Śiwaizm

Śiwaizm, siwaizm (sanskrycka litera श transliterowana i wymawiana jest jako „ś”) – monolatryczny odłam hinduistyczny uznający Śiwę za najwyższego Boga. Śiwaici uważają, że Bóg jednocześnie znajduje się w całym wszechświecie i wszystkich jego stworzeniach (immanencja), a także poza nim (transcendencja). Podobnie jak w przypadku innych religii hinduistycznych, śiwaici uznają istnienie wielu innych pomniejszych bogów, ale są oni zwykle widziani jako manifestacje Śiwy, taka odmiana monoteizmu nazywana jest monizmem.

Statua Śiwy z Bengaluru

Wyznawcy śiwaizmu uważają, że cały świat to maja, dużą rolę w śiwaizmie odgrywa joga i asceza. Ważnym symbolem kultu śiwaickiego jest linga. Śiwaizm stanowi 25–30% wyznawców hinduizmu, tj. około 300–350 milionów wyznawców (śivabhaktas) na całym świecie.

Podstawą praktyki duchowej śiwaitów jest joga oraz tantra ujęte w dwanaście sukcesyjnych linii przekazu. Podstawowe pisma religijno-mistyczne to Śivapurana oraz Lingapurana. Śiwaizm dzieli się na północnoindyjski (kaszmirski) oraz południowoindyjski (tamilski) w bardzo rozbudowanej oprawie kultowej. Tantra to w zasadzie najstarsza nazwa dla tradycji duchowej obecnie określanej mianem śiwaizmu. Śiwaizm północnoindyjski stał się podstawą dla rozwoju buddyzmu i tantry buddyjskiej.

Najważniejsze teksty śiwaizmu

Jogaswami

Wielkie purany:

• „Śiwapurana” – purana nr 4 z wielkich puran. Jest tekstem należącym do religijnej tradycji paśupatów i śaiwasiddhanty
• „Lingapurana” – purana nr 11 z wielkich puran. Napisana w Waranasi i w większości poświęcona kultowi Śiwy.
• „Skandapurana” – purana nr 13 z wielkich puran. Najdłuższa z puran poświęcona głównie Śiwie.
• „Wamanapurana” – purana nr 14 z wielkich puran. Należy do kręgu kultu Śiwy i lingi.

Purany Śiwaickie – powstałe głównie między XI a XII wiekiem:

• „Perijapuranam” – Śekkilar
• „Tiruvileiyadal-puranam” – Muniwar (XII w n.e.)
• „Halasya-mahatmy-puranam”
• „Kandapuranam” – Kaczczijappara
• „Koyirpuranam” (XIII w n.e.) – Umbadi
• „Tiruvadavurarpuranam”
• „Tirumurai” („Święte słowa”) zwane „Tamilskimi Wedami” – to zbiór 12 ksiąg poematów zebranych w X-XI wieku przez Nambi Andara Nambi. Księgi I-VII (zwane „Tevaram”) autorstwa Sambandara, Appary, Sundarara i innych. Księga VIII (zwana „Tiruvacakam”) i księga IX („Tirumandiram „) autorstwa Tirumurala, Manikkawacakama.
• „Perijapuranam” – biografie 63 śiwaickich poetów (Najanar), autorstwa Śekkilara (XII w n.e.) – przełożone na sanskryt i dołączone do Skandapurany.

„Tirumurai” i „Perijapuranam” to święte pisma tamilskiego śiwaizmu.

Śiwaickie tradycje

• śiwaizm kaszmirski
• śiwaizm tamilski
• lingajaci
• kalamukhowie (już nie istnieje)
• paśupatowie (już nie istnieje)
• kapalikowie (już nie istnieje)

Inni przedstawiciele śiwaizmu naszej ery

• Appar (VII w.)
• Sambandar (VII w.)
• Awwai (VIII w.)
• Czuntarar (VII-IX w.)
• Somananda (ok. IX w.)

„Śivadristi”

• Utpalaczarja (IX – X w.) (Kaszmir)

„Isvarapratyabhijnasutra”

• Abhinawagupta (X – XI w.)

„Tantraloka” („Światło tantr”)

• Śrikantha (XII w.)

„Śaivabhasya”

• Arunakirinatar (XV w.)

„Tiruppukal” („Boska pochwała”)

• Lalla Jogiszwari (XIV w.)
• Tattuwarajar (XVI – XVII w.)
• Tandawamurti (XVII – XVIII w.)
• Parandżoti (XVII – XVIII w.)

„Tiruvilayadal” – dzieło opisujące 64 awatary Śiwy

• Ramprasad Sen (ur. 1718, zm. 1775)
• Ananta Parati Aiyangar (ur. 1786, zm. 1846)
• Pillai Iramalinga Swami (ur. 1823, zm. 1874)

„Tiruvarupta” („Pieśni o łasce boskiej”)

Miejsca święte śiwaizmu

Sadhu w pobliżu świątyni w Haridwarze

• „Pańća Kedara” – 5 świętych miejsc pielgrzymkowych śiwaitów w Himalajach:

Kedarnath

Madhjamakeśwara

Tunganatha

Rudranatha

Kalpeśwara

• „Pańca Bhuta Lingani (Linga pięciu żywiołów)” – 5 miejsc w miastach w południowych Indiach, z lingami Śiwy reprezentującymi kosmiczne żywioły: eter, powietrze, ogień, wodę i ziemię

Ćidambaram (moksza linga – eter)

Śri Kalahasti (mukti linga – powietrze)

Kańćipuram (yoga linga – ogień)

Śrirangam (bhoga linga – woda)

Arunaćala (góra) (vara linga – ziemia), (stan Tamil Nadu, Indie) – święta góra w pobliżu miasta Tiruvannamalai czczona jako symbol Śiwy, miejsce objawienia Śiwy w formie słupa ognia

• Amarnath (stan Kaszmir, Indie) – grota położona w Himalajach w której znajduje się lodowa linga Śiwy.
• Ćidambaram (stan Tamil Nadu, Indie) – miasto, świątynia Śiwy Nataradży (Król Tańca), festiwal w którym tancerze z całych Indii wykonują swoje tańce ofiarując je Śiwie
• Kajlas (Tybet) – święta góra

Linki zewnętrzne

• Informacje uzupełniające z wortalu http://www.religieifilozofie.prv.pl – za zgodą autora.