbrojenia. Wrzesień 1939. Tom 143. ISBN 978-83-8117-386-5.