Wikipedia

Łążek Ordynacki

wieś w województwie lubelskim

Łążek Ordynacki – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Janów Lubelski[7][5].

Łążek Ordynacki
wieś
Ilustracja
Tablica miejscowości
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

janowski

Gmina

Janów Lubelski

Liczba ludności (2021)

477[2][3]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

23-300[4]

Tablice rejestracyjne

LJA

SIMC

0794566[5]

Położenie na mapie gminy Janów Lubelski
Mapa konturowa gminy Janów Lubelski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Łążek Ordynacki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Łążek Ordynacki”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Łążek Ordynacki”
Położenie na mapie powiatu janowskiego
Mapa konturowa powiatu janowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Łążek Ordynacki”
Ziemia50°38′17″N 22°17′11″E/50,638056 22,286389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Krótki opis

edytuj

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 508 mieszkańców[8] i była czwartą co do wielkości miejscowością gminy Janów Lubelski. Przez miejscowość przepływa Białka, niewielka rzeka dorzecza Sanu, dopływ Bukowej.

Ważniejsze obiekty znajdujące się w miejscowości:

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Łążek Ordynacki[7][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0794572 Karczma część wsi
0794589 Katy część wsi
0794595 Nowa Wieś część wsi
0794603 Przymiarki część wsi
0794610 Zagóra część wsi

Historia

edytuj

W roku 1582 Łążek stanowił mały ośrodek przemysłowy. Był tu tartak wodny i dymarka. W XVII w. zbudowano również młyn. W 1595 r. Łążek zakupił Jan Zamoyski i kilka lat później włączył do swojej ordynacji. Przemarsze wojsk podczas wojny północnej zniszczyły tartak i dymarkę. W II połowie XVIII wieku wieś przekształciła się z osady o charakterze przemysłowym w rolniczą (ok. 1770 r.). Osadnicy, karczujący działki w lesie, pochodzili z regionu biłgorajskiego i rzeszowskiego. W XIX w. istniał w Łążku folusz, młyn, huta szkła i 2 wiatraki. Na początku lat czterdziestych XIX wieku, wskutek regulacji gruntów w kluczu janowskim, z luźno rozrzuconych osad w lesie utworzono dwa ciągi zwartej zabudowy, przy czym wzrosła znacznie liczba gospodarstw. W ostatnim ćwierćwieczu XIX wieku osiedliła się w Łążku (w części zwanej początkowo Bąki, a później Łążek Garncarski) grupa kilkunastu garncarzy z Galicji, która dała nową jakość dotychczasowym wyrobom ceramicznym. Rynek zbytu garncarzy był bardzo szeroki i obejmował nawet Rosję. W II połowie XIX w. istniał posterunek straży granicznej. Ze względu na nieurodzajne grunty, na początku XX wieku ordynacja zaproponowała przeniesienie mieszkańców w okolice Kraśnika, ale sprzeciw wyrazili garncarze obawiający się utraty surowca. Od 1911 roku zaczęto wyrabiać kafle. W 1918 r. powstała szkoła powszechna. W 1921 r. Łążek liczył 93 domy i 550 mieszkańców.

W marcu 1943 r. oddział AL Jastrzębia spalił tartak, w lutym 1944 r. powtórzono akcję, w kwietniu 1944 r. oddział BCh zniszczył most na Bukowej. Po wojnie w latach pięćdziesiątych wieś przejściowo należała do województwa rzeszowskiego. W okresie 1942–1984 r. istniała stacja kolejki wąskotorowej, zamieniona później na leśniczówkę. W latach dziewięćdziesiątych zbudowano kościół dojazdowy.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 72458
  2. ↑ Wieś Łążek Ordynacki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-10], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-10].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 693 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
  6. ↑ BIP gminy, sołectwa
  7. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. ↑ Wykaz. powiatjanowski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-27)]. Obiektów oświaty na terenie Powiatu Janowskiego.
  10. ↑ Kościoły i kaplice. sandomierz.opoka.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-03)]. na terenie parafii pod wezwaniem Świętego Jana Chrzciciela w Janowie Lubelskim.
  11. ↑ Informacje o OSP w Łążku Ordynanckim w krajowym rejestrze sądowym.
  12. ↑ Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych terenu Powiatu Janowskiego. straz-janowlub.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-06)]..
  13. ↑ 50–LECIE OSP W ŁĄŻKU ORDYNACKIM. janowlubelski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-05)]. Informacja z archiwum aktualności ze strony Janowa Lubelskiego z dnia 2 czerwca 2008.

Bibliografia

edytuj
  • Baranowski Z.:Rys historyczny miejscowości powiatu janowskiego, Stalowa Wola 2001, ISBN 83-87840-53-X.
  • Fryś-Pietraszkowa E.: Ośrodek garncarski w Łążku Ordynackim i jego wyroby - na tle ceramiki malowanej w Polsce, Wrocław-Warszawa 1973, str. 12-28.
  • Nazarewicz B.: Łążek Ordynacki, Stalowa Wola 1995, str. 5-15.
  • Orłowski R.: Położenie i walka klasowa chłopów w Ordynacji Zamojskiej w drugiej połowie XVIII wieku, Lublin 1963.
  • Tarnawski A.: Działalność gospodarcza Jana Zamoyskiego (1572-1605), Lwów 1935, str. 92, 187, 232, 242.
  • Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, str. 37.
  • Mańkowski Z., Markiewicz J., Naumiuk J.: Kalendarium walk Batalionów Chłopskich na Lubelszczyźnie (1940-1944), Lublin 1964, str. 125.
  • Gronczewski E.: Kalendarium walk Gwardii Ludowej i Armii Ludowej na Lubelszczyźnie (1942-1944), Lublin 1964, str. 36, 86.
  • Leśny kompleks Promocyjny - LASY JANOWSKIE, Mapa Turystyczno-Przyrodnicza, Lublin 2004, ISBN 83-915707-9-7.
  • Ćwik W., Reder J.: Lubelszczyzna. Dzieje rozwoju terytorialnego, podziałów administracyjnych i ustroju władz, Lublin 1977, str. 161.
  • Stworzyński M.: Opisanie historyczno-jeograficzne ordynacji zamojskiej z 1834 roku, str. 79.
  • Strona internetowa. psp_lazek_ord.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. Szkoły Podstawowej w Łążku Ordynanckim.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Łążek_Ordynacki&oldid=74447298”