Świstunka brunatna

Świstunka brunatna
	Phylloscopus fuscatus
	(Blyth, 1842)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	świstunki
Rodzaj	Phylloscopus
Gatunek	świstunka brunatna
Synonimy
	Phillopneuste fuscata Blyth, 1842; Oreopneuste fuscata (Blyth, 1842);
	Phillopneuste fuscata Blyth, 1842; Oreopneuste fuscata (Blyth, 1842);
Podgatunki
	P. f. fuscatus (Blyth, 1842); P. f. robustus Stresemann, 1923;
	P. f. fuscatus (Blyth, 1842); P. f. robustus Stresemann, 1923;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; okres lęgowy zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Świstunka brunatna^[5] (Phylloscopus fuscatus) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny świstunek (Phylloscopidae), wcześniej zaliczany do pokrzewek (Sylviidae). Występuje w Azji. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

Niekiedy bywała uznawana za jeden gatunek ze świstunką okopconą (P. fuligiventer)^[2]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia dwa podgatunki P. fuscatus^[6]:

P. fuscatus fuscatus – środkowa i wschodnia Syberia do północno-wschodnich Chin i północnej Mongolii.
P. fuscatus robustus – północno-środkowe Chiny.

Autorzy Kompletnej listy ptaków świata do P. fuscatus zaliczają też świstunkę tybetańską (P. (f.) tibetanus)^[5], którą IOC uznaje za podgatunek świstunki okopconej. Zamieszkuje ona wschodnie Himalaje^[6].

Występowanie

Świstunka brunatna zamieszkuje tereny środkowej i wschodniej Azji. Zimuje w południowej i południowo-wschodniej Azji, w południowych i wschodnich Chinach, na Tajwanie oraz na południu Japonii^[4]. Sporadycznie zalatuje do Europy. W Polsce do końca 2017 stwierdzona 13 razy, a w samym 2018 – 6 razy^[7].

Morfologia

Długość ciała około 12 cm, rozpiętość skrzydeł 15–20 cm, masa ciała 7–8 g^[8]. Obie płcie są do siebie podobne^[9].

Ekologia i zachowanie

Biotop

Ptak zamieszkujący gęste zagajniki, krzaczaste zarośla oraz obrzeża lasów. Bardzo lubi tereny w pobliżu pól i łąk.

Rozród

Gniazdo zakłada w wilgotnych miejscach u podstawy krzaków lub w ich gałązkach. Wysokość zakładania gniazda nie wyższa niż 70 cm. Gniazdo kształtem przypomina kulę o średnicy 12–14 cm, z otworem wejściowym z boku o średnicy 3–4 cm. Zbudowane jest ono z suchych źdźbeł roślinności zielnej oraz z kawałków mchów. Wnętrze jest wysłane puchem roślinnym i piórami ptaków. W okresie lęgowym samica składa od 4 do 6 jaj białych o miernie wydłużonym o ostrym węższym biegunie.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje świstunkę brunatną za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje globalny trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny^[4].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[10].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ Phylloscopus fuscatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Dusky Warbler (Phylloscopus fuscatus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-24)]. (ang.).
↑ D. Lepage: Dusky Warbler Phylloscopus fuscatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-30]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Phylloscopus fuscatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phylloscopidae Jerdon, 1863 (1854) - świstunki - Old world leaf warblers (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-12-30].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-12-30]. (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 35. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2018. „Ornis Polonica”. 60, s. 125–160, 2019.
↑ Dusky Warbler. [w:] Oiseaux.net [on-line]. [dostęp 2020-06-22]. (ang.).
↑ N. Bouglouan: Dusky Warbler. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2022-12-30]. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Bibliografia

Walter Černý Jaki to ptak?, wyd. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne Warszawa 1979, ISBN 83-09-00234-3.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Phylloscopus fuscatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Dusky Warbler (Phylloscopus fuscatus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-24)]. (ang.).

[avibase-3] D. Lepage: Dusky Warbler Phylloscopus fuscatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-30]. (ang.).

[iucn-4] Phylloscopus fuscatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phylloscopidae Jerdon, 1863 (1854) - świstunki - Old world leaf warblers (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-12-30].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-12-30]. (ang.).

[op2019-7] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 35. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2018. „Ornis Polonica”. 60, s. 125–160, 2019.

[oiseaux-8] Dusky Warbler. [w:] Oiseaux.net [on-line]. [dostęp 2020-06-22]. (ang.).

[oiseaux2-9] N. Bouglouan: Dusky Warbler. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2022-12-30]. (ang.).

[rozp-10] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]