Żniatyn
Żniatyn (dawniej Zniatyn) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Dołhobyczów[5][6].
| wieś | |
 Przystanek PKS | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-540[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LHR |
| SIMC |
0887144[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Dołhobyczów  | |
 50°28′43″N 23°58′41″E/50,478611 23,978056[1]
| |
W latach 1954–1972 funkcjonowała gromada Żniatyn. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Dołhobyczów[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 176 mieszkańców i była dziesiątą co do wielkości miejscowością gminy[8].
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Michała Archanioła w Żniatynie[9].
Historia
edytuj
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1473. Wedle rejestru z 1564 r. było tu 5 łanów (84 ha) gruntów uprawnych[10]. W 1596 roku wieś była posiadaniu rodu Lipskich herbu Grabie. W I połowie XVIII stulecia wieś przeszła do Rostkowskich. W 1732 majętność darowana była przez nich klasztorowi dominikanów z Bełza, zaś w 1748 dominikanom lubelskim. W końcu XVIII w. na powrót staje się wsią szlachecką - tym razem przechodzi do Hadziewiczów. Znajduje się tam kościół parafialny wzniesiony na wysokim wzgórzu w 1790 roku, który służył (aż do 1928 roku) jednocześnie greko- i rzymsko-katolikom. Działa w nim Parafia św. Michała Archanioła w Żniatynie. W 1890 r. wieś liczyła 115 domów i 641 mieszkańców. Spis z r. 1921 (wówczas w powiecie sokalskim województwa lwowskiego) wykazywał 121 domów oraz 752 mieszkańców, w tym 33 Żydów i aż 492 Ukraińców[10].
W marcu 1944 r. nacjonaliści ukraińscy z OUN - UPA zamordowali tutaj 72 Polaków, rabując i paląc polskie zagrody oraz kościół i plebanię[11].
Zabytki
edytuj- barokowy kościół murowany z 1790 roku, fundacji Jakuba Hadziewicza, odnawiany w roku 1874 i w 1925
- obok opisanego kościoła, w końcu XIX w. istniała we wsi także drewniana cerkiew pounicka
- kapliczka z XIX wieku
Urodzeni w Żniatynie
edytuj- Franciszek Skopal (1885–1917/1918), lekkoatleta, miotacz, uzyskał wynik 47,37 m, który został uznany za pierwszy oficjalny rekord Polski w rzucie oszczepem.
- Lubomir Włodzimierz Baran (1937–2009), geodeta, członek PAN, przewodniczący Komitetu Geodezji PAN.
W roku 1945 koło Żniatynia zginął Marijan Łukaszewycz.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163892
- ↑ Wieś Żniatyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-03], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1623 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Dołhobyczów. Urząd Gminy Dołhobyczów. [dostęp 2016-01-09].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b Bondyra 1993 ↓, s. wg indeksu miejscowości.
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 1026, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
Bibliografia
edytuj- Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin - Zamość 1993, oai:biblioteka.teatrnn.pl:8806 [dostęp 2019-03-07].
Linki zewnętrzne
edytuj- Zniatyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 654.