Żabowate
rodzina płazów bezogonowych
Żabowate[37][38], żaby właściwe[37] (Ranidae) – rodzina płazów z rzędu płazów bezogonowych (Anura) zaliczanych do grupy Neobatrachia.
| Ranidae[1] | |||||
| Batsch, 1796 | |||||
 Przedstawiciel rodziny – samica żaby śmieszki (Pelophylax ridibundus) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina |
żabowate | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Rana Linnaeus, 1758 | |||||
| |||||
| Rodzaje | |||||
| |||||
Zasięg występowania
edytujRodzina kosmopolityczna z wyjątkiem południowej Ameryki Południowej, południowej Afryki, Madagaskaru i większości Australii[39].
Budowa
edytuj- 7 przodowklęsłych kręgów przedkrzyżowych, 8. kręg dwuwklęsły, a trzon kręgu krzyżowego wypukły z przodu i z tyłu,
- obręcz barkowa typu nieruchomego,
- język duży i przyrośnięty przednim końcem. Tylny koniec języka wolny i podzielony na dwa płaty,
- błony bębenkowe i ucho środkowe dobrze rozwinięte,
- tylne kończyny wydłużone, przystosowane do wykonywania skoków i pływania.
Podział systematyczny
edytujDo rodziny należą następujące rodzaje[39]:
- Abavorana Oliver, Prendini, Kraus & Raxworthy, 2015
- Amerana Dubois, 1992
- Amolops Cope, 1865
- Aquarana Dubois, 1992
- Babina Thompson, 1912
- Boreorana Dubois, Ohler & Pyron, 2021 – jedynym przedstawicielem jest Boreorana sylvatica (LeConte, 1825) – żaba leśna
- Clinotarsus Mivart, 1869
- Glandirana Fei, Ye & Huang, 1990
- Huia Yang, 1991 – jedynym przedstawicielem jest Huia cavitympanum (Boulenger, 1893)
- Hylarana Tschudi, 1838
- Lithobates Fitzinger, 1843
- Liuhurana Fei, Ye, Jiang, Dubois & Ohler, 2010 – jedynym przedstawicielem jest Liuhurana shuchinae (Liu, 1950)
- Meristogenys Yang, 1991
- Nidirana Dubois, 1992
- Odorrana Fei, Ye & Huang, 1990
- Pelophylax Fitzinger, 1843
- Pseudorana Fei, Ye & Huang, 1990 – jedynym przedstawicielem jest Pseudorana weiningensis (Liu, Hu & Yang, 1962)
- Rana Linnaeus, 1758
- Sanguirana Dubois, 1992
- Staurois Cope, 1865
- Sumaterana Arifin, Smart, Hertwig, Smith, Iskandar & Haas, 2018
- Wijayarana Arifin, Chan, Smart, Hertwig, Smith, Iskandar & Haas, 2021
Taksony nieprzypisane do żywej lub wymarłej populacji (nomina inquirenda)[39]:
- Rana temporaria var. nigromaculata Werner, 1897
- Rana arvalis var. nigromaculata Wolterstorff, 1904
- Rhacophorus depressus Ahl, 1927
- Rana kandiana Kelaart, 1854
- Rana sanguine-maculata Lesson, 1834
- Rana sanguineo-maculata Lesson, 1834
- Rana newera-ellia Kelaart, 1853
- Limnodytes maculata Kelaart, 1854
- Limnodytes mutabilis Kelaart, 1854
- Lymnodytes lividus Blyth, 1855
- Rana muta var. nigro-maculata Camerano, 1884
- Rana fusca var. reichenbachensis Klunzinger, 1903
- Rana leybarensis Lataste, 1886
- Rana halmaherica Deckert, 1938
- Rana leveriana Shaw, 1802
Uwagi
edytuj- ↑ Rodzaj typowy: Ranaridia Rafinesque, 1814 (= Rana Linnaeus, 1758).
- ↑ Rodzaj typowy: Limnodytes A.M.C. Duméril & Bibron, 1841 (= Hylarana Tschudi, 1838).
- ↑ Rodzaj typowy: Amolops Cope, 1865.
- ↑ Rodzaj typowy: Staurois Cope, 1865.
- ↑ Rodzaj typowy: Meristogenys Yang, 1991.
- ↑ Rodzaj typowy: Clinotarsus Mivart, 1869.
- ↑ Rodzaj typowy: Glandirana Fei, Ye & Huang, 1990.
- ↑ Rodzaj typowy: Hylarana Tschudi, 1838.
- ↑ Rodzaj typowy: Odorrana Fei, Ye & Huang, 1990.
- ↑ Rodzaj typowy: Pterorana Kiyasetuo & Khare, 1986 (= Hylarana Tschudi, 1838).
- ↑ Rodzaj typowy: Sanguirana Dubois, 1992
Przypisy
edytuj- ↑ Ranidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1768, s. 20. (łac.).
- ↑ A.J.G.K. Batsch: Umriß der gesammten Naturgeschichte: ein Auszug aus den frühern Handbüchern des Verfassers für seine Vorfesungen. Jena & Leipzig: Christian Ernst Gabler, 1796, s. 179. (niem.).
- ↑ C.S. Rafinesque. Fine del Prodromo d’Erpetologia Siciliana. „Specchio delle Scienze, o, Giornale Enciclopedico di Sicilia”. 2, s. 104, 1811. (wł.).
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 78. (fr.).
- ↑ G. A. Goldfuss: Handbuch der Zoologie. Cz. 2. Nürnburg: Johann Leonhard Schrag, 1820, s. 131. (niem.).
- ↑ Gray 1825 ↓, s. 213.
- ↑ Gray 1825 ↓, s. 214.
- ↑ L.J.F.J. Fitzinger: Neue classification der reptilien nach ihren natürlichen verwandtschaften: nebst einer verwandtschafts-tafel und einem verzeichnisse der reptilien-sammlung des K. K. zoologischen museum’s zu Wien. Wien: J.G. Heubner, 1826, s. 37. (niem.).
- ↑ F. Boie. Bemerfungen über die Ubtheilungen im natürlichen Systeme und deren Characteristit. „Isis von Oken”. 21, s. 363, 1828. (niem.).
- ↑ W.F. Hemprich: Grundiss der Naturgeschichte für höhere Lehrenstatlen. Wyd. 2 (Zweite Ausflage). Berlin: August Rüder, 1829, s. xix. (niem.).
- ↑ A. Smith. Contributions to the natural history of South Africa, & c. „South African Quarterly Journal”. 5, s. 18, 1831. (łac. • ang.).
- ↑ Ch.L. Banaparte: Saggio d’una Distribuzione Metodica degli Animali Vertebrati. Rome: Antonio Boulzaler, 1832, s. 10. (wł.).
- ↑ J.J. von Tschudi: Classification der Batrachier mit Berücksichtigung der fossilen Thiere dieser Abtheilung der Reptilien. Neuchâtel: Petitpierre, 1838, s. 25. (niem.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte. Amphibia Europaea and systema nostrum vertebratorum ordinata. „Memoria. Reale Accademia delle Scienze di Torino”. Serie Seconda. 2, s. 394, 1840.
- ↑ A.M.C. Duméril & G. Bibron: Erpétologie générale, ou, Histoire naturelle complète des reptiles. T. 8. Paris: Roret, 1841, s. plansza przed stroną 53. (fr.).
- ↑ L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 31. (łac.).
- ↑ a b H.G. Bronn: Handbuch einer Geschichte der Natur. Cz. 5. Sttutgart: E. Schweizerbart, 1849, s. 684. (niem.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte: Conspectus Systematum. Herpetologiae et Amphibiologiae. Wyd. Editio altera reformata. Lugdini Batavorum: E.J. Brill, 1850, s. 1 p. (łac.).
- ↑ G. Jan: Cenni sul Museo Civico di Milano ed Indice Sistematico dei Rettili ed Anfibi Esposti nel Medesimo. Milano: Luigi di Giacomo Pirola, 1857, s. 54. (wł.).
- ↑ C.A. Bruch. Beiträge zur Naturgeschichte und Classification der nackten Amphibien. „Würzburger Naturwissenschaftliche Zeitschrift”. 3, s. 221, 1862. (niem.).
- ↑ M.A.P. zu Wied-Neuwied. Verzeichniss der Reptilien, welche auf einer Reise im nördlichen Amerika beobachtet wurden. „Novorum Actorum Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Germanicae Naturae Curiosorum”. 32, s. 105, 1865. (niem.).
- ↑ E.H.P.A. Haeckel: Generelle Morphologie der Organismen. Cz. 2. Berlin: Georg Reimer, 1866, s. 132. (niem.).
- ↑ A.N.Ch. Acloque: Fauna de France contenant la description de espèces indigènes, disposees en tableaux analytiques, et illustree de figures representant les types caractéristiques des genres. Cz. 1: Mammifères, oiseaux, poissons, reptiles, batraciens, protochordes. Paris: J.B. Balliere et Fils, 1900, s. 489. (fr.).
- ↑ R.F. Laurent. Taxonomia de los anuros. „Acta Zoologica Lilloana”. 22, s. 208, 1967. (hiszp.).
- ↑ A. Dubois. Liste des genres et sous-genres nominaux de Ranoidea (Amphibiens Anoures) du monde, avec identification de leurs espèces types; consequences nomenclaturales. „Monitore Zoologico Italiano”. Nuova Serie, Supplemento. 15, s. 231, 1981. DOI: 10.1080/03749444.1981.10736637. (fr.).
- ↑ D.-t. Yang: Yunnan liang qi lei zhi. Beijing: China Forestry Publishing House, 1991, s. 172. (chiń.).
- ↑ A. Dubois. Notes sur la classification des Ranidae (Amphibiens anoures). „Bulletin Mensuel de la Société Linnéenne de Lyon”. 61, s. 309, 1992. (fr.).
- ↑ Y.-x. Zhang & Y.-t. Wen: Amphibians in Guangxi. Guangxi Biodiversity Studies. Guilin: Guangxi Normal University Press, 2000, s. 69. (ang.).
- ↑ Dubois 2005 ↓, s. 9.
- ↑ Dubois 2005 ↓, s. 17.
- ↑ E. Scott. A phylogeny of ranid frogs (Anura: Ranoidea: Ranidae), based on a simultaneous analysis of morphological and molecular data. „Cladistics”. 21 (6), s. 527, 2005. DOI: 10.1111/j.1096-0031.2005.00079.x. (ang.).
- ↑ a b c Fei, Ye i Jiang 2010 ↓, s. 19.
- ↑ a b c Fei, Ye i Jiang 2010 ↓, s. 20.
- ↑ a b Fei, Ye i Jiang 2010 ↓, s. 21.
- ↑ Fei, Ye i Jiang 2010 ↓, s. 22.
- ↑ a b W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 278, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
- ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 426. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ a b c D. Frost: Ranidae Batsch, 1796. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-04-27]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- J.E. Gray. A Synopsis of the genera of Reptiles and Amphibia, with a description of some new species. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 193–217, 1825. (ang.).
- A. Dubois. Amphibia Mundi. 1.1. An ergotaxonomy of Recent amphibians. „Alytes”. 23 (1), s. 1–24, 2005. (ang.).
- L. Fei, C.-y. Ye, J.-p. Jiang. Phylogenetic systematics of Ranidae. „Herpetologica Sinica”. 12, s. 1–43, 2010. (ang.).
- Rząd: Płazy bezogonowe Anura. W: W. Zamachowski, A. Zyśk. Strunowce Chordata, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1997, ISBN 83-86841-92-3.