Żyglin-Żyglinek

Żyglin-Żyglinek
	Sołectwo Miasteczka Śląskiego
	; Centrum Żyglina, kościół i pomnik (2021)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	tarnogórski
Miasto	Miasteczko Śląskie
W granicach Miasteczka Śląskiego	1973–75 i od 1994; (1975–94 w granicach Tarnowskich Gór)
Sołtys	Piotr Musialik
Powierzchnia	14,6989 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności	; 1746
• gęstość	116,64 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 32
Kod pocztowy	42-610
Tablice rejestracyjne	STA
	Położenie na mapie Miasteczka Śląskiego Żyglin-Żyglinek
	Położenie na mapie Polski Żyglin-Żyglinek
	Położenie na mapie województwa śląskiego Żyglin-Żyglinek
	Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Żyglin-Żyglinek
	50°29′29″N 18°56′46″E/50,491528 18,946056
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żyglin-Żyglinek – sołectwo (do 2021 dzielnica) Miasteczka Śląskiego^[1].

W skład sołectwa wchodzą dwie miejscowości (wsie): Żyglin oraz Żyglinek.

W latach 1973–1975 i od 30 grudnia 1994 w granicach Miasteczko Śląskiego. W latach 1975–1994 w granicach Tarnowskich Gór.

Nazwy

Nazwa miejscowości Żyglin pochodzi od słowa „żglić”, „żeglić”, tzn. wytapiać rudy żelaza. Według historyka Nehringa Żyglin zapisywano pierwotnie jako Sceglino, co w tłumaczeniu oznacza osadę samotnego człowieka wytapiającego rudę żelaza, a miejscowość miała istnieć już w 1065 roku.

Podczas okupacji niemieckiej (1939–1945) planowano zmienić nazwy Żyglina na Zügeln, a Żyglinka na Zügelwalde, czego jednak nie wprowadzono w życie. Stacja kolei normalnotorowej w Żyglinie w latach 1942–1945 nazywała się Großbirken^[3].

Historia

Żyglin

(niem. Groß Zyglin)

Główny artykuł: Żyglin.

Według legendy, podczas najazdu Mongołów na Śląsk w 1241 roku, w miejscowych lasach skutecznie ukryli się i zostali gościnnie przyjęci przez miejscową ludność trzej, bliżej nie zidentyfikowani książęta śląscy. Wdzięczni za ocalenie przed tatarską nawałą ufundowali w kilka lat później w 1253 roku kościół. Obecnie nie ma już po nim śladu. O obecnym kościele pisze Józef Lompa w jednym z raportów ze swych podróży po Śląsku. Relacja pochodzi z 1856 roku, a neogotycki kościół pw. Narodzenia NMP wystawiono tu w 1842 roku. Warto porównać opis ze stanem dzisiejszym: W Żyglinie Wielkim stoi na szczycie kościół murowany, wystawiony nowo od kilku lat z wieżą drewnianą, mający wysokie okna, a ku ziemi tak daleko zniżające, że ze dworu do wnętrza kościoła wglądać, a stamtąd co się dzieje zewnątrz widzieć można. Trudno to chwalić.^{[potrzebny przypis]}

Żyglinek

(niem. Klein Zyglin)

Główny artykuł: Żyglinek.

Żyglinek historycznie i kościelnie jest związany z Żyglinem. Powstał w XVI wieku jako folwark dworski, przy którym powstała wioska. W 1908 roku leśniczy Luis Gerlach założył straż pożarną, która swą pierwszą remizę miała w pobliżu spichlerza. Obecnie siedziba OSP w Żyglinku ma remizę na Osiedlu Mickiewicza w Żyglinie.

Zabytki

Zabytki w Żyglinie

Kaplica św. Marka (XVIII w.)
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (odpust w niedzielę po lub przed 8 września)

Zabytki w Żyglinku

Spichlerz dworski z 1795 r., ul. ks. Wyciślika 57
Kaplica Matki Bożej, ul. ks. Wyciślika

Ekologia

W okolicy liczne dowody dewastacji środowiska widoczne w drzewostanie spowodowane przez hutę cynku w Miasteczku Śląskim.

Port lotniczy i wypadek lotniczy

W odległości około 12 km od Żyglina usytuowany jest port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Obsługuje loty pasażerskie i towarowe do portów lotniczych Polski i stolic Europejskich. 13 listopada 2011 roku na terenie lasu w Żyglinie, ok. 7 km od progu drogi startowej lotniska w Pyrzowicach spadł mały samolot lecący z Włoch, podchodzący do awaryjnego lądowania na lotnisku. 4 osoby na pokładzie straciły życie^[4].

Komunikacja

linie autobusowe ZTM Katowice

87 Żyglin – Tarnowskie Góry (23 kursy na dobę), obsługuje PKM Świerklaniec
145 Bibiela – Tarnowskie Góry (11 kursów na dobę), obsługuje Nowak Transport
615 Żyglin – Strzybnica (2 kursy w dni wolne), obsługuje Nowak Transport

linie autobusowe PKS

Praszka – Katowice – Praszka, obsługuje PKS Częstochowa
Częstochowa – Piekary Śląskie – Częstochowa, obsługuje PKS Częstochowa

komunikacja PKP

ruch pociągów na linii Tarnowskie Góry – Zawiercie zawieszono w 1975 roku

Transport

Głównym ciągiem komunikacyjnym jest droga wojewódzka DW912 tworząca ul. Śląską. W rejonie skrzyżowania DW912 z DW908 powstały dwie stacje paliw:

Shell, ul. Śląska 150
S1 firmy Elbach II, ul. Woźnicka 75

Sport

Kluby i obiekty sportowe

Ludowy Klub Sportowy „LKS Żyglin”

założony: 6 sierpnia 1983

barwy: niebiesko-białe

adres: ul. Studzienna 12 (Żyglin)

Osobistości urodzone w dzielnicy

W Żyglinie 10 marca 1860 roku urodziła się Józefa Bramowska – propagatorka polskości na Śląsku, senator Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1929–1930 i w 1935.

Przypisy

↑ ^a ^b Uchwała nr XXVIII/308/21 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 25 czerwca 2021 r. w sprawie zniesienia jednostki pomocniczej dzielnicy Żyglin-Żyglinek i utworzenia w jej miejsce jednostki pomocniczej o nazwie sołectwo Żyglin-Żyglinek oraz nadania jej statutu, „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, 2021 (poz. 4834), 7 lipca 2021 [dostęp 2021-07-26] .
↑ Nasze Miasto – Informacje – Urząd Miasta Miasteczko Śląskie [online], miasteczko-slaskie.pl, 2 lutego 2020 [zarchiwizowane z adresu 2020-02-02] .
↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2020-02-28] (pol.).
↑ Awionetka rozbiła się dolatując do lotniska w Pyrzowicach. Zginęły cztery osoby. Gazeta.pl, 2011-11-13. [dostęp 2011-11-13].

[uchwała2021-1] Uchwała nr XXVIII/308/21 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 25 czerwca 2021 r. w sprawie zniesienia jednostki pomocniczej dzielnicy Żyglin-Żyglinek i utworzenia w jej miejsce jednostki pomocniczej o nazwie sołectwo Żyglin-Żyglinek oraz nadania jej statutu, „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, 2021 (poz. 4834), 7 lipca 2021 [dostęp 2021-07-26] .

[2] Nasze Miasto – Informacje – Urząd Miasta Miasteczko Śląskie [online], miasteczko-slaskie.pl, 2 lutego 2020 [zarchiwizowane z adresu 2020-02-02] .

[3] Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2020-02-28] (pol.).

[Awionetka_rozbiła_się_dolatując-4] Awionetka rozbiła się dolatując do lotniska w Pyrzowicach. Zginęły cztery osoby. Gazeta.pl, 2011-11-13. [dostęp 2011-11-13].

[1]

[2]

[3]

[4]