Świstunka iberyjska
Świstunka iberyjska[6] (Phylloscopus ibericus) – gatunek małego wędrownego ptaka z rodziny świstunek (Phylloscopidae).
| Phylloscopus ibericus[1] | |||
| Ticehurst, 1937 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
świstunka iberyjska | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym przeloty zimowiska | |||
Systematyka i zasięg występowania
edytujŚwistunka iberyjska do niedawna była uważana za podgatunek pierwiosnka[2][3]. Do 2001 roku w użyciu była też łacińska nazwa Phylloscopus brehmii, wykazano jednak, że jest ona błędna[4]. Obecnie P. ibericus uznaje się za gatunek monotypowy[2][7], wcześniej wyróżniano dwa podgatunki[8]:
- Phylloscopus ibericus biscayensis – południowo-zachodnia Francja, północna Portugalia i północna Hiszpania.
- Phylloscopus ibericus ibericus – środkowa i południowa Portugalia, południowo-zachodnia Hiszpania i północno-zachodnia Afryka.
Zimuje w zachodniej Afryce – od Senegalu na wschód po Burkinę Faso i północną Ghanę[2][5]. Do Polski zalatuje wyjątkowo – do końca 2018 odnotowano zaledwie 4 stwierdzenia; ostatnie z nich miało miejsce wiosną 2018 roku w Kuźnicy (powiat pucki) i był to jednocześnie pierwszy potwierdzony przypadek lęgu tego ptaka na terenie kraju[9].
Morfologia
edytujDługość ciała wynosi 11–12 cm, a masa 7–8,25 g[2]. Ma nieco dłuższe skrzydła od pierwiosnka, a wierzch jej ciała jest trochę bardziej zielonkawy i żółtawy[10].
Ptaków należących do tych dwóch gatunków nie da się rozpoznać w terenie na podstawie cech zewnętrznych. Wyraźnie różni się natomiast głosem djiu, przypominającym głos gila oraz trzyczęściową pieśnią, podobną trochę do śpiewu piecuszka, a złożoną z wydawanych coraz szybciej, ostro brzmiących sylab. Często zakańcza ją trylem tjip-tjip-thip-huid-huid-tirr.
Status i ochrona
edytujMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje świstunkę iberyjską za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji europejskiej w 2015 roku szacowano na 926 000 – 1 530 000 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[5].
Na terenie Polski podlega ścisłej ochronie gatunkowej[11].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Phylloscopus ibericus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Clement, P.: Iberian Chiffchaff (Phylloscopus ibericus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-28)].
- ↑ a b c Świstunka iberyjska (Phylloscopus ibericus) Ticehurst, 1937. Avibase. [dostęp 2021-02-26].
- ↑ a b c Lars Svensson. The correct name of the Iberian Chiffchaff Phylloscopus ibericus Ticehurst 1937, its identification and new evidence of its winter grounds. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 121 (4), s. 281–296, 2001. (ang.).
- ↑ a b c Phylloscopus ibericus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phylloscopidae Jerdon, 1863 (1854) - świstunki - Old world leaf warblers (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-26].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Bushtits, leaf warblers, reed warblers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-26]. (ang.).
- ↑ F. Gill & D. Donsker (red.): Bushtits, leaf warblers & reed warblers. IOC World Bird List: Version 4.2. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-27)]. (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 35. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2018. „Ornis Polonica”. 60, s. 125–160, 2019.
- ↑ Peter H. Barthel, Paschalis Dougalis: Jaki to ptak?. Warszawa: Multico, 2009, s. 126. ISBN 978-83-7073-688-0.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).