Łęk pozorny
Łęk pozorny – konstrukcja stosowana w prehistorii, polegała na stopniowym przybliżaniu do siebie układanych poziomo kamieni. Łęk pozorny w odróżnieniu do łęku nie przekazywał rozporu (sił poziomych) na podpory. Na podobnej zasadzie konstruowano pozorne sklepienia. W ten sposób jest skonstruowany do dzisiaj użytkowany, jeden z najstarszych mostów na świecie – most w Eleutherna na Krecie[1].
Zasada łęku pozornego
edytujZasady łęku pozornego stosowano między innymi w architekturze mykeńskiej, a Ameryce Środkowej w architekturze Majów[2]. Jak widać na zdjęciu, wysunięte bloki kamienne całym ciężarem opierają się na niższych blokach i w ten sposób omijają rzeźbiony naczółek oraz cały otwór bramny. Tak więc nad otworem nie ma muru – został on jakby „rozchylony”. Kompletnie inna sytuacja jest przy zastosowaniu łuku architektonicznego. Np. w arkadzie mur nad otworem „prze” w dół, a łuk przejmuje od niego obciążenie i rozprowadza na boki. Stąd mówi się, że podobieństwo tych dwóch konstrukcji, łuku i łuku pozornego jest pozorne.
-
Zdjęcie 1: Ściana z kamieni luźno ułożonych jeden na drugim, z której należy usunąć trzy kamienie z podstawy
-
Zdjęcie 2: Po usunięciu kamieni w murze tworzy się łęk pozorny
-
Zdjęcie 3: Łęk pozorny niestabilny, grożący zawaleniem po dodatkowym „odchudzeniu"
Galeria
edytuj-
Łuk pozorny – Lwia Brama – Mykeny
-
Most Eleutherna (strona południowa) (Kreta)
-
Łuk pozorny – Kabáh
-
Łuk pozorny bramny ze wspornikami w Angkor Thom (miasto XII-XVII w.) w Kambodży
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Jochen Briegleb: „Die vorrömischen Steinbrücken des Altertums“. W: Technikgeschichte. Band 38, Nr. 3, 1971, S. 255–260 (tutaj:258)
- ↑ Coe, Michael D. (1987). The Maya (4th edition (revised) ed.). London: Thames & Hudson. S - 65, ISBN 0-500-27455-X