Żabuti czarny[3], żółw leśny[4] (Chelonoidis carbonarius) – gatunek gada z podrzędu żółwi skrytoszyjnych z rodziny żółwi lądowych (Testudinidae).

Żabuti czarny
Chelonoidis carbonarius[1]
(Spix, 1824)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady

Rząd

żółwie

Podrząd

żółwie skrytoszyjne

Rodzina

żółwie lądowe

Rodzaj

Chelonoidis

Gatunek

żabuti czarny

Synonimy
  • Testudo carbonaria Spix, 1824[2]
  • Geochelone carbonaria (Spix, 1824)[2]
  • Chelonoidis carbonaria (Spix, 1824)[2]

Morfologia

edytuj

Długość pancerza do 50 cm; pancerz prawie równomiernie czarny z żółtozłocistym lub pomarańczowymi plamkami układających się w kształcie aureoli. Głowa ciemna, cytrynowożółta lub czerwono cętkowana, nogi pokryte cynobrowoczerwonymi i rubinowoczerwonymi łuskami. Nie wyróżnia się podgatunków, a jedynie formy różniące się ubarwieniem i gabarytami.

Występowanie

edytuj

Ameryka Centralna i Ameryka Południowa aż po północną Argentynę i Boliwię[2][5]. Na wielu Wyspach Karaibskich wprowadzony w celach konsumpcyjnych.

Środowisko

edytuj

Porośnięte palmami i okresowo zalewane sawanny. W czasie dużych upałów poszukuje terenów wilgotnych.

Odżywianie

edytuj

W naturze zjadają zioła, opadłe owoce, kwiaty, zwierzęta bezkręgowe, padlinę, odchody zwierząt, a przede wszystkim larwy owadów. W warunkach hodowli podaje się zwykle mniszek lekarski, babkę lancetowatą, cykorię, pomarańcze, banany, jabłka, śliwki, dżdżownice, zoofobasy, mączniki, krewetki, mięso drobiowe czy wołowe. Zwierzęta karmi się codziennie lub co 2 dni w zależności od wieku i pory roku. Istotne jest, aby uzupełniać dietę o wapń w postaci komercyjnych preparatów zawierających węglan wapnia czy też podając sepię, czy skorupki jajek.

Hodowla

edytuj

W Europie coraz częściej hodowany. Z powodzeniem rozmnażany w niewoli, co zaowocowało wyhodowaniem wielu form barwnych w tym albinotycznej, anerytrystycznej, calico, pastelowej itp. Bardzo atrakcyjny ze względu na swe ubarwienie i przyjazne usposobienie. W warunkach terrarium bardzo ciekawski, kontaktowy i aktywny, stąd trzeba mieć na uwadze, że terrarium powinno być dość pokaźnych rozmiarów. Warunki w terrarium powinny być zbliżone do tych w naturze. Należy w nim utrzymać wysoką wilgotność rzędu 50–70% i temperaturę w granicach 22–30 °C. Trzeba pamiętać o stałym dostępie do świeżej wody najlepiej w postaci pokaźnego basenu.

Zagrożenie i ochrona

edytuj

Dotychczas nie poznano liczebności gatunku na obszarach jego występowania. Wyraźne zmniejszenie populacji w Gujanie i Surinamie, gdzie na gatunek ten polowano z psami specjalnie tresowanymi do tego celu. Osobniki importowane do Europy pochodzą zwykle z ferm zlokalizowanych w Brazylii, Gujanie, Karaibach, Barbadosie.

Ujęty w załączniku II CITES i aneksie B UE.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Chelonoidis carbonarius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d P. Uetz & J. Hallermann, Chelonoidis carbonarius, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-02-05] (ang.).
  3. Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 364. ISBN 83-01-14344-4.
  4. Jerzy Gosławski, Adam Hryniewicz: Żółwie w domu. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze, 1992. ISBN 83-209-0741-1.
  5. R. Midtgaard, Genus Chelonoidis, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-02-05] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj