Łomianki (gmina)

gmina miejska w województwie mazowieckim

Łomianki (do 1951 część gminy Młociny[3] i do 1954 gminy Cząstków) – gmina miejsko-wiejska w Polsce w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim. W skład gminy wchodzi 9 sołectw.

Łomianki
gmina miejsko-wiejska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

warszawski zachodni

TERC

1432053

Siedziba

Łomianki

Burmistrz

Tomasz Dąbrowski

Powierzchnia

38,06 km²

Populacja (31.12.2022)
• liczba ludności


26 701[1]

• gęstość

701,6 os./km²

Nr kierunkowy

22

Tablice rejestracyjne

WZ

Adres urzędu:
ul. Warszawska 115
05-092 Łomianki
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Łomianki
Liczba sołectw

9[2]

Liczba miejscowości

10[2]

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
52°20′00″N 20°53′00″E/52,333333 20,883333
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie warszawskim, a do 1975 w powiecie nowodworskim.

Siedziba gminy to Łomianki.

30 czerwca 2010 r. gminę zamieszkiwało 23 769 mieszkańców, z czego 16 519 miasto Łomianki i 7250 część wiejską[4]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwało 26 229 osób[5]. Według danych z 31 grudnia 2019 roku gminę zamieszkiwały 27 203 osoby[6].

Położenie

edytuj

Miasto i gmina Łomianki położone są 14 km od centrum Warszawy przy drodze krajowej nr 7 WarszawaGdańsk (ul. Kolejowa). Łomianki graniczą od północy przez Wisłę z miejscowościami Jabłonna i Rajszew z gminy Jabłonna, i osiedlem Nowodwory w warszawskiej dzielnicy Białołęka, od wschodu z osiedlem Młociny w warszawskiej dzielnicy Bielany, od południa z Kampinoskim Parkiem Narodowym, miejscowościami Laski, i Sieraków z gminy Izabelin, zaś od zachodu ze sołectwami Pieńków oraz Izabelin-Dziekanówek z gminy Czosnów.

Znaczna część Łomianek leży na terenie zalewowym w starorzeczu Wisły, w którym znajdują się m.in. jeziora: Pawłowskie, Fabryczne, Wiejskie, Kiełpińskie, Dziekanowskie i Ostrowskie.

Historia

edytuj

1951–1954

edytuj

Gmina Łomianki została utworzona po raz pierwszy 15 maja 1951 w powiecie warszawskim w warszawskim, w związku z włączeniem połowy obszaru gminy Młociny do Warszawy[7] i równoczesnym przekształceniu obszaru, który nie wszedł w skład Warszawy gminę Łomianki z siedzibą w Łomiankach (Starych)[8]. W skład gminy Łomianki weszły gromady:

1 lipca 1952 od gminy Łomianki odłączono gromady Laski i Mościska, włączając je do nowo utworzonej gminy Izabelin w nowo utworzonym powiecie pruszkowskim. Równocześnie gminę Łomianki włączono do nowo utworzonego powiatu nowodworskiego w tymże województwie, w związku ze zniesieniem powiatu warszawskiego[9].

Gminę zniesiono 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[10]:

Osobny artykuł: Buraków (gromada).
Osobny artykuł: Łomianki (gromada).

Od 1973

edytuj

Gminę Łomianki reaktywowano 1 stycznia 1973 w powiecie nowodworrskim w związku kolejną reformą administracyjną kraju[11], lecz o innych granicach. W jej skład weszło 14 sołectw[12]:

W sumie nowa gmina Ożarów Mazowiecki objęła obszary (częściowo) dawnych gmin: Młociny (1951–1954 Łomianki) i Cząstków.

W latach 1975–1998 gmina położona była w stołecznym województwie warszawskim.

1 stycznia 1989 utworzono miasto miasto Łomianki z obszarów należących do sześciu wsi[13]:

Utworzenie miasta Łomianki w 1989 roku[13]
Wieś Powierzchnia (ha) Obszar
Buraków 114,06 główna część
Dąbrowa 360,18 większa część[14]
Kiełpin Poduchowny 6,01 mała część[15]
Łomianki (Stare) 116,07 główna część
Łomianki Dolne 37,02 mniejsza część[16]
Łomianki Górne 182,66 w całości

1 stycznia 1992 gminę Łomianki i miasto Łomianki połączono w jedną gminę miejsko-wiejską[17].

Od reformy 1 stycznia 1999 gmina Łomianki należy do powiatu warszawskiego zachodniego w województwie mazowieckim.

Struktura powierzchni

edytuj

Według danych z roku 2002[18] gmina Łomianki ma obszar 38,06 km², w tym:

  • użytki rolne: 51%
  • użytki leśne: 16%

Gmina stanowi 7,14% powierzchni powiatu.

Demografia

edytuj

Dane z 31 grudnia 2008[19]:

Opis Ogółem Mężczyźni Kobiety
jednostka osób % osób % osób %
populacja 23 155 100 11 239 48,5 11 916 51,5
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
608,38 295,3 313,1
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Łomianki w 2014 roku[20].

 

 
Miasto i gmina Łomianki:
* kolorem jasnozielonym zaznaczono sołectwa gminy
* kolorem khaki zaznaczono obszar miasta

Miejscowości, sołectwa i osiedla

edytuj

Na terenie gminy znajdują się miejscowości podstawowe i ich części[21]:


Podział gminy na jednostki pomocnicze gminy nie odpowiada podziałowi na miejscowości[22][23].

Osiedle Miejscowości
Buraków Łomianki
Dąbrowa Leśna Dąbrowa
Dąbrowa Rajska Dąbrowa
Dąbrowa Zachodnia Łomianki i Dąbrowa
Łomianki Baczyńskiego Łomianki
Łomianki Centralne Łomianki
Łomianki Fabryczne Łomianki
Łomianki Górne Łomianki
Łomianki Majowe Łomianki
Łomianki Pawłowo Łomianki
Łomianki Powstańców Łomianki
Łomianki Prochownia Łomianki
Łomianki Równoległa Łomianki
Łomianki Stare Łomianki
Łomianki Trylogia Łomianki
Sołectwo Miejscowości
Dziekanów Bajkowy Dziekanów Leśny
Dziekanów Leśny Dziekanów Leśny, Dziekanów Polski, Kiełpin
Dziekanów Nowy Dziekanów Nowy
Dziekanów Polski Dziekanów Polski
Kiełpin Dziekanów Polski
Kępa Kiełpińska Kępa Kiełpińska
Łomianki Chopina Łomianki Dolne
Łomianki Dolne Łomianki Dolne
Sadowa Dziekanów Polski, Sadowa

Edukacja i nauka

edytuj

Instytucje naukowe

edytuj

Uczelnie wyższe

edytuj
  • Wyższa Szkoła – Nowa Edukacja w Łomiankach, ul. S. Staszica 2

Szkoły

edytuj
  • Publiczne Liceum Ogólnokształcące im. Karola Wojtyły w Łomiankach, ul. S. Staszica 2
  • Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Nr 71 Szkoła Mistrzostwa Sportowego Polskiego Związku Koszykówki w Łomiankach, ul. S. Staszica 2
  • Zespół Szkół w Dziekanowie Leśnym – Gimnazjum nr 2 im. Jacka Kuronia, ul. por. Fr. Akinsa 6
  • Zespół Szkół w Dziekanowie Leśnym – Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej, ul. por. Fr. Akinsa 6
  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Marii Kownackiej, Łomianki, ul. Warszawska 73
  • Niepubliczna Szkoła Podstawowa „Moja Szkoła” im. Wandy Chotomskiej, Łomianki, ul. Równa 26
  • Szkoła Podstawowa im. Adolfa Pilcha ps. Góra-Dolina w Dziekanowie Polskim, ul. Rolnicza 435
  • Szkoła Podstawowa im. Jadwigi i Romana Kobendzów w Sadowej, ul. Strzelecka 35
  • Prywatna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Przedszkolnymi „Pro Futuro” w Łomiankach, ul. Warszawska 141
  • Niepubliczna Szkoła Muzyczna o statusie szkoły publicznej, ul. Warszawska 73
  • Prywatna Szkoła Językowa „Smart Learning” w Łomiankach, ul. Warszawska 31

Przedszkola

edytuj
  • Europejskie Przedszkole Niepubliczne „Dziecięca Planeta” w Łomiankach, ul. Działkowa 31
  • Rodzinny Klub „Zig Zag” Łomiankach, ul. Pionierów 28a
  • Punkt przedszkolny „Kidi Mini” w Łomiankach, ul. Wiślana 52
  • Przedszkole Samorządowe nr 1 w Łomiankach, ul. Szpitalna 1,
  • Przedszkole Samorządowe w Łomiankach, ul. Kolejowa 51
  • Przedszkole Samorządowe w Dziekanowie Leśnym, ul. M. Konopnickiej 65
  • Przedszkole Niepubliczne „Słoneczko” w Łomiankach, ul. Warszawska 126
  • Przedszkole Niepubliczne Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki im. Aniołów Stróżów w Łomiankach, ul. Warszawska 152
  • Przedszkole Niepubliczne Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Łomiankach, ul. Jana III Sobieskiego 2
  • Polsko-Angielskie Przedszkole Niepubliczne „THE TREEHOUSE” w Łomiankach, ul. J. Kusocińskiego 3a
  • Niepubliczne Przedszkole Promujące Zdrowie „Szkrab” w Łomiankach, ul. Szpitalna 12a
  • Przedszkole Niepubliczne „Domowe Przedszkole w Krainie Fantazji” w Łomiankach, ul. Równa 26
  • Przedszkole Akademia Małego Człowieka w Łomiankach Dolnych, ul.Brzegowa 8d
  • Klub Malucha Krasnal, ul. Zielona 31d
  • Bajkowa Chatka, ul. 1 Maja 4a
  • Przedszkole Niepubliczne, ul. Kalinowa 8

Wyznania religijne

edytuj

Katolicyzm

edytuj
 
Kościół św. Małgorzaty

Na terenie miasta i gminy Łomianki działają 4 parafie rzymskokatolickie archidiecezji warszawskiej, dekanatu kampinoskiego. Parafie te to[24]:

Oprócz parafii działają tu także klasztor Augustianów (os. Buraków), Dom Zakonny Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii (Łomianki), a 2 przedszkola prowadzone są przez siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny (Siostry Niepokalanki) oraz ze Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki (Siostry Salezjanki). Na terenie Instytutu Badań nad Rodziną UKSW znajduje się także kaplica. W Kiełpinie przy ul Rolniczej 219 od 2004 roku działa też dom prowincjalny Zgromadzenia Najświętszych Serc, przy którym powstała półpubliczna kaplica bł. Damiana[25].

Inne wyznania

edytuj

Inne wyznania nie mają obecnie swoich świątyń na terenie miasta i gminy. W okresie przed II wojną światową istniała tu synagoga i kaplica ewangelicka, co miało związek ze składem etnicznym miejscowej ludności. Po wojnie jedynym śladem po ewangelikach są jedynie 3 cmentarze – w Dąbrowie Zachodniej, Dziekanowie Leśnym i Kępie Kiełpińskiej.

Festyny

edytuj

Gmina i radni osiedli organizują co roku festyn z okazji Dni Łomianek (koniec czerwca), imprezy w ogródku jordanowskim, częste festyny na placu zabaw w Kiełpinie itd. Poza tym w Łomiankach działa Klub Jeździecki Wilczeniec – miejsce częstych imprez firmowych, także wykorzystywany jako plener filmowy. Jazz Cafe Łomianki jest częstym miejscem koncertów muzyków, nie tylko jazzowych. W Łomiankach odbywają się także Tarasowe Spotkania Kabaretowe w tzw. Żółtym Domku u Tygryska (4-5 kabaretów rocznie). Pod koniec września co roku odbywa się rekonstrukcja historyczna walk, jakie toczyły się na przedpolach Warszawy w kampanii wrześniowej.

W Łomiankach wychodzi prasa lokalna – bezpłatny dwutygodnik Gazeta Łomiankowska wydawany przez Urząd Miasta Łomianki[26], gazeta bezpłatna Echo Łomianek i Bielan[27], a także tygodnik Życie Łomianek. Bliskość Warszawy sprawia, że można tu też nabyć prasę warszawską.

Sąsiednie gminy

edytuj

Czosnów, Izabelin, Jabłonna, m.st. Warszawa

Przypisy

edytuj
  1. Urząd Gminy Łomianki: BIP. [dostęp 2021-11-18].
  2. a b Urząd Statystyczny w Warszawie
  3. Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 201
  4. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2010 r.), Główny Urząd Statystyczny, 2 listopada 2010, ISSN 1734-6118.
  5. Gmina Łomianki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-22], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  6. Gmina Łomianki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  7. Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199
  8. Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 201.
  9. Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185.
  10. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  11. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  12. Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).
  13. a b Uchwała Rady Państwa z dnia 17 listopada 1988 r. w sprawie utworzenia miasta Łomianki w województwie stołecznym warszawskim (M.P. z 1988 r. nr 32, poz. 284).
  14. Wieś składała się z dwóch sołectw: Dąbrowa Wieś i Dąbrowa Leśna. Cała Dąbrowa Leśna oraz zasadnicza część Dąbrowy-Wsi weszła w skład miasta Łomianki. Poza Łomiankami pozostała jedynie namiastka dawnej wsi, która nadala funkcjnuje jako odrębna wieś.
  15. Obszar na zachód od ulicy Armii Poznań
  16. Obszar na północ od ulicy Rolniczej
  17. Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
  18. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  19. Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska, Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.), Główny Urząd Statystyczny, 2009, ISSN 1734-6118 (pol.).
  20. Gmina Łomianki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  21. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
  22. Rady Osiedlowe i Sołeckie. [dostęp 2019-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)].
  23. Rady sołeckie i osiedlowe
  24. Dekanaty warszawskie i pozawarszawskie. Archidiecezja warszawska. [dostęp 2008-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-20)].
  25. Dom Prowincjonalny. sscc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)]., (dostęp 21.12.2008)
  26. Gazeta Łomiankowska. [dostęp 2009-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-15)].
  27. Gazeta bezpłatna Echo

Linki zewnętrzne

edytuj