Święty Krzysztof (obraz Goi)
Święty Krzysztof (hiszp. San Cristóbal) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828), należy do prywatnej kolekcji w Barcelonie i od 2017 jest zdeponowany w Museo de Zaragoza[1].
.jpg)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1767 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
140 × 100 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
.jpg)
Okoliczności powstania
edytujObraz został zamówiony ok. 1767 roku przez Juana Martína de Goicoechea (1732–1806), zamożnego kupca i przedsiębiorcę z Saragossy, rodzinnego miasta Goi. Goicoechea został przyjacielem i protektorem Goi w czasie, gdy malarz dopiero zaczynał karierę zawodową. Był kolekcjonerem sztuki, a w jego zbiorach znajdowały się wczesne dzieła Goi takie jak własny portret, Święta Rodzina ze świętym Józefem i świętą Anną, Objawienie Matki Bożej z Pilar świętemu Jakubowi, Chrzest Jezusa w Jordanie i szkic do fresku Anioły adorujące Imię Boże z Bazyliki Nuestra Señora del Pilar w Saragossie[1].
Prawdopodobnie Święty Krzysztof był pierwszym obrazem, który zamówił u Goi. Będąc kupcem, wybrał ikonografię św. Krzysztofa, patrona podróżujących. Zamówienie na obraz większego formatu (140 × 100 cm) musiało być bardzo ważne dla Goi, który miał wtedy dopiero 21 lat i niedawno poniósł klęskę w konkursie Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda w 1766. Nie było to dzieło przeznaczone do małego ołtarza w alkowie, ale większy obraz do ekspozycji w salonie[1].
W 1775 Goya namalował kolejny obraz przedstawiający św. Krzysztofa dla innego kupca z Saragossy – swojego przyjaciela Martína Zapatera, o czym wspomina w liście do niego z 6 września 1775[1].
Opis obrazu
edytujObraz jest przykładem wczesnego stylu Goi o cechach późnego baroku. Malarz nawiązuje do tradycyjnej średniowiecznej ikonografii, która przedstawia świętego jako olbrzyma. Nie wiadomo, czy Goya inspirował się konkretną ryciną lub korzystał z innego wzoru, ale jest to prawdopodobne. Kompozycja wykazuje podobieństwa do Św. Krzysztofa Francesca Solimeny z kościoła Sant’Anna dei Lombardi w Neapolu[1].
Scena rozgrywa się wieczorem, w świetle księżyca, z leśnym pejzażem i osadą w tle. Św. Krzysztof niesie Dzieciątko Jezus na prawym ramieniu, przekraczając płytką rzekę. Podpiera się długim kijem trzymanym w lewej ręce. Jezus ubrany w tunikę w odcieniach fioletu ma globus w prawej ręce, podczas gdy lewą trzyma się głowy świętego. Postura świętego jest nieco wymuszona: biodra i tors są mocno obrócone w stosunku do nóg. W ten sposób malarz mógł przedstawić anatomię muskularnego olbrzyma. Fałdy szarej tuniki i czerwonego płaszcza świętego unoszą się w sztuczny sposób[1].
Restauracja
edytujW 2013 obraz został poddany gruntownej konserwacji i restauracji, dzięki której przywrócono mu oryginalny aspekt. Usunięto poprawki naniesione prawdopodobnie w ostatnich latach XIX w. i ponownie na początku XX w. przez innych malarzy usiłujących poprawić stan niszczejącego płótna. Pierwszy z nich uzupełnił ubytki twardym, zielonym stiukiem, oraz naniósł poprawki malarskie w postaciach świętego Krzysztofa i Dzieciątka Jezus. Około 20–25 lat później drugi malarz poprawił poprzednie ubytki i uzupełnił nowe białym stiukiem. Naniósł dalsze poprawki, również w miejscach, które nie były zniszczone, np. przemalował fałdy tuniki świętego[1].
Proweniencja
edytujOd czasu powstania obraz znajdował się w posiadaniu kolejnych pokoleń i krewnych rodziny de Goicoechea[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Arturo Ansón Navarro: Un «San Cristóbal», pintura de juventud de Goya, que perteneció al hombre de negocios de Zaragoza don Juan Martín de Goicoechea. Institución Fernando El Católico. [dostęp 2020-04-06]. (hiszp.).