Żegary
Żegary (lit. Žagariai) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Sejny[5][6]. Żegary są otoczone 6 jeziorami. Jedno z nich, Gaładuś, leży na granicy Polski i Litwy.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
16-500[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BSE |
| SIMC |
0768451[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Sejny  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sejneńskiego  | |
 54°08′13″N 23°24′45″E/54,136944 23,412500[1]
| |
We wsi znajduje się kościółek, w którym odprawiane są msze w języku litewskim[7]. Niedaleko miejscowości są bagna żegarskie. Rośnie tam sosna karłowa i brzoza, a runo porasta żurawina i łochyń. Jako swoje miejsce bytowania swoje miejsce znalazła tam żmija zygzakowata[8].
Historia
edytujPierwsze wzmianki o wsi spotkać można z roku 1538[7]. Jeszcze przed początkiem osadnictwa na Ziemi Sejneńskiej przez wieś w dawnych czasach prowadziła jedna z pierwszych i ważniejszych dróg puszczańskich. Przebiegała ona od dworu książęcego w Mereczu, przez Wiejsieje i dzisiejsze Żegary do granicy krzyżackiej[7].
Początkiem wsi był dwór karczmarza Żakhory przy rzece Dusi. Zagroda jego stała się zaczątkiem wsi, a nazwisko karczmarza dało jej nazwę - Żagory, później zmienione na Żegary.
W roku 1786 wraz z majątkiem Krasnogruda został odkupiony od księcia Ksawerego Massalskiego przez Macieja Tadeusza Eysymontta, stolnika grodzieńskiego i wiceadministratora Ekonomii Grodzieńskiej[9]. W 1793 roku tenże Maciej Eysymontt ufundował tu kościół z modrzewia, z zamiarem stworzenia tu parafii (co ostatecznie doszło do skutku), który spłonął w 1984 roku. W podziemiach kościoła byli chowani członkowie rodziny Eysymonttów i Paszkiewiczów. Staraniem mieszkańców Żegarów, a także okolicznych wsi udało się w latach 1985-1987 wznieść nowy kościół[10].
Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś Żegary liczyła 37 domów i 207 mieszkańców (117 kobiet i 90 mężczyzn). Wszyscy mieszkańcy miejscowości zadeklarowali wówczas wyznanie rzymskokatolickie. Jednocześnie większość mieszkańców wsi podała narodowość litewską (171 osób), reszta podała narodowość polską (36 osób). W okresie dwudziestolecia międzywojennego Żegary znajdowały się w gminie Berżniki[11].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163479
- ↑ Wieś Żegary w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-11-07], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1620 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c Żegary na Bryzg.pl
- ↑ Nadleśnictwo Pomorze. Szlak litewskich wsi. [dostęp 2012-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-05)].
- ↑ J. Szumski - Eysymontowie i Mejerowie, właściciele Hołnów Mejera i Krasnogrudy. [w:] Drobna szlachta podlaska w XVI - XIX wieku, Białystok 1991
- ↑ Panorama litewska: 07.06.2015 - TVP3 Białystok - Telewizja Polska S.A [online], bialystok.tvp.pl [dostęp 2017-11-28].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 17: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 69 (78).
Linki zewnętrzne
edytuj- Żegary, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 756.