Zygmunt Kaczyński (harcmistrz)
Zygmunt Jerzy Kaczyński, ps. Wesoły, Nosowicz IV (ur. 21 marca 1919[1] w Warszawie, zm. 26 listopada 1984 tamże) – harcmistrz, kapral podchorąży Armii Krajowej, komendant Okręgu Południe organizacji Wawer, uczestnik powstania warszawskiego.
 Zygmunt Kaczyński w latach 60. | |
 kapral podchorąży
| |
| Data i miejsce urodzenia |
21 marca 1919 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 listopada 1984 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
komendant Okręgu Południe organizacji Wawer |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Władysława (1875–1971) i Heleny z domu Banasiewicz (1887–1966)[1][2]. Do pracy konspiracyjnej przyłączył się w 1940 roku. Do 1942 roku był komendantem Hufca Ochota, następnie po reorganizacji Szarych Szeregów, po Stefanie Mirowskim objął funkcję komendanta Okręgu Południe Wawra i sprawował ją do wybuchu powstania. Podczas okupacji niemieckiej pracował jako akwizytor spółki E. Wedel, dzięki czemu często bywał w siedzibie Gestapo przy alei Szucha 25. Jako wywiadowca Szarych Szeregów w Gestapo, miał za zadanie poznanie planu budynku, struktury wydziałów, numerów gabinetów oraz prywatnych adresów gestapowców[3]. W związku z możliwością swobodnego poruszania się po gmachu na Szucha, został przydzielony do akcji pod Arsenałem. 26 marca 1943 roku w obecności niemieckiego oficera zadzwonił do umówionego lokalu i słowami Wysyłam towar, bezwzględnie musi być odebrany!, dał znać szturmowcom o wyjeździe ciężarówki z Janem Bytnarem z Szucha na Pawiak.
Brał również w przygotowaniach akcji o kryptonimie „Biała Róża”, której celem było odbicie z rąk Gestapo naczelnika Szarych Szeregów, Floriana Marciniaka. Dzięki jego zabiegom i znajomościom, latem 1943 roku udało się zwolnić z Gęsiówki Tadeusza Zawadzkiego[4].
Wziął udział w powstaniu warszawskim w śródmieściu, został ranny pierwszego dnia. Po kapitulacji powstania opuścił miasto wraz z ludnością cywilną.
W drugiej połowie lat 50. był jednym z pomysłodawców, organizatorem i pierwszym komendantem harcerskiej Akcji Warmia i Mazury (1958–1963). Celem akcji było niesienie pomocy ludności Warmii i Mazur oraz integracja ludności odzyskanej przez Polskę części dawnych Prus Wschodnich. Akcja miała zintegrować ze sobą różne grupy ludności, miejscowej i napływowej, pomóc autochtonom i przekonać ich do Polski, przeciwdziałając fali wyjazdów do Niemiec. Akcja WiM została zainicjowana przez warszawskie środowiska harcerskie a następnie podjęta i rozwinięta przez drużyny harcerskie z całego kraju.
W latach 60. był wiceprzewodniczącym Prezydium Stołecznej Rady Narodowej[5].
Od 23 października 1943 roku jego żoną była Danuta Kaczyńska, ps. Lena, sanitariuszka batalionu „Parasol”. Mieli dwóch synów: Janusza Antoniego (1945–2016) i Bogdana Antoniego (ur. 1948)[1].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera D4-2-3)[6].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych
- Warszawski Krzyż Powstańczy[7]
- Medal za Warszawę 1939–1945
- Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1975)[8]
Źródło:[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Zygmunt Jerzy „Wesoły” Kaczyński. Sejm Wielki. Marek Jerzy Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 2013-04-07].
- ↑ Powstańcze Biogramy - Zygmunt Kaczyński [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ Wspomnienia „Wesołego” Zygmunta Kaczyńskiego. Whatfor. [dostęp 2013-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-07)].
- ↑ Aleksander Kamiński: Kamienie na szaniec. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1999, s. 217. ISBN 83-10-10699-8.
- ↑ a b Warszawski Kalendarz Ilustrowany 1966. Warszawa: Wydawnictwo Warszawskiego Tygodnika „Stolica”, 1965, s. 75.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-25].
- ↑ Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 32 (1805), s. 15, 24 października 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-29].
- ↑ Wręczenie honorowych odznak "Za zasługi dla Warszawy" /w/ "Trybuna Ludu", nr 13, 16 stycznia 1975, s. 9.
Bibliografia
edytuj- Anna Borkiewicz-Celińska: Batalion „Zośka”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990, s. 81–82, 100, 147–148, 154–156, 158–159, 169, 196, 199–201, 213, 275. ISBN 83-06-01851-6.
- Andrzej Janowski: Harcerstwo wpisane w życiorys, Warszawa, Niezależne Wydawnictwo Harcerskie, 2015, s. 88, 91, 130, 142, 150, 153, 156, 178, 196–198, 227–228, 241. ISBN 978-83-940568-3-4.