Ürgüp

Ürgüp
	; Widok na miasto Ürgüp
Państwo	Turcja
Prowincja	Nevşehir
Powierzchnia	587 km²
Wysokość	1043 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 36 361 (dystrykt); 61 os./km²
Nr kierunkowy	(+90) 384
Kod pocztowy	50 400
Tablice rejestracyjne	50
	Położenie na mapie Turcji Ürgüp
	38°37′53″N 34°54′47″E/38,631389 34,913056
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ürgüp (gr. Προκόπιο, Prokópio, osm. Burgut Kalesi) – dystrykt i miasto w środkowej Turcji, w prowincji Nevşehir, w regionie geograficznym Anatolia Środkowa.

Geograficznie, dystrykt Ürgüp zlokalizowany jest w środkowej części Anatolii, zaś historycznie przynależy do Kapadocji (na jego terenie znajdują się największe atrakcje turystyczne regionu: dolina Göreme i Park Narodowy Göreme). Przez dystrykt przepływa Kızılırmak (najdłuższa rzeka w Turcji).

Największą miejscowością i siedzibą władz dystryktu jest miasto Ürgüp (położone na skraju Parku Narodowego Göreme).

W 2021 r. dystrykt Ürgüp zajmował powierzchnię 587 km² i liczył 36 361 mieszkańców, z czego 23 945 osób zamieszkiwało w samym mieście Ürgüp^[1].

Historia

Ürgüp został założony przez wczesnochrześcijańskie społeczności, które w miękkich tufowych skałach drążyły swoje mieszkania, świątynie i grobowce. Miejscowość rozwinęła się w okresie władania Bizancjum, kiedy była siedzibą biskupa Hagiosa Prokopiosa^[2].

W okresie panowania Seldżukidów Ürgüp stanowił ważne centrum lokalne. Ibrahim Pasza nakazał znanym mistrzom kamieniarskim ze Stambułu budowanie marmurowych studzien na ulicach i placach miasta oraz zdobienie ich tablicami z tekstami autorstwa rozmaitych poetów.

Okolice Ürgüp zostały rozsławione przez Paula Lucasa, który przybył tu w XVIII wieku i po powrocie do Francji opisał je jako „fantastyczne cmentarzysko zniszczonych cywilizacji”, uznając skalne labirynty za ruiny antycznych miast. Wiadomości te były tak niecodzienne, że król Francji nakazał swemu ambasadorowi w Turcji ich sprawdzenie. Podobnie zainteresował się tym rząd angielski, obarczając swego konsula obowiązkiem weryfikacji informacji^[2]. Przybyły później R.P. Guillaume de Jerphanion zbadał dokładniej kościoły wykute w skalach i również zaprezentował je światu. W dokumentach XIX-wiecznych mowa jest o 70 meczetach, 5 kościołach i 11 bibliotekach w mieście. W czasach osmańskich miasto zamieszkiwała spora grupa ludności greckiej.

Nazwy

Historyczne nazwy obecnego miasta Ürgüp:

Osian, Ossiana, Hagios Prokopios (w okresie Cesarstwa Bizantyjskiego),
Bashisar (podczas Sułtanatu Rumu),
Burgat Kaalesi, Burgut Kalesi (w Imperium Osmańskim).

Greckie nazwy miasta to Προκόπιο (Procópio) i Προκόπι (Procópi).

Obecna nazwa została wprowadzona tuż po utworzeniu Republiki Turcji, a pochodzi od hetyckiego słowa "Ur-Kup", oznaczającego „wiele zamków”.

Atrakcje turystyczne

Najważniejsze zabytki seldżuckie i osmańskie w Ürgüp to przede wszystkim grobowce i meczety. Najczęściej odwiedzanymi miejscami są: grobowiec Altikapi, grobowiec Nukreddin, biblioteka Tahir Aga, przejście podziemne i Muzeum Archeologiczno-Etnograficzne.

Na wzgórzu w centrum miasta znajduje się Başkale (czyli Główny Zamek), który w czasach bizantyjskich stanowił jedną z trzech najważniejszych twierdz, strzegących Kapadocji. W kolejnych wiekach wokół niego budowano skalne domy z bogato rzeźbionymi fasadami. Dziś domy te uważane są za najpiękniejsze w Kapadocji.

Ürgüp jest doskonałym miejscem dla osób poszukujących wysokiej klasy hoteli, z których niektóre mieszczą się bezpośrednio w słynnym kapadockim tufie, czyli są wykute w skale. Część hoteli i pensjonatów umiejscowiona jest w zabytkowych budynkach z czasów osmańskich.

Ponadto Ürgüp słynie z dobrych restauracji, produkcji dywanów i lokalnego wina.

Okolice Ürgüp z zaznaczonymi "podziemnymi miastami".

Komunikacja

Przez miasto przebiega droga D302, którą można dojechać do stolicy prowincji - Nevşehir (odległość 20 km). Do Ürgüp można dotrzeć wyłącznie drogami kołowymi, bowiem nie dochodzi tutaj żadna linia kolejowa. Korzystając z transportu zbiorowego, możliwy jest dojazd autokarem z wielu tureckich miast, w tym: ze Stambułu (11 godzin), z Ankary (4,5 godziny), z Izmiru (12 godzin), z Adany (5 godzin), z Marmaris (11 godzin), czy z Bodrum (15 godzin). Dworzec autobusowy znajduje się w centrum miasta.

Miasta partnerskie

Larisa (od 1996 r.)
Kireas (od 2004 r.)

Przypisy

↑ ÜRGÜP NÜFUSU, NEVŞEHİR. nufusune.com. [dostęp 2022-03-30]. (tur.).
↑ ^a ^b Marian Sulikowski. Skalne miasta w Turcji. „Poznaj Świat”. R. XII (nr 7 (140)), s. 27-30, lipiec 1964. Polskie Towarzystwo Geograficzne. (pol.).

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona internetowa miasta Ürgüp (tur.)
Oficjalna strona internetowa dystryktu Ürgüp (tur.)

[1] ÜRGÜP NÜFUSU, NEVŞEHİR. nufusune.com. [dostęp 2022-03-30]. (tur.).

[ms-2] Marian Sulikowski. Skalne miasta w Turcji. „Poznaj Świat”. R. XII (nr 7 (140)), s. 27-30, lipiec 1964. Polskie Towarzystwo Geograficzne. (pol.).

[1]

[2]